Hugo (2011)

Wat was dat heerlijk genieten zeg, van Scorsese’s ode aan één van de grondleggers van cinema: Georges Méliès. Eindelijk werd 3D gebruikt als mogelijk toch wel de volgende stap in het filmmaakproces. En ondanks dat het een familiefilm is (en meteen de beste van de laatste twintig jaar?) over een jongetje dat leeft in een treinstation in Parijs, en helemaal geen film over de gevaarlijke straten van New York City, lijkt dit toch één van Scorsese’s meest persoonlijke films te zijn geworden.
Ook al lijkt het verhaal over hoofdrolspeler Hugo wel verdacht veel op één van de andere films die genomineerd is voor de Oscar voor Beste Film dit jaar…

Ik moet nog altijd eerlijk toegeven dat ik niet gewend ben een bril op m’n neus te zetten, zeker niet in de bioscoop. Maar toen Scorsese’s openingshot mij zigzaggend tussen mensen door liet bewegen om na een flinke afstand uiteindelijk bij de ogen van een klein jochie op bovengenoemd treinstation uit te komen, toen hing m’n mond wel aardig open van verbazing. En vanaf dat moment ging ik zonder enige moeite mee in het verhaal over Hugo (Asa Butterfield), wiens moeder nooit in de picture was (?) en wiens vader (Jude Law) niet ver in de film komt te overlijden. Hij wordt daarna opgenomen door z’n oom (Ray Winstone), die de verschillende klokken in het Parijse treinstation onderhoudt. Hij leert Hugo ’t vak, en als ook de oom verdwijnt blijft de 11-jarige jongen de klokken onderhouden, zodat niemand erachter komt dat hij daar alleen woont. Het station wordt namelijk bewaakt door een station inspector (een best geweldige Sacha Baron Cohen) met z’n dobermann, die niets liever doet dan kinderen overdragen aan het lokale weeshuis. Maar dan ontmoet Hugo ene Papa Georges (Ben Kingsley) en z’n nichtje Isabelle (Chloë Grace Moretz) en ontspint zich ’t echte verhaal pas…

Yes, het verhaal van Hugo is zeer rijkelijk gevuld en zal zowel kids als volwassenen genoeg vertier bieden om deze film vaker te kijken. Maar daarnaast had het ook Scorsese’s eigen jongensdroom kunnen zijn geweest, waarin hij z’n drang naar het wegdromen van de werkelijkheid koppelt aan z’n ‘volwassendroom’ waarin hij oude klassieke films (op celluloid) tracht te redden van de ondergang. Want Papa Georges is natuurlijk eerdergenoemde Georges Méliès, die gezien mag worden als de grondlegger van de fictiefilm, waarvan Le voyage dans la lune waarschijnlijk de bekendste is, en die althans een prominente plek in Hugo heeft. Want dat was misschien ook wel de eerste science fiction-film ever. Hij maakte in 17 jaar overigens meer dan 550 (korte) films, en mede doordat hij begon als goochelaar had hij al snel door dat filmmaken de ideale manier was om dromen te verwezenlijken, en dat op meer dan alleen ’t figuurlijke vlak…

Maar even over het ‘verdachte’ dat ik in de eerste alinea uit. Een jaar of vijf geleden las ik een boek van Jonathan Safran Foer, over een jongetje die z’n vader verliest tijdens 9-11 en naderhand een sleutel vindt in papa’s studeerkamer en in z’n jeugdigheid fantaseert dat z’n vader deze sleutel voor hem heeft achtergelaten voor een laatste avontuur. Een prachtig boek over ’t verwerken van verlies, gezien vanuit de ogen van een 11-jarig jochie, geschreven in 2005 en afgelopen jaar verfilmd met o.a. Tom Hanks en Sandra Bullock.
In 2007 verscheen het boek The Invention of Hugo Cabret, waarop Hugo gebaseerd is. Een verhaal over een 11-jarig jochie die na de dood van z’n vader denkt dat hij een mechanische pop af moet maken waar hij met z’n vader aan werkte, en waarvan hij verwacht dat als hij ‘m weer kan laten werken, een laatste ‘moment’ met z’n vader heeft (en ’t verlies dan mogelijk kan gaan verwerken). Qua thematiek lijken beide verhalen zoveel op elkaar, dat ik het in elk geval opmerkelijk vind dat ik hier nergens eerder iets over gelezen heb. ’t Doet ook absoluut niks af aan de geweldigheid van Hugo als film hoor, maar ik vond ’t zeker wel vermeldenswaardig…

Kort nog even iets over de acteurs dan. Asa Butterfield schittert (uiteindelijk) als de jonge inventieve Hugo Cabret, alhoewel ik in ’t begin wat lichte moeite had, vooral in de emotionele scènes. Maar gedurende de film raakte ik volledig overtuigd en kon ik makkelijk meegaan in zijn verhaal. Sacha Baron Cohen laat wederom zien dat hij een flink bereik heeft, en ik kan dan ook niet wachten op z’n eerste écht(e) tragikomische rol (zoals Will Ferrell in Stranger Than Fiction of Zach Galifianakis in It’s Kind of a Funny Story). Sir Ben Kingsley speelt de rol van Papa Georges mooi ingetogen, en toen ik zojuist op IMDb een foto van de echte Méliès zag schrok ik wel wat van de overeenkomsten. Chloë Grace Moretz liet met Let Me In en Kick-Ass al zien een ‘acteerintelligentie’ te hebben die weinig meiden van die leeftijd hebben (ze was ook één van de weinige lichtpuntjes in Texas Killing Fields), en ook hier bouwt ze aan de grote diversiteit van haar portfolio. Zelfs haar aangeleerde Britse accent was maar héél even raar.

Daarnaast zijn de bijrollen zo ingevuld dat ze het verhaal nog aantrekkelijker maken, want het zijn allemaal vrij authentieke en kleurrijke karakters, precies zoals het hoort in een familiefilm. En waar ik de laatste jaren nogal medelijden heb met de kinderen van nu, omdat ze – en nu ga ik als een ouwe zeur klinken – het moeten doen met kwalitatief veel mindere films dan wij ‘vroeger’ (denk The Goonies, Back to the Future, Stand By Me, E.T., e.d. versus Narnia en Harry – cashcow – Potter), daar maakt Scorsese dat met deze film vrijwel in één klap weer goed.
En dat ook nog eens in 3D..!

IMDb: http://www.imdb.com/title/tt0970179