Take Shelter (2011)
Hoe meer ik over deze film nadenk, hoe sterker m’n vermoeden dat deze film in m’n top 10 van het jaar gaat komen. Misschien wel in m’n top 5. Michael Shannons rol als Curtis is er één die GRUWELIJK over ’t hoofd is gezien door de Academy (inzake de Oscarnominaties), maar mogelijk was de film iets té ‘duister’ voor meer erkenning bij die voor-veiligheid-kiezende Academy-leden. Dat recensenten ‘m geweldig vinden begrijp ik wel, en de film won ook de grote prijs in de Semaine de la Critique op het afgelopen filmfestival in Cannes. Daar durven ze wel voor gewaagdere film te gaan…
Maar voordat je denkt dat dit een zeer obscure duistere cultfilm is: dat valt wel mee..! Het verhaal van Curtis is gezet in een rustig plattelandsstadje in Ohio, waar de dreiging van tornado’s in bepaalde maanden van ’t jaar alom aanwezig is. Maar het zijn zeker niet de tornado’s die Curtis’ mooie leven met z’n vrouw Samantha (wederom een geweldige Jessica Chastain) en dochtertje Hannah bedreigen: het zijn Curtis’ onheilspellende nachtmerries die ‘m langzaam maar zeker richting wanhoop en waanzin drijven. Maar wordt hij nou langzaam gek, heeft hij écht voorspellende dromen, of is Take Shelter een film die een filosofische of existentiële vraag stelt in deze tijd waarin angst weer meer en meer gebruikt wordt om de maatschappij in bedwang te houden of te sturen? Want waarom is ons hele economische/financiële/democratische systeem nog altijd niet aangepast, ondanks alle problemen van de laatste jaren? Zou dat komen doordat ‘het systeem’ ons via angsttechnieken tracht te laten voelen dat het wel erg fijn zou zijn als we weer terug kunnen naar de wereld van vóór de crises, waar ‘het systeem’ het beste bij vaart? Want dat systeem wil natuurlijk niet graag veranderen…
Ho ho en wacht: deze laatste zinnen zijn natuurlijk weer volledig mijn eigen interpretatie en zijspoor bij ’t reflecteren op deze film. Voor mij zal daar zeker een bepaalde ‘waarheid’ in zitten, wat er ook wel degelijk toe bijgedragen heeft dat ik goed en écht IN het verhaal zat, maar dát zijspoor hoef jij niet te voelen of zien om te genieten van deze film hoor. Want de sfeer van de film is sowieso al gewéldig, Michael Shannons acteerprestatie gruwelijk genuanceerd en z’n relatie met z’n vrouw en dochter magisch mooi maar toch ook realistisch. En dan heb ik het nog eens niet over de muziek, het geweldige sound design en de prachtige, echt práchtige cinematografie…
Ja, ik merk weer hoe ik met superlatieven aan het smijten ben, en dan weet ik ook altijd direct dat ik hier mee moet oppassen. Ten eerste om je verwachtingen niet teveel te beïnvloeden, maar zeker ook omdat dit een film is waardoor je je moet willen laten meeslepen. Al denk ik dat het met dat mee laten slepen wel goed zit. Als je deze film gaat kijken weet je inmiddels wel dat je geen spectaculaire rampenfilm moet verwachten, maar juist een intiem persoonlijk drama over een man die z’n ‘goede leven’ langzaam uit z’n vingers voelt glippen vanwege z’n eigen angsten, dromen en/of demonen. Dat regisseur Jeff Nichols in z’n tweede film durft om zoveel ‘open’ te laten zodat je er zelf je eigen interpretatie in kunt verweven is ontzettend bewonderenswaardig. En dat hij daar uitermate in is geslaagd blijkt niet alleen uit mijn enorme enthousiasme in dit stuk, maar zeker ook uit de shitload aan prijzen die deze film al mocht ontvangen…
Ik kan nog doortypen en bijvoorbeeld zeggen hoe gaaf het is dat je je soms zelf ook af gaat vragen wat er nu écht is (in de ‘filmrealiteit’ natuurlijk), en wat er zich in z’n hoofd afspeelt. Maar dan zou ik daar ook weer dieper op in moeten gaan, want zitten die angsten niet vrijwel altijd voor 98% in je eigen hoofd..?
TOPfilm..!
hihi, kon t niet laten fabe ;)
Echt een indrukwekkende nieuwe film. Prachtig!
Zoals ik al zei, zwaar beïnvloedt door Hitchcock’s ‘The Birds’, maar op een zeer doeltreffende en originele manier. Esthetisch overduidelijk, maar ook vooral in betekenis. Verrassend in gelaagdheid en symboliek; de hele film is één groot metafoor – eigenlijk meer een allegorie. Maar zonder enig spoor van opdringerigheid en geforceerde waarheid. De film gaat over dromen en over illusie(s). En over ons ‘nightmarish’ lot. Daarbij is het scherpe dat de film zelf ook een fraaie illusie blijkt. Een algehele droom, of wellicht een visioen.
Voor mij persoonlijk is de grootste waarde dat temidden al deze vervreemdende realiteit het hart van de film uitermate menselijk is. De oppervlakte, én de diepste essentie zijn puur en menselijk. Alles daartussen is metafysisch en symbolisch. Klinkt wellicht allemaal wat omslachtig, maar de nuance en balans zijn perfect en bijzonder verfijnd. Dat is het werk van een daadwerkelijke visionaire filmmaker: Jeff Nichols. Een noemenswaardige nieuwe naam (die alweer bijna klaar is met zijn nieuwe film… Yessss).
Michael Shannon is – naast Ryan Gosseling – de meest boeiende acteur in moderne cinema. En Jessica Chastain is – naast Michelle Williams – letterlijk mijn favoriete jonge actrice (met inmiddels al een handje vol meesterwerkjes). Ze is nu te zien in Pacino’s ‘Wild Salome’… tering benieuwd!
-Fabe
met dt ja? :P
Ah, 'beïnvloed'… foutje. Wist ik wel hoor! :-) Ik heb in vrijwel al mijn online teksten (typ)foutjes staan. Ben altijd veel te gehaast.
Wel een beetje flauw hoor. :-) It's like experiencing one great and meaningful kiss, after which you complain about the color shoes she's wearing… Who cares. ;-)