La isla mínima (a.k.a. Marshland – 2014)
La isla mínima begint met prachtige topshots van een moerasgebied in Andalusië, in het zuiden van Spanje, waarna zich een vrij poëtische en ‘lome’ thriller ontspint waar op vrijwel alle vlakken de kwaliteit vanaf spat. Qua gevoel een beetje een mix tussen No Country for Old Men, Schneider vs. Bax, In Cold Blood, het eerste seizoen van True Detective en het Koreaanse Memories of Murder. Maar dan ook nog eens gezet tegen de paranoïde achtergrond van het post-Franco-Spanje van 1980, wat de film een paar extra lagen geeft die wij hier mogelijk nog eens niet door hebben. Maar zonder die lagen is La isla mínima (in Amerika uitgebracht als Marshland) al een behoorlijke rijke film…
Het verhaal
Rechercheurs Pedro (Raúl Arévalo) en Juan (Javier Gutiérrez) worden naar een klein stadje aan de rand van het titulaire moerasgebied gestuurd om de verdwijning van een tweetal zussen te onderzoeken. Al snel komen ze erachter dat er heel wat meer aan de hand is, als blijkt dat er al een paar jaar jonge meiden verdwijnen én vermoord teruggevonden worden. Het lijkt dus ook een kwestie van tijd voordat de lichamen van Estrella en Carmen gevonden worden, maar dan heeft het verhaal zich al redelijk diep verankerd in de sociaal-economische problemen die begin jaren 80 overal in Spanje voelbaar waren. Een tijd waarin de Spanjaarden hun recente Franco-verleden nog een plek moesten zien te geven, waardoor zo’n beetje elke relatie in de film één of meerdere extra lagen krijgt.
Pedro is namelijk een jonge ambitieuze rechercheur met waarschijnlijk een grote toekomst voor zich. Hij heeft zich echter wat in de nesten gewerkt door een iets te eerlijk ingezonden brief over een voormalig generaal, dus het vooruitzicht dat een snelle oplossing in deze zaak een fijne promotie betekent, dat maakt hem extra ambitieus. Juan is meer van de oude stempel, en gezien een aantal scènes waarin hij nogal intensief oogcontact heeft met vogels, voel je aan alles dat hij nogal een duister verleden heeft en mogelijk op zoek is naar iets van verlossing. Dat hij die in een zaak als deze makkelijk zal vinden is niet zo verwonderlijk, zeker gezien de grofheid van de martelingen waar enkele van de slachtoffers aan onderworpen zijn…
Kwaliteit
Die allereerste bijna buitenaards ogende shots zetten al direct de toon, want die zien er echt prachtig uit. In het verloop van de film worden topshots veelvuldig ingezet, wat het gevoel dat de film iets ‘groters’ wil vertellen enkel versterkt. Koppel dat aan de stevige intrige, mooie dubbelzinnige dialogen, een goede montage en fijne exposé (waarbij je continu zelf wat dingen in moet vullen in je hoofd, omdat ze af en toe bewust (en heel subtiel) wat shots weglaten die ze in Hollywood normaliter erin laten zitten, want mensen zouden het toch eens niet begrijpen!), en je krijgt dus een film waar de kwaliteit vanaf druipt. Wel op zo’n subtiele en ook vrij rustige/lome manier, dat een hyper-publiek dat waarschijnlijk niet zal zien, maar soit.
Crew & cast
Regisseur Alberto Rodríguez lijkt met deze film door te breken, want al z’n vorige films ken ik niet, dus die zijn waarschijnlijk ook nooit in Nederland uitgebracht. Hij maakte deze film in de buurt van z’n geboorteplaats Sevilla, en werkte voor het scenario wederom Rafael Cobos, waar hij ook al z’n vorige films mee schreef.
Arévalo en Gutiérrez spelen hun rollen meer dan voldoende, waarbij ze beiden hun behoorlijk flinke ervaring tonen. Al ken ik van Gutiérrez’ 33 titels op IMDb enkel El crimen perfecto, Arévalo was onder andere al te zien in Almodovars Los amantes pasajeros, het maatschappijkritisch zeer interessante También la lluvia, Álex de la Iglesia’s Balada triste de trompeta en in een prachtige film met misschien wel de beste titel ooit: Azuloscurocasinegro. De rest van de cast was mij totaal onbekend, maar ter vergelijking zal een Spaanse recensent waarschijnlijk ook weinig acteurs uit bijvoorbeeld een film van Van Warmerdam kennen, dus dat hoeft helemaal niks af te doen aan de kwaliteit van het acteren (wat hier dus ook niet het geval is).
Final credits
Ja, ik voelde direct al dezelfde ‘loomheid’ als in bijvoorbeeld True Detective, en ook qua sfeer voelt de film alsof hij zich ook in één van de zuidelijke staten van Amerika af had kunnen spelen. Maar dan wel tegen de achterdochtige achtergrond van een land dat zich net heeft bevrijd van een dictator, waar men nog wat zoekende was naar een nieuwe ‘sociale structuur’, waarin de aloude klassenstrijd op meerdere niveaus aanwezig was. En natuurlijk staan die twee rechercheurs metaforisch voor zowel het onverwerkte verleden en iets van een hoopvolle toekomst.
Interessante en rustige kwaliteitsfilm!