Miss Bala (2011)
Het is alweer een tijdje geleden dat ik aan ’t einde van een film dacht: “Vet als ze ‘m hier zouden eindigen, dan klopt ’t einde precies“, en dat de eindcredits dan ook komen. En dan bedoel ik het niet zoals je dat bij conventionele films al van mijlenver aan voelt komen (vanwege de gehanteerde formule waarmee zulke films worden opgebouwd), maar dat de film in je beleving ‘emotioneel’ klopt als je ‘m dan stopt, ook al is nog niet alles perfect duidelijk en/of uitgelegd. Miss Bala deed dat dus voor mij, en dat was niet het enige waarom ik dit een redelijk fijne verrassing vond…
Miss Bala is een opmerkelijk en realistisch actie-drama (inderdaad een aparte combinatie) over een meisje (Laura) dat niets liever wil dan ‘Miss Baja California’ worden. De film trok mij als kijker op een zeer verrassende manier en zelfs subtiele manier diep in de door een drugsoorlog uiteengereten grensstadjes van hedendaags Mexico. Langzaam zie je hoe Laura’s onschuld wegvloeit in een wereld die onvoorstelbaar corrupt en hard is, en toen dacht ik ineens aan de ‘brandbrief’ die door o.a. Richard Branson, Sting, Bernardo Bertolucci, Jimmy Carter en nog een stuk of tien Nobelprijswinnaars is ondertekend en naar de VN is gestuurd. Hierin roepen ze op tot een compleet andere aanpak van het drugsprobleem, omdat de war on drugs in hun ogen volledig is mislukt. Want vrijwel alle drugskartels raken hun macht natuurlijk kwijt als op één of andere manier drugs minder illegaal of zelfs (gereguleerd) legaal worden gemaakt, en gebruikers hulp kunnen krijgen als ze in de problemen komen, en niet worden opgesloten omdat ze wat wiet of coke bij zich hebben…
Okay, ik dwaal weer af. Maar het toont wel heel concreet de context waarin deze film zich afspeelt. Laura probeert namelijk met haar broertje en vader wat geld bij elkaar te verzamelen door kleding te verkopen. Maar direct aan het begin voel je al dat ze in een redelijk vijandige omgeving wonen, als haar vader haar waarschuwt niet op bepaalde plekken te komen. Laura houdt zich daar echter helemaal niet mee bezig, want ze wil met haar vriendinnetje gewoon door de voorrondes van de missverkiezing komen. Als ze na afloop echter ergens wat gaan drinken wordt de club ineens aangevallen door mannen met AK47’s en ander wapentuig en is Laura getuige van iets wat ze beter niet had kunnen zien. En ja, wat moet je dan, in een land waar geen politieagent veilig lijkt..?
Het vervolg van het verhaal laat zien hoe Laura steeds verder betrokken raakt bij met name Lino, baas van een agressieve drugsbende in Tijuana. Het realisme waarmee dat gebeurt verbaasde me enkele keren echt. Ik dacht een paar keer: “Jaja, wat gaan ze nu voor ’n trucje verzinnen om ’t verhaal weer verder te trekken?”, maar trucjes blijkt dit geloofwaardige scenario helemaal niet nodig te hebben. Daarnaast wordt steeds meer en meer van Laura’s waardigheid afgenomen, maar ze blijft gedreven door ’t beschermen van zichzelf, maar zeker ook door ’t beschermen van haar broertje en vader. Daarbij vond ik ’t fijn af en toe ook te twijfelen aan haar moraliteit, wat de menselijkheid ook weer vergrootte. Opmerkelijk is ook hoe de hele missverkiezing niet vergeten wordt in ’t verhaal, waarmee nog eens extra wordt aangetoond hoe erg criminaliteit, corruptie en geweld verweven zijn in het Mexico anno nu. En dan vergeet ik nog te melden dat er ook nog een ontzettend gewelddadige shoot out in de film zit in een stad waar ik in augustus 2000 nog gewoon veilig rond kon lopen…
Eén van de verrassende dingen aan deze film is ook de cameravoering. Door de vele extra lange shots wordt het realisme nog wat verhoogd, want je krijgt ’n beetje ’t gevoel naar een documentaire of reality-soap te kijken. Daarnaast voelt ’t ook soms raar en dromerig aan, en dat maakt ’t wat vervreemdend. Het past mogelijk bij de droom van Laura om deel uit te maken van de wat ‘fake’ wereld van de beauty queens, maar het gaf mij ook een wat ongemakkelijk gevoel, omdat het zo in contrast staat met de lompheid van de Mexicaanse realiteit, waar je je echt in een oorlog waant. Mogelijk dat dat ongemakkelijke gevoel er wel aan bijdraagt dat de film onverwacht goed blijft hangen.
Ja, Miss Bala (wat “Miss Kogel” betekent) deed het behoorlijk goed op filmfestivals en je zult ‘m in de videotheek ook in de cultkast aantreffen, als ie hier ooit uitgebracht wordt. Ik was in elk geval redelijk onder de indruk…