Black Swan (2010)
In mijn niet aflatende lijstje van goede films (Howl, Biutiful, 127 Hours en True Grit) keek ik afgelopen zondag Black Swan in de bios. Ik durf nu al met zekerheid te zeggen dat deze films op het eind van het jaar in mijn top-10 van 2011 gaan komen, waarbij Black Swan mogelijk wel bovenaan komt. Darren Aronofsky is inmiddels één van de meest interessante regisseurs van onze generatie aan het worden…
Black Swan gaat over heel veel. Het verhaal vertelt over Nina Sayers (een Oscarwinnende rol van Natalie Portman, daar durf ik veel onder te verwedden), een danseres die alles over heeft voor het maken van een carrière. Of dat écht haar eigen wens is, of een gevolg van de opvoeding door een ‘smothering‘ moeder (een geweldige rol van Barbra Hershey, waarom is zij niet genomineerd?), dat is voer voor psychiaters. Zoals ik zeker weet dat de hele film interessant zal zijn voor mensen met die professie. Ik weet namelijk ook niet waar ik moet beginnen in het ‘uitleggen’ van het verhaal. Zeker ook omdat ik zelf nog lang niet alles een plek heb kunnen geven…
Ik zat in de bioscoop met een vriend en vriendin, waarbij ik vooraf erg benieuwd was wat hij van Black Swan zou vinden. Hij houdt namelijk meer van mainstream-films, en dat is Black Swan toch zeker niet. Leuk was z’n opmerking naderhand dan ook: “Moet je eens voorstellen dat je 15 jaar oud bent, en dan je vriendinnetje hiermee naar toe neemt. Dan snap je er toch geen zak van?” Toen ik bevestigde dat ik de film ook niet compleet door had, wat ik overigens helemaal niet erg vind, want dan heb ik nog wat ’te doen’, beaamde hij dat zelf ook wel. En toch had ie wel genoten, waarschijnlijk omdat hij ook wel voelde dat film meer kan zijn dan plotgepuzzel.
Diverse scènes in de film kwamen behoorlijk hard aan, emotioneel gezien. Daarnaast bevat de film ook behoorlijk wat schrikmomenten, waarbij het altijd leuk is te zien hoe bepaalde mensen een hele andere invulling aan de term ‘opvliegend’ trachten te geven. Maar zoals ik zei: de film raakte me meerdere momenten hard. In haar obsessie om zowel de witte als de zwarte zwaan in Tchaikovsky’s Zwanenmeer te kunnen spelen overschrijdt ze namelijk een aantal grenzen. Grenzen die ik persoonlijk misschien ook wel gezien heb, maar waar ik (gelukkig) nooit volledig overheen ben gegaan. Maar het knappe aan de film is dat je als kijker ook niet meer direct weet wat je nu kunt vertrouwen, en waar de film ‘zich bevindt’…
Waarschijnlijk is deze film toch ook wel aardig rationeel uit elkaar te halen. Mensen die ‘m al vaker gezien hebben vertellen dat als je goed oplet, je door bijvoorbeeld audiocues wel kunt achterhalen wat nu ‘echt’ is, en wat niet. Ik vertrouw Aronofsky ook wel dat hij gruwelijk ‘meticulous’ te werk is gegaan, en dat de film redelijk tot perfect klopt. Eerder maakte hij al een (soortgelijke?) film over een man die gek werd in z’n zoektocht naar een universele wiskundige ’taal’ (Pi), en toonde hij met The Wrestler al dat hij de diepte en passie zeker niet schuwt. Tussendoor maakte hij ook nog het indrukwekkende Requiem for a Dream en het spirituele The Fountain, en aan al zijn films heb ik een uitermate ‘positieve’ herinnering. Hoop overigens dat hij met z’n volgende film – The Wolverine, inderdaad: met Hugh Jackman – niet dezelfde ‘fout’ maakt als Michel Gondry met The Green Hornet deed.
Naast Aronofsky is de grote ster natuurlijk miss Portman. Darren Aronofsky nam echter afgelopen zondag de BAFTA voor beste actrice voor haar in ontvangst, omdat hij volgens haar zowel verantwoordelijk is voor haar award, maar ook voor haar afwezigheid bij de uitreiking, omdat hij haar had voorgesteld aan de choreograaf van de film, waarvan ze nu hoogzwanger is. In z’n speech (YouTube) prijst hij haar en haar uitzonderlijke toewijding, en gelukkig geldt Oscar Wilde’s uitspraak over hoe het leven kunst imiteert enkel in de film…
Ik vond hem mooi, dat zeker, maar echt raken deed het ook mij niet. Het was genieten, uitzetten, en verder niet meer bij nadenken. Iets wat me bij eerdere Aronofsky films niet lukte omdat die nog een tijd in mijn hoofd bleven rondspoken. Dat Aronofsky een genie is staat voor mij als een paal boven water, maar dit vond ik wel zijn minste.
Grappig…Fabian haalt me de woorden uit de mond. Fijn, want ik heb er zelf geen woorden voor hoezeer deze film mij geraakt heeft….
In The Wrestler had Aronovsky het juist wel eigenlijk is Black Swan de eerste film die me emotioneel niet zo heel veel deed. Pi is natuurlijk anders, het is minder een drama, maar Requiem For A Dream kijk ik niet meer, dan ben ik een week depressief :-) (Ik heb daar trouwens de soundtrack van, die draai ik om dezelfde reden ook nauwelijk.)
Roy: Grappig en interessant. In mijn geval is het namelijk zo dat Aronofsky mij niet diep raakte met zijn eerdere films. Altijd teveel vorm/concept en te weinig menselijkheid en verfijning, voor mijn gevoel. Daarom kwamen ‘The Wrestler’ en ‘Black Swan’ voor mij erg verrassend aan, door hun prachtige menselijkheid en bezieling. Pure en rauwe characterpieces over gekwelde zielen, in hun wereld van facade en illusie (de worstel-wereld/ballet-wereld). Interessant dat jouw ervaring precies andersom was.
‘The Wolverine’! Hmm, hope for the best…
-Fabe
Ik vind Vincent ‘Mesrine’ Cassel ook wel vermeldenswaard! Cassel als balletleraar. Ik vond “Black Swan” voor een Aronovsky niet al te goed. Tot nog toe heb ik van elk van zijn films nog een week lang een week gevoel gehad, “Black Swan” raakte daarentegen geen snaar. Buiten de Aronovsky schaal gerekend kom ik op een 4 uit 5, want het verhaal is knap, het acteerwerk top en het camerawerk super.