American Hustle (2013)
Eigenlijk ademt alles aan American Hustle klasse uit, van het scenario tot het acteerwerk, van de soundtrack tot de make-up & hair-afdeling. Een film over het grijze gebied dat je betreedt als je als oplichter je hele leven ook omgooit om je karakter te kunnen spelen. Gooi daar nog een geweldige cameo bij, die gelukkig ook niet op de aftiteling staat, en je hebt een topfilm. Al raakte de film me toch net wat minder dan regisseur David O. Russells eerdere Silver Linings Playbook en The Fighter. Of dat aan het deels waargebeurde karakter van het verhaal ligt laat ik even in het midden…
Het verhaal
Irving Rosenfeld (Christian Bale) is een oplichter pur sang. Okay, hij runt er wat wasserettes naast, maar z’n ambitie en talent liggen bij het oplichten van nietsvermoedende slachtoffers. Irving praat z’n criminele activiteiten goed door te zeggen dat hij alleen van slechte mensen geld pakt, maar om mensen die in scheiding liggen nou ‘slecht’ te noemen, dat riekt toch naar ‘goedpraterij’. Als hij echter kneiterverliefd wordt op Sydney Prosser (Amy Adams), die hem maar al te graag helpt bij z’n schemes, dan beginnen z’n zaakjes pas echt goed te lopen. Zo goed zelfs, dat ze de aandacht van de FBI op zich gericht weten. Als ze in een nogal makkelijke val lopen hebben ze ineens weinig keus meer en besluiten ze om de FBI te gaan helpen om grotere criminelen aan te gaan pakken. Maar of dat nou wel echt criminelen zijn, dat is ook een vraag die een genuanceerd antwoord verdient…
Grijze nuance
Want op dat vlak blinkt American Hustle wel écht uit, in een verkenning van dat grijze gebied. Tussen Irving en Sydney, maar ook tussen Sydney en de ambitieuze FBI-agent Richie DiMaso (Bradley Cooper), of tussen Irving, Sydney en Jennifer Lawrence’ karakter. Want samen met Jeremy Renner, Louis C.K., Shea Whigham en Alessandro Nivola maakt Lawrence de ‘bijrolcast’ echt geweldig compleet. Zoals in alle films van O. Russell zie je aan het acteerwerk wat voor geweldig acteursregisseur hij is, want stelt er ooit een acteur teleur in zijn films..?
Maar die grijsheid is ook een verdienste van de schrijvers, waar O. Russell er overigens ook één van is. Schrijfkompaan voor deze film, Eric Warren Singer, heeft verder enkel The International op z’n palmares, dus mogelijk heeft O. Russell hem ‘enkel’ gevraagd vanwege z’n ‘schrijven over complexe complotten’-kwaliteiten? Dus ook op schrijfvlak verdient O. Russell waarschijnlijk de meeste credits. Hij heeft namelijk genoeg onzekerheid in zowel het verhaal als in de karakters durven te stoppen, waardoor het geheel mooi menselijk blijft…
Maar toch…
En tóch sta ik niet van de daken te schreeuwen dat iedereen deze film MOET zien. Ik heb ‘m zelf inmiddels al twee keer gezien (omdat ik iets wilde testen dat ik in de eerste screening had ‘gemist’), maar het deels waargebeurde aan het verhaal heeft er mogelijk ook voor gezorgd dat O. Russell niet echt voor die heftige emotionele climax gaat. Nu deed ie dat in The Fighter en Silver Linings Playbook ook (bewust) niet, maar het knapste aan die films was dat die climax zich ‘in’ mij wel stevig vormde. Mogelijk omdat ik daar nog dieper in gezogen werd, doordat die films nóg menselijker waren. Hier bleef ik toch iets teveel afstand voelen…
Final credits
Maar laat ik niet al teveel focussen op het negatieve. Ik heb enorm genoten, juist doordat het af en toe lastig was om te duiden waar de karakters zich (figuurlijk) bevonden. Want hoe ver kun je in je oplichten gaan, voordat je er zelf in verdrinkt? Daarin is vooral Coopers karakter interessant, en samen met Jared Leto (in Dallas Buyers Club) en Jonah Hill (in The Wolf of Wall Street) zorgt Cooper misschien wel voor de beste Supporting Actor-categorie bij de Oscars in zeer lange tijd.
Bale speelt z’n rol wederom erg goed, en verdient zeker flink wat waardering voor z’n goede keuze in rollen, maar of ik deze rol nu ‘beter’ vond dan die in Out of the Furnace, dat durf ik niet zo één-twee-drie te zeggen. De make-up-mensen verdienen wel credits voor de geloofwaardigheid van z’n fat suit, want het contrast met z’n rol in The Machinist of American Psycho kan eigenlijk niet groter. En mogelijk dat al dat getransformeer voor verschillende rollen de reden is dat ie nu een Oscarnominatie heeft gekregen, maar in zijn plek had ik mogelijk toch liever Oscar Isaac uit Inside Llewyn Davis gezien…