Doodslag (2012)

Natuurlijk moet ik allereerst melden dat ik in een zeer bescheiden functie heb meegewerkt aan Doodslag. Dat maakt het natuurlijk lastig om ‘objectief’ naar de film te kijken, but then again: dat is het, als het goed is, natuurlijk altijd. Ik zal echter trachten m’n extra kennis en liefde voor het project terzijde te schuiven, en gewoon beginnen te melden dat veel mensen behoorlijk geraakt de zaal verlieten. Een vriendin van me vertelde me zelfs dat ze er stil van was geworden; iets wat ze eigenlijk nooit had, en zeker niet bij een Nederlandse film…

Mijn eerste emotie na afloop van de film was natuurlijk trots, maar ik was ook wel degelijk onder de indruk van de film en hoe het verhaal uiteindelijk in één vloeiende vorm (alhoewel in vier delen) is gegoten. Pieter Kuijpers, die eerder verraste met Van God Los, maar zeker ook met TBS, combineert een actueel maatschappelijk thema – de moeizame werkomstandigheden van hulpverleners – met de ’trip’ van iemand die in het nauw gedreven wordt en z’n uitweg steeds nauwer ziet worden. Die combinatie is opmerkelijk en zal ervoor zorgen dat de film een vrij breed publiek aan zal spreken, maar dat combineren past ook bij m’n enige echte kritiekpunt op de film, waar ik het verderop over zal hebben…

Doodslag gaat over ambulancebroeder Max (Theo Maassen). Hij is chauffeur op een Eindhovense ambulance, die aan het begin van de film een collega ziet flippen omdat ze een patiënt niet konden redden. Zijn nieuwe collega is Amira (Maryam Hassouni), een mooie zelfverzekerde Marokkaans-Nederlandse vrouw. We komen er direct al achter hoe ze in hun werk worden gehinderd als ze een meisje willen helpen in een comedyclub. Dan vallen er nog wat ‘hufterigheden’ voor waardoor we zien dat Max steeds dichter bij z’n breekpunt komt. Als ze door een groepje kutjochies worden tegengehouden op hun route naar een gecompliceerde bevalling knapt er iets in Max en slaat hij één van de jochies tegen de vlakte. Per ongeluk verklaart hij daarmee ook de titel van de film, maar weet hij wel de baby (en moeder) te redden. De gevolgen van zijn klap zijn echter natuurlijk verstrekkend, en dat is het begin van de trip die mij af en toe liet denken aan Taxi Driver.

Een andere film waar je mogelijk aan denkt bij het horen van het verhaal en het zien van de promotie rondom Doodslag is die andere Scorsese-film: Bringing Out the Dead. De eerste teaser-poster van de film (zie hier rechts) was nogal een kopie van de poster van die film, maar de uiteindelijke film heeft in mijn ogen toch meer raakvlakken met Travis Bickle’s avonturen als taxichauffeur-turned-vigilante. Maar inderdaad: waarom vergelijken?

Ik vind het bewonderenswaardig dat de makers een maatschappijkritisch thema als ‘hufterigheid’ hebben gekozen. De promotie van de film vaart er natuurlijk wel bij, omdat de film goed kan meeliften op talloze nieuwsberichten over het lastig- of aanvallen van hulpverleners. Maar het toont ook dat de film wel degelijk een gevoelige snaar raakt. Daarbij bevat de film een aantal vrij heftige scènes, waardoor de boodschap – dat hufterigheid misschien wel in ons allemaal zit, en dat je je mogelijk ook eens wat vaker in andermans positie moet verplaatsen – nog beter aankomt.

Dat Theo Maassen kan acteren bewees hij eerder vooral al in TBS, ook onder regie van Kuijpers. Ik weet nog dat ik toen ooit een interview met Kuijpers zag waarin hij z’n keuze voor Theo vergeleek met de keuze voor Eric Bana in Chopper. Bana was ook ooit stand-up comedian, maar heeft inmiddels wel aangetoond een begenadigd acteur te zijn (o.a. in Munich, maar onlangs ook nog in Hanna). En ik denk dat Kuijpers’ keuze wel eens hetzelfde uit kan gaan pakken voor Maassen, want hij draagt de film ogenschijnlijk met gemak. Ik zou ook echt niet weten welke Nederlandse acteur deze rol beter had kunnen spelen.

En dan zit er nog een opvallende komiek in de film: Najib Amhali. Hij speelt de vader van de doodgeslagen jongen, en ondanks dat hij maar één scène heeft raakte hij me wel écht. Toen ik hoorde dat Najib deze rol zou gaan spelen kneep ik ‘m wel even, want kijkers verwachten dan mogelijk toch iets grappigs. Maar hij maakt echt indruk…
De rest van de belangrijke rollen is ook goed ingevuld. Maryam Hassouni speelt de rol van Amira vrijwel vlekkeloos (bij de scène in de rechtbank vond ik het geluid van haar stem wat ‘raar’, maar dat kan ook aan de mix liggen), Eric van Sauers’ rol als taxichauffeur past een stuk beter dan wat ik na het zien van de trailer verwachtte, Janni Goslinga verdween als Max’ vriendin helaas wel wat abrupt uit beeld en Gijs Scholten van Aschat had zichtbaar plezier in z’n rol als cabaretier.

Ja, en in die rol van de cabaretier Felix zit wel iets interessants. Het zijn namelijk zijn uitspraken die Max uiteindelijk over dat randje duwen, maar hoe zit het dan met Felix’ verantwoordelijkheid? En dat maakt het wel scherp, want Felix speelt het type cabaretier dat Theo Maassen in het echte leven ook is. Steekt hij daarmee de hand dan ook deels in eigen boezem? Scenarioschrijver Marcel Lenssen is namelijk ook een vriend van Theo, er is veel samengewerkt en herschreven sinds ze vier jaar geleden op het idee voor de film kwamen, en Theo’s shows zoeken ook vaak de grens op…

Okay, dan ontkom ik er natuurlijk niet aan om mijn kritiekpunt ook te noemen, en dat heeft vooral met rust te maken. Of met het ontbreken daarvan…
En dat kan ik ook koppelen aan dat wat ik in de tweede alinea schreef, over het combineren van het actuele maatschappelijke thema met de rit die Max meemaakt in de film. Ik had liever gezien dat er meer was gefocust op Max’ trip, van een goedzak tot psycho, of toch niet? Ik had zijn wanhoop graag wat duidelijker gevoeld, want nu kwam het einde ook wat abrupt. Ik denk dat een paar rustige korte tussenscènes dat misschien wel ‘opgelost’ had. Maar ik begrijp ook dat het dan een minder toegankelijke film was geworden, voor een kleinere doelgroep. Daarbij vind ik de boodschap dat we hulpverleners respectvoller moeten behandelen ook zó belangrijk dat het misschien wel goed is dat er nu een grotere groep over dit thema na gaat denken. En hoe fijn is het dat je zelf je eigen interpretatie aan de film kunt geven? Doodslag is daarmee in elk geval ook een film geworden waar over nagepraat gaat worden, en hoe vaak gebeurde dat bij een Nederlandse film de laatste jaren?

IMDb: http://www.imdb.com/title/tt2125496