Iron Man 3 (2013)

Net als Robert Downey Jr.’s Tony Stark is ook Iron Man 3 nogal wat schreeuwerig en zou ’n beetje bescheidenheid niet misstaan. Maar dit derde deel is wel weer ’n stuk beter dan het aardig slechte tweede deel, ondanks de lichte ‘overproductie’ aan CGI, waarbij het lijkt alsof ze het beeld echt zo vol mogelijk met actie wilden proppen. Lekker escapisme hoor, en Starks arrogantie werkt in 85% van de gevallen ook goed, ondersteund door ’n fijne hoeveelheid humor. Maar wat mij vooral opviel, als iemand met ’n nogal kritische blik op de Amerikaanse overheid en corporate America, was dat de schrijvers – ondanks het ogenschijnlijke patriottisme dat de film uitstraalt – mijn scherpe kritiek lijken te delen. Denk echter niet dat ik zover moet gaan door te zeggen dat de makers hier mogelijk ook mee willen tonen dat Amerika zelf wel eens wat bescheidenheid zou mogen tonen, maar toch…
Oh ja/en: het is verstandig om niet alleen de eerste twee delen, maar zeker ook The Avengers vooraf gezien te hebben…

Het verhaal
Dat er flink wat mis gaat in Starks laboratorium wordt al in de opening duidelijk, want Tony lijkt z’n verhaal in voice-over aan ons te vertellen, waarna hij ’n flinke stap terug in de tijd zet (naar 1999), waarin redelijk overduidelijk een motivatie voor Guy Pearce’s karakter wordt neergezet. Je weet dan al direct dat deze Aldrich Killian later in de film terug zal komen, waar hij – net als Stark zelf overigens – een belangrijke leverancier is geworden van het Amerikaanse leger. Een beetje ego’s tegen elkaar op, zeker als Killian z’n aandacht vestigt op Pepper Potts (Gwyneth Paltrow), nog altijd Tony’s liefje, ook al moet ze hem wel delen met z’n liefde voor al z’n machines en gadgets.

Amerika wordt ondertussen behoorlijk lastiggevallen door een terrorist met de wat schattige naam Mandarin, een heerlijke rol voor en van sir Ben Kingsley (zie foto hieronder). Hoe verder de film vordert, hoe geduchter hij als tegenstander blijkt, en Stark zal alles in het werk moeten stellen om niet alleen z’n liefje, maar ook de gehele westerse wereld te redden. En daarin dient hij wel iets van eerdergenoemde bescheidenheid tentoon te spreiden…

The Avengers-link
Ik zei het al: het is wel slim om The Avengers vooraf gezien te hebben. Ik snap niet helemaal waarom de schrijvers voor zo’n duidelijke link met die film hebben gekozen, want het is in de film eigenlijk ’n weinig toevoegend verhaallijntje, maar wel één die vereist dat je die Marvel-mash up genaamd The Avengers gezien hebt, want het viel me verdacht veel op hoeveel er werd gerefereerd aan de buitenaardse wezens en goden die vanuit het Thor-verhaal in de Avengers-wereld zijn binnengedrongen. Zonder die film gezien te hebben zal dat verhaallijntje op z’n minst verwarrend zijn, maar mogelijk zelfs irriteren. En zoals ik zei: ik snap niet waarom dit zo duidelijk gekoppeld is. Zou dit een uitgebreide introductie zijn op één van de volgende Iron Man– of The Avengers-delen?
Blijf in dat licht overigens/natuurlijk ook zitten tot na de aftiteling, want zoals het Marvel-films betaamt: er komt nog zeker iets…

Sci-fi
Mogelijk komt het door die The Avengers-link dat dit derde deel van deze franchise ineens ook écht science-fiction is geworden. Natuurlijk bouwde Tony Stark in de eerdere delen ook al flink wat onmogelijke machines en pakken, maar streed hij in die delen niet gewoon tegen ‘realistische’ tegenstanders? Nu hebben z’n tegenstanders ook ineens de sci-fi gadgets ontdekt en begint de franchise wat vergelijkbaarder te worden met Spider-Man en zelfs Transformers…

CGI-extravaganza
Want de science fiction gaat dus behoorlijk all over the place, waardoor ik het eigenlijk allemaal wat teveel vond worden. ’n Paar actiescènes zitten zó vol met computer generated imagery, dat ik nog amper bij kon houden wat er allemaal gebeurde. Een film die hier veel beter mee omgaat is bijvoorbeeld X-Men: First Class, waarin meer geconcentreerd werd op één actie, en niet het hele IMAX-scherm volgepropt werd met zoveel mogelijk acties. Mogelijk dat het feit dat ik sinds lange tijd weer écht last van m’n ogen kreeg van die 3D-bril hier wat aan bijdroeg (of mogelijk ’n oorzaak was), anders moet ik me mogelijk gaan wagen aan iets waar ik ’n veel te grote comic-leek voor ben, en dat is ’n analyse van de Marvel-karakters. En om dit licht even ’n knuppeltje in het hoenderhok te gooien: ik denk dat dit derde deel van Iron Man wel iets meer DC Comics-realisme had kunnen gebruiken (denk Batman en Superman), want het ging voor mij dus allemaal nét iets te ver…

Final credits
Ondanks bovenstaande kritiek – waarvan ik merk dat ie groter wordt naarmate ik meer typ – was ik ook behoorlijk verrast, en wel door die kritische houding ten opzichte van de Amerikaanse industrial military complex (denk aan bedrijven als Halliburton, CACI, Lockheed, KBR en Titan). Want recht tegenover de wat eng aanvoelende Amerikaanse borstklopperij die deze film ook zeker bevat, viel het me dus vooral op hoe de motivatie van de bad guys in deze film wel verdacht veel op de werkelijkheid lijkt (kijk hiervoor bijvoorbeeld Iraq for Sale: The War Profiteers). Er wordt namelijk – aardig terloops overigens – wel zeker wat scherps gezegd over hoe Amerika (lees: Amerikaanse bedrijven) te werk gaat om aan geweld en oorlog geld te verdienen…
Maar verder is Iron Man 3 natuurlijk gewoon commercieel popcorn-vermaak, die het niveau van deel 1 lang niet haalt, maar zeker beter is dan het slechte tweede deel. Bij vlagen ook behoorlijk grappig (Shane Black wist Downey Jr. al eerder zeer vermakelijk te regisseren in Kiss Kiss Bang Bang), al viel Tony Starks arrogantie me nu meer op dan in de eerdere delen, en ’n enkele keer vond ik ze hiermee ook nét de grens overschrijden…

IMDb: http://www.imdb.com/title/tt1300854