The General (1926)

Geweldig hoe hard ik gisteravond genoot van een film die 86 jaar (!) geleden is gemaakt. En verwacht in deze recensie zo’n beetje alle positieve bijvoeglijke naamwoorden die ik ken, want ik vond ‘m zo geweldig dat ik ‘m heel snel op Blu-ray ga kopen. De droge humor, een mooi en universeel liefdesverhaal en een goedaardige, wat sullige hoofdrolspeler waar je je graag mee identificeert zorgt ervoor dat eigenlijk alles aan deze film werkt. Dat de film ongelooflijke stunts bevat wist ik al, maar ’t overtrof nog altijd m’n hoge verwachtingen. Je zou je bijna afvragen of er niet ergens wat CGI via een tijdmachine naar die tijd is gestuurd. Daarnaast is de gehele film ook ontzettend groots opgezet: scènes met honderden figuranten komen voorbij, en allemaal ontzettend knap gechoreografeerd. En ik heb ’t nog altijd over een film uit 1926 hè..! Mocht jij ‘m nog niet gezien hebben: kijk ‘m dan a.s.a.p.
Ook al wil ik ‘m graag nog wat verder laten ‘bezinken’, ik denk dat ik nu wel al durf te stellen dat hij volledig terecht in Sight & Sounds top 10 van beste films aller tijden staat…

Buster Keaton is één van de grootmeesters van de ‘stomme film’. Ik kende hem enkel omdat een vriend van me zwaar fan van hem is, maar ik had nog nooit iets van ‘m gezien. Ik ga me dus ook niet wagen aan een vergelijking met Charlie Chaplin, maar dat het ‘rivalen’ waren lijkt me wel duidelijk. Tragisch is dan ook dat The General flopte toen hij in 1927 werd uitgebracht en Keaton daarna eigenlijk niet meer de vrijheid had om te doen wat hij wilde. Daar kunnen (en moeten) we zeer treurig over zijn, ook al kan ik me maar moeilijk voorstellen hoe hij deze film ooit nog zou hebben kunnen overtreffen…

Johnny Gray (Keaton) is een treinmachinist met twee grote liefdes in z’n leven: de locomotief met de naam uit de titel en Annabelle Lee; de vrouw van z’n dromen. Het verhaal speelt zich af rond 1862, aan het begin van de Amerikaanse Burgeroorlog. De broer en vader van Annabelle melden zich meteen aan voor ’t leger, maar Johnny wordt afgewezen. Gelukkig vertellen ze ‘m niet waarom, want daardoor wordt z’n motivatie des te groter om zich extra te gaan bewijzen voor Annabelle, want zij denkt dat hij zich als lafaard nog eens niet aan heeft durven melden.
Als een jaar verder een aantal Noordelijke spionnen de trein mét Annabelle aan boord kapen denkt Johnny geen seconde na en achtervolgt de trein. Eerst te voet, dan achtereenvolgens met zo’n spoorkarretje, een fiets, en uiteindelijk met een andere locomotief. Na een aantal geweldige scènes weet hij z’n trein en liefje te bevrijden en dan volgt een achtervolging de volgende kant op, die eindigt in de grootste stunt uit de tijd van de stomme film.

De film bestaat dus eigenlijk uit twee achtervolgingen, beide over een spoorlijn waar twee (of meer) treinen elkaar achtervolgen. Misschien moeilijk voorspelbaar hoe dat zo lang interessant kan blijven, maar door geweldige creatieve oplossingen, gecombineerd met humor waar ik slapstick eigenlijk een belediging voor vind, lukt dat makkelijk. De combinatie fysieke én droge humor werkt geweldig, vooral omdat veel van de humor eigenlijk buiten ’t bewustzijn van Johnny zelf om gebeurt. Een staaltje choreografie waar je U tegen zegt…

Bij stomme films zul je al snel aan overacting denken, maar dat wordt hier niet gebruikt. Keatons mimiek is juist ontzettend subtiel. Vooral in de scène waarin hij ontdekt dat Annabelle eveneens ‘gekaapt’ is verwachtte ik een grote reactie, maar dat bleef zeer verrassend uit. En dat viel in een eerdere mooie scène bij het huis van Annabelle ook al op. Apart, zeker in een tijd waarin overacting gemeengoed was. Zou dat een reden zijn dat de film toen niet echt aansloeg, maar van alle stomme films misschien wel (één van) de best ‘geconserveerde’ is?

Naast de hoofdrol deed Keaton ook al de ontzettend gevaarlijke stunts zelf, en ook nog eens met een vrij stalen gezicht, volledig in karakter. Als ik er nu aan terugdenk kan ik ’t nog steeds maar amper geloven. Hij schreef het scenario ook mede en heeft de film mede geregisseerd. Misschien dat de film daarom wel zoveel leuke creatieve vondsten bevat (ik raak door m’n bijvoeglijk naamwoorden heen).
Daarnaast bevat de film een fantastische musical score en het eerdergenoemde mooie liefdesverhaal, gezet tegen een erg grootse (en waargebeurde) ‘veldslag’ uit de Amerikaanse Burgeroorlog, met een anti-held waar je je heerlijk mee kunt identificeren…

In één woord is The General dus geweldig..! En in nog één woord: classic. Samen vormt dat dus een must see voor iedereen die echt van film kan genieten. Ik ga me nog even kort in een hoekje zitten schamen dat ik ‘m nooit eerder zag, en dan ga ik ‘m zo snel mogelijk op Blu-ray aanschaffen…

IMDb: http://www.imdb.com/title/tt0017925