Enter the Void (2009)
Door de recensie in NL40 was ik nóg meer geïnteresseerd in de nieuwste van Gaspar – Irreversible – Noé, want die noemde deze film “knap geschoten, pretentieuze bagger“. Nu vind ik “bagger” wat Wildersiaans, maar ook niet echt juist. Toch vond ik Enter the Void ook behoorlijk tegenvallen, ook al is het één visueel spektakel…
De film vertelt over Oscar, een Amerikaanse (?) jongen die in Tokyo woont, maar daar vooral de touwtjes aan elkaar knoopt door drugs te dealen, en vooral te gebruiken. Hij laat z’n zus overkomen, waar hij jaren geleden zo’n gruwelijk traumatische ervaring mee heeft beleefd, dat hun band erg sterk is, ondanks dat ze lang van elkaar gescheiden leefden. Z’n zus – een rol van Paz – The Limits of Control – de la Huerta wordt al snel danseres in een striptent, en dat doet ze volgens mij vooral omdat ze nogal exhibitionistisch is. Ik weet dan niet of ik het over haar rol, of over de actrice zelf heb, b.t.w…
Oscar duikt al snel in een DMT-trip (voor de geïnteresseerden: N,N-Dimethyltryptamine), een lichamelijk schijnbaar ongevaarlijke drug die je een andere dimensie in trekt. Ik heb net wat reacties gelezen van mensen die er ervaring mee hebben, en ondanks dat het interessant en spannend klinkt en gruwelijk (spiritueel) overweldigend moet zijn, laat ik ’t toch maar links liggen… ;)
Maar waarschijnlijk heeft Gaspar Noé het wel gebruikt (als research), want de trip die hij heeft verfilmd is ook visueel overweldigend. Die ervaring wordt nog eens versterkt doordat Enter the Void voor 95% verteld wordt vanuit het oogpunt van hoofdrolspeler Oscar. En zelfs nadat hij wordt gedood blijven we bij zijn geest/ziel…
“Hè, wat typte hij nou?”
Inderdaad: niet ver in de film wordt de hoofdrolspeler gedood, en dan volgen we hem als hij van buiten z’n lichaam de wereld die hij achterlaat blijft volgen. Deels krijgen we een terugblik op zijn leven, en komen we achter wat die traumatische ervaring was. Daarna gaat z’n ziel weer op zoek naar een reïncarnatie, en volgt de film vrijwel precies een verhaal dat één van Oscars vrienden hem vertelde net voordat hij werd gedood.
En dat maakt de film zo onbevredigend. Waarom na zo’n 20 minuten vertellen hoe de film gaat verlopen? Dat zorgde er namelijk voor dat ik me vanaf dat moment wel 10 keer afvroeg waar Noé precies naar toe wilde met de film. “Hij gaat toch niet exact dat verhaal vertellen?”, dacht ik nog. Ik stelde me nog een ander mogelijk einde voor, dat waarschijnlijk nóg onbevredigender was geweest, maar daar koos ie niet voor. Tussendoor komen er nog voyeuristische aspecten en een oedipuscomplex voorbij, en waarschijnlijk wil Noé ook echt wel iets cynisch over het menselijke ras vertellen, maar het kwam er voor mij in elk geval niet uit. Wat ook opmerkelijk was, was dat zo’n 20-25% van ’t publiek tijdens de film weg liep. Nu is dat bij een sneak in Pathé niet zo raar, maar bij een reguliere voorstelling in een filmhuis wel.
En toch blijft ie wél hangen. Ben dus ook wel benieuwd hoe ik over een half jaar over deze film denk. Nog iets opmerkelijks: de poster bevat geen ‘seks-icoontje’ (filmkeuring-ding), terwijl dat toch behoorlijk expliciet getoond wordt. Deed me heel even denken aan Baise-Moi.
Ik heb deze in de Plaza Futura gezien, meteen toen hij uit was. Na de sublieme openingstitles (al maanden op Youtube te vinden) was ik na een minuut of 10 kotsmisselijk van het gedraai en gevlieg van de camera’s. Toch vond ik het een superfilm. Ik had pas achteraf door wat er nu eigenlijk aan de hand was (meestal ben ik daar sneller mee), dus ik heb ‘m vooral gezien als visueel spectakel en niet veel meegekregen van het verhaal (dat je trouwens wel heel erg weggeeft in deze bespreking). Ik moet ‘m ook nog een keer zien, maar dan op een klein scherm, misschien wordt ik er dan niet misselijk van :-) Buiten de visuele kwelling is de film zelf trouwens ook behoorlijk zwaar vond ik. Geen ‘Requiem For A Dream’, maar het komt aardig in de richting.