The Future (2011)
Zes jaar geleden verraste Miranda July mij behoorlijk met Me and You and Everyone We Know, een lieve rare film over het maken van een connectie met een ander persoon. Nu komt deze behoorlijk veelzijdige kunstenares met The Future, die mij in eerste instantie “Zit ik nu naar performance art te kijken..?” deed denken, maar uiteindelijk toch wel erg mooi is. Denk aan Me and You and Everyone We Know meets Synecdoche, New York meets Blue Valentine. Over een stelletje wiens leven ondersteboven wordt gekeerd op het moment dat ze te horen krijgen dat over 30 dagen hun adoptiekat komt. Want dan verandert alles, en zullen ze nooit meer hetzelfde leven kunnen leiden, toch? Maar is dat leven wel zo ‘bevredigend’..?
Inderdaad: je moet je wel open durven (maar vooral “willen”) stellen voor The Future. Miranda July blijft een raar ding. Het type mens dat ik wel eens vast wil pakken en door elkaar wil schudden om haar ‘wakker’ te krijgen, omdat het lijkt alsof ze continu in haar eigen wereld blijft hangen, en daar maar niet uit kan komen. Maar mogelijk wil ze dat helemaal niet, want ze is als kunstenaar aardig succesvol. En wie ben ik dat ik denk haar te moeten ‘helpen’ inderdaad.
Wat ik hier echter mee wil tonen, is dat je bij deze film wel effe over een soort van drempel heen moet. Althans: de meeste mensen. Ik heb daar zelf steeds minder moeite mee, maar hier vroeg ik mezelf ook te lang af of ik de film als performance art moest zien of niet, omdat het – zeker in het begin – meer een aaneenschakeling van leuke optredentjes is dan een film. En bij performance art vind ik het sowieso lastiger om helemaal mee te gaan. Natuurlijk voel ik ook de neiging om de wereld om me heen (en dus ook ‘film’) te begrijpen en te kunnen plaatsen, maar die neiging kan bij een film als The Future (net als bij performance art) nogal in de weg zitten. Maar gelukkig kon ik me daar dus wel overheen zetten, zodat ik uiteindelijk wel mee ging voelen…
Okay, iets meer over het verhaal. Sophie (July zelf) en Jason (Hamish Linklater) zijn een stelletje dat een zieke kat wil adopteren. Het beestje zal nog maar een half jaar te leven hebben, maar met de juiste aandacht misschien toch nog wel een jaar of vijf. Daar schrikken ze nogal van (ze hebben namelijk al toegezegd dat het doorgaat), want dan zijn ze 40 als de kat weer uit hun leven is, en 40 is net 50, en daarna is het leven helemaal voorbij. Althans: in hun ogen. Ze besluiten dus om de 30 dagen dat het nog duurt voordat de kat komt alles te doen wat ze altijd al wilden doen met hun leven, niet wetende dat ze dat eigenlijk helemaal niet echt weten. Wat volgt zijn talloze ‘experimenten’, wat steeds duidelijker aantoont dat ze misschien helemaal niet bij elkaar horen. Of toch wel?
Natuurlijk kun je het adopteren van die kat zien als een metafoor voor hun relatie. De kat komt namelijk pas over 30 dagen omdat het nog niet genoeg is aangesterkt. Maar met de juiste aandacht kan het dus nog wel een tijdje leven. Mogelijk net als hun relatie?
Daarnaast kun je de kat zien als de volgende logische stap in hun relatie: het krijgen van kinderen. Maar dat ze daar zeker niet klaar voor zijn blijkt wel uit hun initiële reactie.
Het ‘rare’ aan de film is zeker niet het gegeven van twee mensen die meer met hun relatie worstelen dan in eerste instantie het geval lijkt. Ze passen namelijk zó goed bij elkaar, dat ze in elk geval dezelfde Apple-laptop hebben, en bijna hetzelfde kapsel. Mogelijk zitten zij juist wel gevangen, en niet de kat met de naam Paw-Paw.
De ‘quirkiness’ zit o.a. in het feit dat Paw-Paw ook een stem heeft. We zien hem vrijwel niet, maar als ie praat zien we z’n pootjes wel bewegen. Het stemmetje is overigens van Miranda July zelf, die iets vergelijkbaars ook in Me and You… deed. Een ander zeer opmerkelijk maar zeker ook intrigerend gegeven is de manier waarop de chronologie in elkaar zit. Jason lijkt namelijk in staat te zijn de tijd stil te zetten. Althans: hij kan zijn wereld stilzetten, om bepaalde situaties te vermijden, maar de wereld van de mensen om hem heen gaat wel door, alleen is Jason daar niet bij aanwezig. Een mooie metafoor over hoe we bepaalde situaties/problemen wel kunnen trachten te vermijden, maar zoals begin jaren 90 één of andere NLse rapper al zei: “ignoring won’t solve the problem”.
Ja, als je cynisch bent kunt je zeggen dat het ‘rare’ van de manier waarop July haar film heeft vormgegeven alleen maar verdoezelt dat het maar een simpel verhaaltje is over een relatie die niet helemaal soepel meer loopt. Maar ten eerste maakte deze film me zeker niet cynisch, en ten tweede zijn de mooiste films vaak hele simpele en kleine verhaaltjes, maar die worden dan door de herkenbare karakters – met hun beperkingen, fouten, maar ook hoop – menselijk gemaakt. En hier zijn de karakters mogelijk wat raar/autistisch/half-psychotisch/dromerig (no disrespect, btw), toch lukte het July om deze film nog altijd rond te laten dwarrelen in m’n hoofd, ook al is het alweer bijna vier dagen geleden dat ik ‘m zag.
En ik denk dat dat komt, doordat ze een wat rare maar zeker interessante visie heeft op hoe wij als mensen in elkaar zitten, die ze met deze film met ons wil delen…