Le Havre (2011)
Een groter contrast tussen twee opeenvolgende films is waarschijnlijk niet mogelijk: van het brute war mongering van Act of Valor naar de wondere wereld van Ari Kaurismäki’s droogkomische maar ook maatschappijkritische ‘sprookjes’. Want een sprookje mag je Le Havre wel noemen, want alhoewel de film eerst wat droog op m’n brood leek te vallen en ik er wat lastig ‘in’ kwam, hoe fijner de film in m’n herinnering begint aan te voelen…
Ja, dit is Kaurismäki’s eerste film die ik zag. Hoofdkarakter Marcel Marx schijnt in La vie de bohème (1990) ook al als worstelende schrijver getoond te zijn, maar in Le Havre is hij inmiddels schoenpoetser in de Franse havenstad uit de titel. Hij is getrouwd met Arletty (meer over die naam later), een zorgzame vrouw die ‘m een paar euro geeft om een aperitiefje te gaan drinken als zij eten voor hem maakt. Ze hebben een vrij pover maar zorgeloos leven, maar daar komt verandering in als Arletty ziek wordt en Marcel tijdens z’n lunch een Afrikaanse vluchteling ontdekt in het water, net nadat deze Idrissa de vreemdelingenpolitie is ontvlucht. Marcel denkt geen seconde na en besluit ‘m te helpen, ook al zit hoofdinspecteur Monet (in ‘klassieke’ lange zwarte jas en plichtmatige snor én fedora hoed) hem vrijwel direct op de hielen.
De film zit zo boordevol thema’s dat ik ’t bijna jammer vond dat ik ‘m gisteravond zag terwijl ik wat moest vechten tegen m’n vermoeidheid. Aan de ene kant kon ik me daardoor wat makkelijker mee laten voeren in de bijna dromerige sprookjeswereld die Kaurismäki weet neer te zetten (met muzikale intermezzo’s, droog acteerwerk en prachtige kleurstelling), maar dat mee laten voeren resulteerde ook in een enkele ‘ja-knik’, waardoor ik de film niet als één vloeiend geheel beleefde. Klinkt mogelijk wat wazig, maar ik hoop dat je begrijpt wat ik bedoel…
Zoals je allang gemerkt zult hebben zal deze film het vooral goed doen bij arthouse-liefhebbers, want als je open staat voor Kaurismäki’s wereld (of daar mogelijk al wat aan ‘gewend’ bent), dan zal niet alleen de schijnbaar nogal positieve blik van deze normaliter melodramatische Fin opvallen, maar ook links naar bijvoorbeeld de wereld van Jim Jarmush en ook naar klassieke Franse cinema. Zo las ik op Cinema.nl dat Arletty de naam is van een actrice die veelvuldig voorkomt in poëtisch realistische drama’s van Marcel Carné (waar ik zelf niks van ken, to be honest), terwijl de minimalistische sets en vooral de deadpan dialogen me inderdaad wel wat aan Down by Law, Mystery Train en zelfs Coffee and Cigarettes deden denken…
Ja, een mooie kleine en wat sprookjesachtige film, waar je je wel in onder moet willen dompelen. Als je dat doet/lukt, dan is het fijn genieten. Mijn interesse voor Kaurismäki’s wereld is zeker gewekt, en als ik meer ingelezen/-keken recensenten mag geloven, dan is dit nog eens niet Kaurismäki’s beste film…