The Place beyond the Pines (2012)
Allereerst ga ik eerlijk toegeven dat ik de zeer gedurfde opzet en structuur van de film zeker niet direct door had. Ik werd op ’n wat ongemakkelijke manier wel geraakt door de film, maar ik kwam er na het lezen van ’n interview met regisseur Derek – Blue Valentine – Cianfrance pas achter wat de film zo intrigerend maakte. En ik realiseerde me ook dat ik het jammer vond dat ik er dus niet direct alles uit haalde wat hij ermee wilde zeggen. Ik ben nog in dubio of dat te maken heeft met mijn in-de-weg-zittende verwachtingen of dat het ook deels Cianfrance ‘fout’ is, maar denk dat het ’n beetje van beide is.
Want Cianfrance heeft met Blue Valentine wel gruwelijk veel krediet opgebouwd, en dat hij hier voor ‘grootsheid’ gaat met thema’s als vergeving versus wraak en de eeuwigheid van het moment is niet minder dan bewonderenswaardig. Maar toch: is het niet allemaal net iets té gedurfd, té ambitieus..?
Het verhaal
Veel zal ik niet vertellen over het verhaal, want de film moet het deels hebben van ’n paar grote verrassingen. Mijn door de trailer en poster opgeroepen verwachting was dat het ’n misdaaddrama zou zijn met Ryan Gosling in de hoofdrol. Dat is de film deels ook wel, en het eerste deel van de film voedt die verwachting des te meer, maar de film ambieert veel meer dan dat, ook letterlijk. The Place beyond the Pines biedt eigenlijk drie films in één, waarbij de eerste het heerlijke rauwe misdaaddrama biedt dat ik verwachtte (denk Drive, maar dan met ’n aardig geilmakende chemie tussen Gosling en Eva Mendes). De tweede ‘film’ is bijna net zo goed als het eerste deel, maar gaat wel over ’n compleet andere boeg, waarbij vooral gefocust wordt op Bradley Coopers rol als ambitieuze politieagent. Het laatste en derde gedeelte van de film is echter een stuk minder. Daar zit wel iets heel mooi tragisch-spiritueels in, maar helemaal goed pakt dat in mijn ogen niet uit. Al wil ik me nog deels verschuilen achter de mogelijkheid dat ik dit vind doordat ik het bewust door Cianfrance opgeroepen rotgevoel negatief projecteer op (dit gedeelte van) de film, juist omdat ik dat rotgevoel niet wil voelen…
Thematiek
Alle drie de delen, en daarmee dus ook de gehele film, gaan over vader-zoon relaties, hoe je als kind ’n product bent van je ouders en hoe de acties (of ambities) van de vader kunnen resoneren in het leven van kinderen. Een erg persoonlijk thema voor Cianfrance, die hier niet alleen meer over na ging denken toen hij zelf kinderen kreeg, maar ook teruggrijpt op ’n nachtmerrie uit z’n jeugd. Toevallig genoeg de nachtmerrie die ook de basis vormde voor het meesterlijke Blue Valentine. Wel jammer dat hij Coopers zoon in de film wat overdreven verwend neerzet. Ik kreeg ’n beetje ’n Jersey Shore-gevoel, als in: is hij niet iets te simpel neergezet? Ik begrijp de functie hiervan wel, maar het overdrijven van de gevolgen van het verwend zijn irriteerde me behoorlijk…
En dat deed me ook denken dat het verhaal mogelijk vanuit het predicament aan ’t eind van de film is ’teruggeschreven’ (zie o.a. het Oostenrijkse Revanche uit 2008). Dat de gevolgen van het niet nemen van de verantwoordelijkheid voor je daden pas veel later zichtbaar kunnen worden…
De film bevat trouwens ook zeker ’n anti-geweld boodschap, zeker gezien Cianfrance’s weerstand tegen hoe geweld in films (en in de Amerikaanse geschiedenis) wordt verheerlijkt. De eeuwigheid van het moment schuilt vrijwel nergens zo definitief als in het afvuren van ’n pistool, en juist het ontkennen van dat definitieve is waarschijnlijk ’n reden voor mijn eerdergenoemde rotgevoel. Om daar echter ’n film omheen te bouwen is risicovol en dus gedurfd, maar om écht erachter te komen of het meer aan mijn verwachtingen ligt of aan Cianfrance’s aanpak, daarvoor zal ik de film nog zeker vaker kijken…
De Gosling-Cianfrance connectie
Blue Valentine toonde het al, en in het openingsshot van The Place beyond the Pines wordt de chemie tussen regisseur en acteur nog véél duidelijker. In één shot weet Cianfrance niet alleen de sfeer van Handsome Luke’s leven neer te zetten, maar in Goslings ogen lees je zoveel van z’n karakter af dat woorden inderdaad overbodig zijn. En ’n leuk feitje om de intensiteit van hun relatie extra te duiden: tijdens de voorbereidingen op Blue Valentine in 2007 vertelde Gosling aan Cianfrance dat hij graag ooit ’n bank zou willen overvallen (maar bang was voor de gevangenis), en dat hij het dan precies zo zou doen zoals het nu in de The Place beyond the Pines te zien is. En het is niet zo dat Cianfrance Goslings idee gebruikt heeft in de film, want hij had het script vóór dat gesprek al grotendeels afgerond, waarin hij de bankoverval exact zo geschreven had..!
Inderdaad, om met één van Nic Cage’s rollen in Adaptation te spreken: “Isn’t that fucked up!?” ;)
Final credits
Gewaagd qua opzet, verdeeld in drie stukken waarvan het eerste geweldig is, het tweede bijna net zo, maar het derde toch stukken minder, terwijl ik bang ben dat niet alleen bij mij de verwachtingen in de weg zullen zitten. Toch ook erg interessant en intrigerend, juist omdat Cianfrance zo ambitieus is. En of dat nu goed uitpakt of niet, dat is aan jou…
Verder maakt Gosling z’n status meer dan waar, blijkt Silver Linings Playbook niet de enige film waarin Cooper laat zien dat hij veel meer kan met ’n kater door het beeld te rennen en vond ik het geweldig hoe rauw Eva Mendes durft te zijn (nog veel meer dan in Werner Herzogs The Bad Lieutenant). Dane DeHaan laat na Chronicle en Lawless weer zien dat hij ’n interessante nieuwkomer is, maar mogelijk verdient Ben Mendelsohn wel de meeste credits. In Killing Them Softly toonde hij het al, maar ook hier speelt ie weer ’n goede gluiperd, waarin hij kwetsbaarheid en onberekenbaarheid heerlijk subtiel weet te combineren.
En natuurlijk is dit ’n must-see voor filmliefhebbers, maar let op je verwachtingen…