Jagten (2012)

Thomas Vinterberg is helemaal terug, als hij dat na Submarino al niet was, met deze ineens vrij actuele film over kindermisbruik. Maar eigenlijk gaat ie over iets heel anders, en dat is namelijk onze (begrijpelijke) reactie op ’n mogelijk misbruik en de snelheid waarmee iets als waarheid wordt aangenomen. Wij als kijker weten namelijk direct al dat het om ’n leugen van ’n veel te lief meisje gaat. Waar ik me tijdens de film al pissed over maakte was dat waar ’n jong meisje de gevolgen van haar actie (nog) niet kan overzien, volwassenen dat toch wel moeten kunnen..? Maar puur ’t feit dat de film me pissed maakte is al ’n vrij groot compliment naar Vinterberg en z’n acteurs, die risicovolle materie heel subtiel en ontzettend menselijk weten te brengen, en nergens met kunstmatige/filmische oplossingen komen…

Het verhaal
Lucas is niet al te lang geleden gescheiden en ontslagen van z’n baan als leraar op ’n basisschool. Hij begint z’n leven net weer wat op orde te krijgen. Zo heeft ie ’n nieuwe baan als leraar op ’n kleuterschool, z’n zoon wil hem graag weer meer gaan zien, en zelfs die net iets te aantrekkelijke poetsvrouw op ’t schooltje is geïnteresseerd in hem. Hij is geweldig met de kids en is zich dan ook helemaal niet bewust dat Klara, het dochtertje van z’n beste vriend, hem net iets té lief vindt. Als hij haar wijst op ’n grens die ze eigenlijk heel onwetend overschrijdt voelt dat bij haar misschien wel aan als ’n afwijzing, iets wat versterkt wordt door de ruzie die haar ouders continu maken. Als ze dan op de iPad van haar tienerbroer ook nog wat pornografische beelden voorbij ziet komen vormt zich in haar hoofd ’n leugentje dat terecht opvalt bij de directrice van de kleuterschool. Haar reactie vond ik aan de ene kant nogal bekrompen, maar anderzijds misschien ook wel begrijpelijk, want hebben we niet allemaal de neiging om ’n kind direct te geloven..?

’t Feit dat ik hier wat wrijving voelde deed ik ‘vroeger’ nog wel eens af als zwakte van de karakters, maar dat toonde vooral m’n conditionering door moralistisch veel te simpele Hollywood-films. Inmiddels weet ik dat het meestal juist ’n compliment is voor hoe de karakters worden neergezet, met alle menselijke fouten van dien. Toch wilde ik tijdens de film nog altijd ’n paar keer schreeuwen: “Zeg nou gewoon allereerst NEEEEEEEEE!”. Achteraf begrijp ik echter wel dat Lucas zó overdonderd was door de absurditeit van de beschuldiging (en z’n onschuld voor hem natuurlijk helemaal nicht im Frage was), dat hij in het begin de noodzaak niet voelde om het direct te ontkennen. Maar helaas, voordat hij het weet heeft ’t gerucht zich door ’t kleine Deense dorpje verspreid en wordt de vraag óf hij iets gedaan heeft helemaal niet meer gesteld. In zo’n precaire situatie ook ’n begrijpelijke reactie van ‘het volk’, en Vinterberg toont hoe snel zoiets dan uit de hand kan lopen…

Acteergeweld
Naast regie- en scenariotechnisch is Jagten (“de jacht”) ook gruwelijk goed geacteerd. Dat Mads Mikkelsen veel meer kan dan ’n bad guy spelen (zie Casino Royale) wisten we natuurlijk al (bv. van After the Wedding of Valhalla Rising), maar hier speelt ie echt de sterren van de hemel. Je voelt z’n wanhoop enge proporties aannemen, damn..!
Daarnaast valt ook z’n beste vriend Theo (Thomas Bo Larsen) en vooral de jonge Klara (Annika Wedderkopp) op. Mogelijk dat Vinterberg zelf kinderen van die leeftijd heeft, want hij weet exact de juiste blikken van haar te vangen. Naarmate de film vordert is dat overigens steeds meer een combinatie van ongeloof en medelijden voor Lucas, want ondanks dat ze meerdere keren zegt dat er niets gebeurd is geloven de volwassenen haar niet meer en denken dat ze de traumatische gebeurtenis verdrongen heeft…

Waar Festen en Submarino het óók moesten hebben van ’n bepaalde onthulling, daar heeft Vinterberg dat hier niet nodig. Daarvoor is het verhaal zelf al te ‘interessant’, en door ’t net verschenen rapport van de commissie Samson (inzake kindermisbruik in de jeugdzorg) ineens erg actueel. Als koude-grond-psycholoog vraag ik me af of we ons, in deze tijd van overkill aan informatie en meningen (en mogelijk ’t ontbreken van de wat meer zwart-wit dogma’s van een sterke religie), misschien juist wel sterker willen vastgrijpen aan iets, ongeacht de consequenties..?
Maar laat ik die kant niet op gaan. Vinterberg toont wederom dat in elke hoek van onze aardkloot ’n mooi verhaal te vertellen is, en gesteund door ’n sterk scenario en geweldig acteerwerk zorgt hij ervoor dat deze film pijnlijk goed blijft hangen…

IMDb: http://www.imdb.com/title/tt2106476