Mid90s (2018)
Wauw, wat een opvallend (en goed) regiedebuut van Jonah Hill zeg! Opmerkelijk ook hoe dit de gedramatiseerde versie van de Oscargenomineerde documentaire Minding the Gap lijkt te zijn, want de thematiek is vrijwel 100% identiek. Daardoor lopen mijn herinneringen aan beide films wel behoorlijk door elkaar heen. Niets ten nadele van één van deze films overigens, al zou ik ze dus niet achter elkaar kijken.
En dat Jonah Hill onlangs nog te zien was in Harmony Korine’s The Beach Bum lijkt geen toeval, want met Mid90s toont Hill dat hij als regisseur aardig op Korine lijkt. Hij creëert hier in elk geval ook een geweldig tijdsbeeld, waarin waarschijnlijk wel wat autobiografische herinneringen verwerkt zijn…
Het verhaal
Stevie (Sunny Suljic) is dertien en woont met z’n oudere broer Ian (Lucas Hedges) en moeder Dabney (Katherine Waterston) in een arme wijk in het Los Angeles van de jaren 90. Het is zomer, en aangezien Dabney alle ‘baantjes’ aanneemt om hun leven te bekostigen, schiet de opvoeding van Ian en Stevie er helaas wel eens wat bij in. Ian reageert z’n pijn en frustraties af op z’n jongere broertje (en hard!), die dus maar wat graag de straat op vlucht. Daar raakt hij al snel in de ban van een groepje skaters.
Leren skaten is direct Stevie’s puberdroom, en door z’n onverschrokkenheid lukt het hem om ’t vertrouwen te winnen van Ray (Na-kel Smith), ‘Fuckshit’ (Olan Prenatt), Ruben (Gio Galicia) en filmer ‘Fourth Grade’ (Ryder McLaughlin). Deze tieners leren Stevie niet alleen skaten, maar laten ‘m ook een mooie coming of age beleven. Met drank, drugs en jonge meiden natuurlijk, want daarover zijn de jochies natuurlijk superstoer. Drank, drugs en puberhormonen mixen natuurlijk niet al te geweldig, en al snel ontstaan er spanningen in het vriendengroepje. Zeker als Ray de aandacht trekt van een paar professionele skaters, Fuckshit hierdoor bang is dat Ray de vriendengroep gaat verlaten en Ruben jaloers wordt op Stevie. Lukt het onze vrienden om over hun puber-gedoe heen te stappen, of valt uiteindelijk alles uit elkaar..?
Boy bonding
Ik kan natuurlijk enkel uit eigen ervaring spreken, maar ik herkende Stevie’s wens om bij de coolere gastjes te willen horen wel uit m’n eigen puberteit. Nu kom ik gelukkig uit een vrij beschermd gezin, dus daar hield m’n identificatie ook wel op (plus: ik ben één keer zo hard van een skateboard gevallen, dat ik op m’n veertiende besloot dat dat nooit mijn sport zou worden). Maar door alles zo persoonlijk intiem/klein te houden, creëert Hill dus wel een prachtig portret van het ontstaan van zo’n vriendschapsband tussen jongens. Stoer doen, meisjes versieren, drinken, afzetten tegen je familie, jointjes proberen, een beetje kutten op straat: je ziet het in zo’n beetje elke film over tieners, maar niet vaak zo eerlijk rauw en onopgesmukt als in Mid90s.
Cast & crew
En dat dat zo goed werkt, komt volgens mij door een aantal zaken. Allereerst straalt Suljic genoeg hulpeloosheid uit, dat je als kijker hem ook wel wat wilt ‘beschermen’. Daarnaast zijn de vier skate-vrienden allemaal debuterende ‘acteurs’, dus waarschijnlijk komen ze daardoor zo authentiek over. Al heeft Hill voor het zwaardere drama in de film – over het gezin van Stevie, Ian en Dabney – juist wel gekozen voor goede en/of gearriveerde acteurs. Nu kun je Suljic mogelijk al herkennen als het zoontje van Colin Farrell in Yorgos Lanthimos’ The Killing of a Sacred Deer, of als een skater uit Gus van Sants Don’t Worry, He Won’t Get Far on Foot. Hill is dus niet de eerste (goede) regisseur die Suljic’ talent zag. Maar dat ie talent heeft, dat spat wel aardig van het scherm. Lucas Hedges kreeg al een Beste Bijrol-Oscarnominatie voor z’n rol in Manchester by the Sea, en je kunt hem ook makkelijk herkennen uit Three Billboards Outside Ebbing, Missouri, Lady Bird of Moonrise Kingdom. Dus ergens vond ik het ook wel opvallend dat hij weer ’terugkeerde’ naar een kleinere film als deze, waarin hij de rol speelt alsof het een debuutrol is. Deze opvallende terugkeer maakte ook een persoonlijke favoriet van mij: Katherine Waterston. Ze viel mij als eerste op in Paul Thomas Andersons Inherent Vice, maar daarna was ze bijvoorbeeld ook al te zien was in Alien: Covenant. Hier knipperde ik serieus een keer extra met m’n ogen, omdat ik haar niet dacht te ‘kunnen’ herkennen in deze rol van veel te jonge moeder. Maar door deze goede acteurs werkt dat drama-stuk van de film ook erg goed.
Jonah Hill ken je natuurlijk als acteur uit Superbad, The Wolf of Wall Street, Cyrus of recentelijker dus The Beach Bum. En hij zat natuurlijk ook in Van Sants Don’t Worry…, samen met Suljic. Toch lijkt het me te simpel om te stellen dat ze elkaar daar ontmoet hebben, en wat blijkt: Suljic is in juli 2017 al gecast voor de hoofdrol in Mid90s. Dus die vrij nutteloze vlieger gaat niet op. Wat wel nuttiger is, is melden dat hij hier dus een geweldig (speelfilm)debuut maakt als regisseur. Hij schreef het scenario ook, maar daarmee deed hij eerder al ervaring op met twee 21 Jump Street-films (21 én het vervolg: 22), Sausage Party en Why Him? Qua crew vallen verder de namen van Trent Reznor en Atticus Ross natuurlijk op. Zij wonnen samen al een Oscar voor de muziek voor The Social Network, al is hun Nine Inch Nails-werk nog altijd bekender bij velen. Hier wordt hun musical score aangevuld met nummers van onder andere The Pixies, Morrissey, Herbie Hancock, the Mamas and the Papas, Nirvana, en tal van hip hop-artiesten uit die periode. Dus voor iedereen boven de 30 is het ook één fijne wandeling door memory lane.
Final credits
Perfect passend bij die tijdgeest is ook het 4×3-frame waarin de film geschoten is. Oftewel: zwarte balken aan de zijkanten van je beeld!
Daarnaast glimlach ik nog altijd erg breed als ik terugdenk aan het einde van deze film. Niet alleen omdat het tekenend is voor de film, maar misschien ook wel omdat de overeenkomsten met Minding the Gap dan nóg duidelijker worden. Waarbij beide films zich in mijn hoofd dus enkel aan het versterken zijn. Iets wat best apart is, want ik verwachtte juist dat ze mogelijk wat zouden gaan ‘concurreren’ in m’n hoofd.
Zeker kijken dus, en nog zekerder als je van American indies en/of coming of age-films houdt…