Sound of Metal (2019)
Toen ik er na afloop achter kwam, dat regisseur Darius Marder eerder meeschreef aan Derek Cianfrance’ indrukwekkende The Place Beyond the Pines (Cianfrance trad hier dan weer op als coscenarist én producent), viel er wel wat op z’n logische plek. Sound of Metal – over een metal-/noise-drummer die ineens snel doof wordt en (niet alleen) daarmee moet zien te dealen – greep me namelijk ook zo subtiel naar m’n keel, dat ik zoveel ‘pijnlijkheid’ zat te anticiperen, dat ik een paar keer geen zin had om door te kijken. Maar daarvoor bleek de vertelling té mooi, waardoor ik al snel niet kon wachten om te weten hoe het verder zou gaan en/of af zou lopen. Mede ook, omdat de film me liet denken aan iemand die ons afgelopen jaar is ontvallen, en die ik deze film niet alleen had willen aanraden, maar waarin ik haar ook deels herkende. Waarmee de film dus ook wat ‘verwerkingstherapie’ bleek. En toen kwam er ook nog een wijsheid voorbij, die voor velen (zo niet iedereen) leerzaam is…
Het verhaal
Ruben (Riz – Nightcrawler, Venom – Ahmed) leeft met z’n vriendin Lou (Olivia – Ready Player One, Me and Earl and the Dying Girl – Cooke) in een prachtige RV/camper, waarmee ze Amerika doorkruisen als tweemans metal-bandje. Lou speelt gitaar en zingt, Ruben drumt zich het apezuur. Als kijkers worden we direct in de indie music scene gegooid, en aan alles voel je hun creativiteit en liefde, maar ook direct een wat ‘gevaarlijke’ en/of over-romantische afhankelijkheid.
Tijdens het inrichten van hun merchandise-stand gebeurt er echter wat raars met Ruben: zijn gehoor valt ineens grotendeels weg. Auditief perfect gemixt gaan we als kijker direct mee in zijn hoofd, waarin het initieel aanvoelt alsof je oren dicht zitten met water. En net zoals ik dat gewend ben, probeert Ruben het geluid weer aan te ‘schudden’, maar al snel blijkt het probleem groter. Rubens leven is echter muziek maken met z’n meiske (mede daardoor kon hij al vier jaar van de drugs afblijven), dus dat hij direct in een existentiële angst terechtkomt is niet zo raar. Nadat ie van een dokter te horen krijgt dat z’n afnemende gehoor enkel kan ‘verbeteren’ door een dure operatie, bezoekt ie met Lou de dovengemeenschap van Joe (Paul Raci), die al snel inziet dat Rubens primaire probleem mogelijk niet dat doof worden is. Na wat weerstand besluit Ruben toch ‘intern’ te gaan in de gemeenschap, wat wel inhoudt dat hij Lou zal moeten gaan missen, én Lou hem ook…
Stilte en/of rust
Ondanks Rubens afkeer tegen religie spreekt Joe over het koninkrijk Gods: de plek die je kunt bereiken door ‘stil’ te zijn. Volgens mij dezelfde plek waar een goede meditatie je naar toe kan brengen, en persoonlijk herken ik het als de mood waar ik naar verlang, wanneer ik weer eens te hyper ben van de koffie, social media, werk of een combinatie hiervan. Ergens ook een staat die in onze snelle ratrace en meer-meer-meer-wereld wat uitgelachen wordt. Iets dat Ruben ook doet, waarmee hij natuurlijk juist de onwennigheid om met zichzelf om te gaan (zonder de afleiding van en/of vlucht in liefde, drugs of muziek) toont. Ook dat is weer iets waar ik teveel van mezelf op kan projecteren, waardoor ik Joe en z’n gemeenschap initieel ook associeerde met de zogenaamde ‘Punatics’: mensen die in de Puna-regio op Hawai’i de snelle maatschappij ontvluchten door daar vrijwel zelfvoorzienend in anonimiteit te leven. Ik was daar exact een jaar geleden, en kwam daar types tegen waarvan sommige enorm raar waren (denk ‘intergalactische oorlogen tussen goed en kwaad’-aanhangers), maar sommigen ook zo’n relaxte rust uitstraalden dat ik daar (toen) helemaal niks mee kon.
Waarmee ik overigens niet de indruk wil wekken dat Sound of Metal net zo ‘stil’ wordt als het gehoorkanaal van Ruben. Zo bevat de film bijvoorbeeld ook een verrassend uitstapje naar Parijs. En vooral de scènes met Lou deden me wat terugdenken een vriendin, die een beetje in dezelfde scene actief was (die van de experimentele (maar prachtige) muziek), waarmee ik vooral een ‘film-kijk-en-aanraad-relatie’ had, en die nog geen jaar geleden een uitweg koos uit de misère, waaraan ik bij vooral Lou ook stevig moest denken. Dus dat vergrootte de impact van deze film op mij behoorlijk…
Cast & crew
Dat Ahmed één van de frontrunners is qua Beste Acteur Oscar-buzz, dat verbaast me totaal niet. Natuurlijk is het ook de verdienste van de scenaristen, dat Ruben zo’n complex karakter is, maar dat moet je als acteur wel kunnen spelen. Iets dat Ahmed eerder al liet zien tegenover Jake Gyllenhaal in Nightcrawler, maar nog veel meer in het door velen niet geziene The Night Of, een miniserie van Steven – The Irishman, Schindler’s List – Zaillian, over iemand die zó graag bij z’n hippe New Yorkse vrienden wil horen, dat hij daarvoor z’n vaders taxi leent om naar een feestje te gaan, maar onderweg door een onweerstaanbare meid wordt aangezien voor een actieve taxi en daarna een nogal intens en complex ‘avontuur’ beleeft. Als Ruben combineert Ahmed hier pijn, rauwheid, onvermogen en hoop ogenschijnlijk vrij ‘makkelijk’. Maar daarin schuilt natuurlijk een groot acteercompliment: het ziet er namelijk volledig geloofwaardig, ‘naturel’ uit. Daarnaast zijn die zes maanden aan drumles ook goed besteed, want in mijn – overigens ongetrainde – ogen lijkt zijn drummen wel behoorlijk goed. Cooke verraste me overigens ook/wederom positief. Alhoewel: haar rol als Art3mis in Spielbergs Ready Player One was al veel ‘rijker’ dan wat je in zo’n film verwacht, terwijl ze in Me and Earl and the Dying Girl ook al mijn ‘bezorgdheidshormonen’ beroerde. Opvallend overigens dat zowel Ahmed als Cooke beide Brits zijn (al blijkt Lou’s karakter een stuk internationaler dan haar initieel Amerikaanse accent doet vermoeden).
Zoals ik hierboven al typte: regisseur Darius Marder schreef mee aan het scenario van The Place Beyond the Pines (met Ryan Gosling en Ben Mendelsohn). Dat was z’n schrijfdebuut, en qua regiewerk heeft ie enkel een documentaire uit 2009 op z’n credits staan. Met andere woorden: hij heeft waarschijnlijk enorm veel regietalent, want hij heeft voornamelijk ervaring als editor van vooral documentaires, naar het schijnt. Hij schreef het scenario samen met z’n broer Abraham (althans, dat neem ik aan, want “Marder” is niet de meest voorkomende achternaam), waarbij Cianfrance een ‘story-credit’ krijgt. Opvallend dat de film daarnaast nog een tweetal Belgische producenten heeft, al heeft dat er waarschijnlijk mee te maken, dat initieel de hoofdrollen gespeeld zouden worden door Dakota Johnson en onze zuiderbuur Matthias Schoenaerts…
Final credits
Ook al had ik graag gezien hoe Schoenaerts deze rol zou hebben gespeeld – Ruben is echt zo’n rol waarin menig acteur zich wil storten, verwacht ik – ik ben wel ‘blij’ dat Ahmed nu echt volledig doorgebroken is met deze film. En ik stelde me zojuist al voor, dat ik deze film zeker niet moet vergeten, als ik eind december bezig ga met m’n top-zoveel films van 2021. Want ook al vertelt Sound of Metal niet het meest originele verhaal over iemand die niet helemaal door heeft wat het beste voor hemzelf is, ik voelde de film dus wel bijna teveel mee.
En dan eindigt ie ongeveer een halve seconde nadat ik dacht: “Oh wauw, zou ie hier nu (al) eindigen!??”