Shotgun Stories (2007)

Toen ik vorige week zo ontzettend onder de indruk was van Jeff Nichols’ Take Shelter was m’n interesse in Nichols’ debuutfilm natuurlijk meteen gewekt. Gisteravond was het zover, en ook al is deze film over een behoorlijk aantal (half)broers nog een stuk lastiger in een hokje te stoppen (mocht dat al nodig zijn), je ziet hier wel al het grote talent van Nichols. En Michael Shannon schittert wederom in dit rauw realistische verhaal over bloedwraak versus gezond verstand, gezet in Nichols’ thuisstaat Arkansas…

Shannon speelt Son Hayes, de oudste en meest ‘succesvolle’ van drie broers. En met succesvol bedoel ik dat hij in elk geval een huis, auto, kind en vrouw heeft. Dat z’n vrouw tijdelijk vertrokken is omdat hij z’n gokverslaving niet serieus neemt (“It’s not gambling, there’s a system that I’ve almost figured out.“) zorgt er voor dat z’n broer Kid z’n campingtent tijdelijk kan verruilen voor een bed ín z’n broers huis, en ook de derde broer kan z’n Chevy Van verruilen voor een dak boven z’n hoofd.

In een typerende scène komt de moeder van de drie kerels vertellen dat hun vader is overleden. Blijkt dat de alcoholistische vader lang geleden z’n gezin al in de steek liet, terwijl de moeder de jongens vooral vol met haat richting haar ex-mans nieuwe gezin opvoedde. Op de begrafenis wil Son dan ook wel iets zeggen over deze man, die naderhand ineens God vond en dus een ander gezin stichtte. Daar heeft hij ook vier of vijf zoons verwekt, die allen net iets beter terecht zijn gekomen.
Maar het is en blijft rural Arkansas, en in het eerste shot moest ik al aan Terrence Malicks The Tree of Life denken. Het leek namelijk wel dat ze dezelfde locaties gebruikten, terwijl Shotgun Stories zich toch meer in onze tijd afspeelt en Malicks film een aantal decennia geleden. Het toont in elk geval aan hoe dat gebied niet zo hard mee is ontwikkeld…

Ook de rest van de film bevat prachtige beelden, geschoten door de vaste cameraman van die andere interessante nieuwe Amerikaanse regisseur: David Gordon Green. Green startte ook als regisseur van mooie American indies, maar heeft (helaas?) nogal een switch gemaakt naar foute komedies als Your Highness en The Sitter. Green is overigens ook co-producent bij deze film, die is gemaakt in 2007, dus vóór zijn rare switch…
Maar terug naar de film.

Het bezoek van Son, Kid en Boy (inderdaad, de manier waarop hij z’n kinderen namen heeft gegeven toont vaders desinteresse) aan de begrafenis verloopt niet soepel. Son laat zich nog vaak teveel leiden door z’n instincten en driften, iets wat hij zelf ook wel weet. Daarom is hij misschien ook wel tegen ’t gebruik van wapens, maar een gevecht gaat hij zeker niet uit de weg. In een mooie scène zegt Boy tegen ‘m: “Maar dit vindt je vrouw toch helemaal niet goed, dat je dit gaat doen?”, waarop Son reageert met “Nee, ik vind het ook helemaal niet goed”, maar uit z’n hele motoriek blijkt dat het geen kwestie van willen of niet willen is, maar dat sommige dingen gewoon moeten gebeuren. Prachtig hoe Nichols dat niet uitlegt, waardoor je als kijker mogelijk denkt: “Ja, dat is echt zo onrealistisch!”, maar zulke gedachten tonen juist dat je teveel geconditioneerd bent door Hollywoodfilms, denk ik.

Shotgun Stories is een zeer opmerkelijke film die letterlijk ‘gered’ is door het festivalcircuit. Distributeurs durfden er eigenlijk nooit aan, terwijl vrijwel alle festivals en serieuze recensenten ‘m de hemel in prezen (Roger Ebert gaf ‘m zelfs z’n maximale vier sterren). En ondanks de titel wordt het geweld in de film vrijwel buiten beeld gelaten. Het is veel meer een karakterschets van arme mensen die ondanks hun belabberde opvoeding trachten iets van hun leven te maken in een gebied dat door veel filmmakers als ‘achtergesteld’ wordt neergezet. Nichols gaat hier veel genuanceerder mee om, en het verbaasde me dan ook niet dat hij zelf uit Arkansas komt.

Zoals je al door zult hebben: dit is geen film voor het grote publiek. Het is een film waarbij je langzaam maar zeker een onderhuidse spanning van bloedwraak versus gezond verstand voelt opbouwen, waarbij de keuze voor ’t laatste misschien wel meer moed vereist dan een keuze voor geweld. Dat Son ’t leven waarin hij geboren is wil ‘ontvluchten’ is vrij snel duidelijk. Zo wil hij een beter leven voor z’n zoontje, wil hij dat z’n vrouw bij ‘m terug komt en houdt hij heel veel van z’n broers, maar eerdergenoemde instincten en driften zijn óók onderdeel van hem. Maar kan hij z’n achtergrond ‘overstijgen’?

IMDb: http://www.imdb.com/title/tt0952682