Howl (2010)

In 1955-56 schreef Allen Ginsberg het controversiële, geweldige en gigantische gedicht Howl. Ik las het voor het eerst in 2009, en zag afgelopen zondagavond de film, met James Franco in de hoofdrol als Allen Ginsberg. Ik durf nu al te zeggen dat ik dit jaar weinig films meer zal zien die meer indruk gaan maken dan deze film…

Ik lees pas sinds een jaar of tien écht echte boeken. Natuurlijk las ik Bridge over the River Kwai voor de literatuurlijst Engels, en mogelijk stond er ook een klassieker op m’n boekenlijst Frans. Maar die boeken moest ik lezen, van school. Ik was toen enkel geïnteresseerd in film en makkelijker vermaak, maar ben in de loop der jaren gelukkig breder en dieper geïnteresseerd geraakt. Ik ben dan ook blij dat ik bijvoorbeeld In Cold Blood, On the Road en Voyage au bout de la nuit op m’n plank heb staan, zo net naast m’n Bukowski-‘collectie’. Daarnaast denk ik dat Lenny mijn top-films-aller-tijden-lijst zou aanvoeren, moest ik er één maken. Lenny Bruce (waar die film over gaat) drukte z’n stempel op stand-up comedy vanaf de jaren 50 (en doet dat mogelijk nog altijd).

Maar waarom heb ik het hier over…? Is het mijn verlangen naar die tijd, wat ik nog niet helemaal weet te duiden, maar dat waarschijnlijk te maken heeft met die drang naar het uiten van het vrije woord? Iets waar Lenny Bruce diverse malen voor gearresteerd werd (en waardoor hij waarschijnlijk ook een groot inspirator van Hans Teeuwen was/is?), maar wat waarschijnlijk ook de reden is dat de film Howl zo’n indruk op mij maakte. Want veel uit die tijd vind ik mega-interessant, en via films als Lenny en Howl waan ik me kortstondig in die wereld, en in die tijd…

Net voor het schrijven van deze recensie heb ik Howl weer gelezen. Alle drie delen, inclusief de footnote. En wat een enorme positieve bijdrage heeft deze film geleverd aan mijn beleving van het gedicht zojuist. Ik hoorde Ginsbergs stem, niet verifieerbaar maar volgens mij geweldig geïmiteerd door Franco. De film is namelijk niet alleen een verslag van de rechtszaak van de conservatieve elite tegen uitgever Lawrence Ferlinghetti van de gedichtenbundel Howl and other poems, waarin het openbaar ministerie beweerde dat het gedicht ‘obsceen’ was, maar toont ook een voordracht van een ruwe versie van Howl door Ginsberg (James Franco dus, het is nagespeeld) tijdens de Six Gallery reading op 7 oktober 1955 te San Francisco. En daar waren niet alleen Jack Kerouac en Neal Cassady aanwezig, maar ook Ferlinghetti, die de volgende dag Ginsberg belde om Howl uit te brengen.

Shit, je zult aan het aantal feiten (Wikipedia, bedankt!) wel zien hoezeer ik onder de indruk was. Ik heb volgens mij nog nooit een film gezien die mijn beleving van een gedicht versterkte. Met muziek (Ray, Walk the Line, Sweet and Lowdown, High Fidelity, e.v.a.), schilderkunst (Pollock, Basquiat, …) en romans (Capote, Perfume: The Story of a Murderer, Everything is Illuminated, e.v.v.v.a.) is me dat veel vaker gebeurd, maar met een gedicht volgens mij nog nooit. Dat komt grotendeels door de opzet van de film, die helemaal ‘interwoven’ is met het gedicht. Niet alleen met Ginsbergs voordracht, maar ook met interessante animaties.

Had ik trouwens al verteld dat naast James Franco ook Jon – Mad Men – Hamm, David – Good Night, and Good Luck – Strathairn, Mary-Louise – Weeds – Parker, Bob Balaban, Jeff Daniels, Alessandro Nivola en zelfs Treat Williams voorbij komen?

Ja, wat een geweldige film vond ik dit. En niet alleen als een fantastische aanvulling op het gedicht, maar zeker ook als een eerste kijk op een groep schrijvers die aan het begin stonden van hun invloed. Want de ondertitel van de film luidt niet voor niks “The obscenity trial that started a revolution. The poem that rocked a generation.”

Okay, what’s next? Oorlog en Vrede van Tolstoj, of Naked Lunch van William S. Burroughs, volgens Ginsberg “an endless novel which will drive everybody mad“?
Ben benieuwd…

IMDb: http://www.imdb.com/title/tt1049402