The Debt (2011)
Fijn om een film te zien waarbij je direct voelt dat de makers respect voor jou als kijker hebben, doordat ze je intellect erkennen en niet alle informatie spoon feeden. De manier waarop het verhaal zich ontspint zal sommigen misschien wat verwarren, maar uiteindelijk blijkt alles erg fijn in elkaar te zitten.
Mede daarom is het einde van de film ook wat jammer en hadden de makers misschien ook beter één tijdlijn kunnen uitwerken, want nu voelde ik in elk geval nét niet genoeg mee met de karakters. Maar The Debt is zeker de moeite waard…
Wat ik vooraf reeds dacht bleek de waarheid: The Debt is een nét wat mindere versie van Spielbergs Munich. Het verhaal gaat over een drietal Mossad-agenten dat in 1965 een voormalig nazi-arts (de Chirurg van Birkenau, ‘nu’ opererend als dokter Vogel) vanuit Oost-Duitsland wil ontvoeren naar Israël, zodat hij daar berecht kan worden. Het verhaal wordt in een flashback verteld, want aan het begin van de film zien we de presentatie van het boek van de dochter van één van de agenten over deze actie. Helen Mirren speelt de ‘oudere’ versie van de vrouw in het drietal, en het verhaal van de (mislukte) ‘extraction’ begint als zij een stuk voorleest. Regisseur John Madden weet goed te switchen tussen de twee verhaallijnen, maar de grootste kracht van het verhaal schuilt vooral in de verhaallijn in ’65/’66.
In dat verhaal wordt de rol van Rachel namelijk gespeeld door een geweldige Jessica – The Tree of Life, The Help – Chastain. Het viel me direct al op dat ze flink wat maniertjes van Helen Mirren heeft overgenomen; de manier waarop ze een zonnebril opzet, het lichtelijk pruilen van haar lippen, etc. Daarnaast is ze mooi kwetsbaar in haar rol (zowel letterlijk als figuurlijk), en speelt ze de spil in de driehoeksverhouding met haar twee mannelijke collega’s (Sam – Avatar – Worthington en Marton – The Lord of the Rings – Csokas), maar na de gevangenneming van Vogel ook de spil in de ‘vierhoeksverhouding’.
Om te illustreren waarom ik het scenario zo goed geschreven vond even een illustratie. Toen ik namelijk een uur in de film zat kreeg ik bezoek, en ik moest haar uitleggen wat er in het eerste uur was gebeurd. Nu is het een vrij rustige film, maar toen ik haar dus uit moest leggen hoe het precies zat, kwam ik er pas achter dat er eigenlijk al gruwelijk veel gebeurd was, en dat de plot en karaktermotivaties op een subtiele manier ook erg goed neergezet waren. Nu moet ik direct ook weer de kanttekening maken dat de film me toch ook nét niet echt raakte, dus ondanks dit minutieus uitgewerkte scenario (o.a. geschreven door Matthew Vaughn, regisseur van o.a. Kick-Ass, X-Men: First Class en Layer Cake) lukt het de makers niet om te bewerkstelligen wat bijvoorbeeld Sam Fuller in The Naked Kiss wel lukte: meerdere verhaallijnen gebruiken die afzonderlijk ook voldoende emotionele betrokkenheid genereren.
Vooral de manier waarop de gevangen genomen Vogel de drie tegen elkaar uitspeelt is geweldig. De film bevatte ook de potentie om één van de betere films van ’t jaar te worden, maar daarvoor hadden ze mogelijk toch moeten focussen op die verhaallijn uit de jaren 60. Of ze hadden Sam Fuller moeten bellen om te vragen hoe hij het gedaan heeft, maar helaas kan dat niet meer.
En nog een ander filmfreak-dingetje: ik lees op het moment Hitchcock by Truffaut, een geweldig openhartig boek waarvoor François Truffaut Alfred Hitchcock interviewde, en waarin Hitchcock ontzettend open en eerlijk vertelt over z’n films, maar zeker ook over z’n fouten. Zo vertelt hij bijvoorbeeld dat de grootste fout die hij in Stage Fright maakte was dat er een ‘gelogen flashback’ in die film zit, wat het allemaal te ingewikkeld maakte voor de kijkers. Nu moet ik toegeven dat ik Stage Fright (nog) niet gezien heb, maar in The Debt gebeurt iets vergelijkbaars. En in deze film werkt het juist zeer intrigerend en geweldig, if you ask me…
Zal ik ’t dan maar niet hebben over het opmerkelijke feit dat ik dit boek vooral in bed lees, en dat ik deze passage over Stage Fright ongeveer een uur na het zien van The Debt las? Je zou er bijna spiritueel van worden ;).
Zwaar genoten van deze film. Ik zou bijna zeggen ‘ouderwets goed’ want ik heb dit soort thrillers lang niet meer zo serieus en realistisch uitgewerkt gezien.
Deze recensie verdient overigens hier en daar bijna een spoiler alert. Niks heel heftigs, maar ik ben wel blij dat ik ‘m heb gelezen NA het kijken van de film ;)