mijn top 25 films van 2012

Daar is ie weer, ’n bijna niet te maken lijstje, maar ik heb dit jaar zelfs besloten om ‘m helemaal te nummeren..! Dus net als vorig jaar met ’n échte nummer 1, maar nu ook met ’n nummer 2, 3, 4, … tot 25. Nu kan ik wel weer allemaal nuance aan gaan brengen en zeggen dat het lijstje mogelijk net wat anders was als ik ‘m bijvoorbeeld vorige week had gemaakt, maar f$&k it, this is it..! En ik weet dat ik soms wat negatief ben over de ‘hedendaagse film’, maar ik vond 2012 ’n geweldig filmjaar.
Oh ja, om tot onderstaand lijstje te komen heb ik dit jaar meer dan 220 films gezien, en dan nog weet ik zeker dat ik wel ’n paar toppers gemist heb.

1. Killing Them Softly: niet alleen ’n geweldige gangsterfilm, maar ook ’n film die Amerika en haar politieke systeem zó scherp fileert dat ik ’t gerucht – dat de Weinstein broers deze film over de presidentsverkiezingen hebben getild omdat anders de opkomst bij de verkiezingen ’n stuk lager zou zijn geweest – graag wil geloven.
   Daarnaast speelt Brad Pitt wederom geweldig, maar was ik ook onder de indruk van Scoot McNairy en vooral van James Gandolfini, in wiens rol alles wat regisseur Andrew – Chopper, The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford – Dominik wil zeggen samenkomt.
2. Beasts of the Southern Wild: ook uit deze film kun je zeker wat scherpte richting Amerikaanse samenleving halen, maar het is toch vooral ’n prachtig magisch-realistisch sprookje over opgroeien in ’n harde maar vrije wereld, en nog meer de film waarin Quvenzhané Wallis haar debuut maakte.
   Who the man!?
3. Take Shelter: Michael Shannon is een koning, in dit intieme drama over een man die z’n leven langzaam uit z’n vingers voelt glippen door z’n eigen angsten, dromen en/of demonen. Puur als film mogelijk de beste van ’t jaar, maar de twee bovenstaande hadden net zo’n ‘glazuurlaagje’ extra waar ik niet ongevoelig voor ben (respectievelijk het ‘vette gangsterfilm-glazuur’ en het ‘magische glazuur’).
4. Holy Motors: zó vol met geweldige thema’s, verwijzingen en typetjes dat ik nog lang niet alles ontdekt heb. Inderdaad: “Holy moly!“.
5. Amour: terugdenkend aan deze film heb ik nog altijd ’t gevoel dat het geen film was, maar ’n geweldig prachtig, dramatisch en menselijk gesprek dat ik graag ooit met m’n grootouders had gehad…
6. Shame: Michael Fassbender is wat mij betreft dé acteur van 2012, en hier krijgt ie onder de gedurfde ‘leiding’ van Steve McQueen alle kans om te laten zien waarom: pffff..!
7. De rouille et d’os: geweldig sociaal drama, maar daarnaast ook ’n ongelooflijk mooi en origineel liefdesverhaal met ’n geweldige Matthias – Rundskop – Schoenaerts en ’n prachtig kwetsbare Marion Cotillard.
8. Killer Joe: erg intense en geweldig gedurfde ‘hicksploitation‘-film van oude meester Friedkin, met ’n career-changing performance van Matthew McConaughey (!)…
9. Jagten: Thomas – Festen – Vinterberg is helemaal terug en heeft inmiddels geen verrassende onthullingen meer nodig. Regie-, scenario- én acteertechnisch TOP.
10. This Must Be the Place: misschien wel de opvallendste acteerprestatie van ’t jaar, die van Sean Penn als aging rocker.
11. A Dangerous Method: doordat ik zoveel ‘herkende’ vergat ik bijna hoe geweldig deze film over Carl Jung, Sigmund Freud en Sabina Spielrein is…
12. Martha Marcy May Marlene: prachtige doorbraak van het veel getalenteerdere zusje van de Olsen-tweeling, met ook ’n zeer creepy John Hawkes.
13. Oslo, 31. August: ’n half jaar na ’t zien voel ik nog exact hoe indrukwekkend en zelfs poëtisch deze film over depressiviteit was. Heel mooi!
14. The Invader: “vluchtelingendrama” zou ‘understatement van het jaar’ zijn voor deze film over het bestaan, de verleidingen van de westerse wereld en de wanhoop in een zoektocht naar iets van een menswaardig bestaan…
15. Cosmopolis: dit geweldig scherpe kunstwerk over onze tijd en de gevaren van onze levenswijze biedt ook ’n ontzettend intrigerende blik in de geest van een groot filmmaker die écht iets te zeggen heeft.
16. Moonrise Kingdom: ik houd van de wereld die Wes Anderson telkens weer weet te creëren, en met deze doet hij ’t weer, en nog veel meer.
17. On the Road: vooraf de billenknijper van ’t jaar, want zou Walter Salles de sfeer van ’t perfecte (?) boek wel kunnen vangen..? Tijdens de film durfde ik m’n billen al volledig te ontspannen, want het lukte hem ogenschijnlijk gemakkelijk…
18. Detachment: gitzwarte blik op het vak van docent op ’n middelbare school, met ’n geweldige Adrien Brody.
19. Hemel: erg fijn om op m’n verjaardag de beste Nederlandse film van ’t jaar te zien, en wat was ik ’t eens met het Gouden Kalf voor Hannah Hoekstra voor haar titelrol…
20. Your Sister’s Sister: uit de (productie-)stal van ’n paar nieuwe helden van me uit de underground-scene: mumblecore-helden Jay en Mark Duplass (die dit jaar ook betrokken waren bij Safety Not Guaranteed, Jeff, Who Lives at Home en The Do-Deca-Pentathlon), met ook twee schitterende top-actrices.
21. Café de Flore: mogelijk de grootste verrassing van ’t jaar voor mij, deze magische-realistische puzzelfilm die zowel hip als confronterend is.
22. Life of Pi: Ang Lee laat zien wat Scorsese vorig jaar met Hugo liet zien: ’n meester weet 3D wél volledig positief in te zetten. Daarnaast ook met ’n mooie en subtiele spirituele boodschap.
23. Seven Psychopaths: de Adaptation van 2012, dus mogelijk vooral voor schrijvers, maar zeker ook ‘gewoon’ een coole film…
24. The Broken Circle Breakdown: Van Groeningen levert wederom ’n prachtige menselijke film af, waarvan ik benieuwd ben hoe ie ’t op internationale festivals zal gaan doen.
25. Meek’s Cutoff: om de cirkel van deze top 25 rond te maken sluit ik ook af met ’n film die de Amerikaanse samenleving aardig fileert, maar dan verpakt als ’n ontzettend rustige western…

Dit jaar geen speciale lijstjes voor top 5 beste documentaires of komedies. In plaats daarvan heb ik ’n aantal genres gekozen, waarin ik ’n paar films extra aandacht wil geven.

Documentaire
De hoeveelheid documentaires die ik dit jaar zag was niet groot genoeg om ’n top-lijstje van dit jaar te maken. Daarnaast is het grotendeels toeval dat ik dit jaar bv. voor ’t eerst pas Hearts of Darkness zag, of de persoonlijk gruwelijk interessante Lenny Bruce: Swear to tell the Truth en Bukowski: Born into This, en die zouden meteen in mijn top 5 komen, die dan zou worden aangevuld met Marley en Woody Allen: A Documentary. Want uit deze twee ga ik niet kiezen voor beste documentaire van ’t jaar. En dan ga ik ’t niet hebben over de hoeveelheid ‘voedsel-bewustzijn’-documentaires die ik dit jaar heb gezien, want mochten enkele van die documentaires de waarheid vertellen, dan vallen ze onder de belangrijkste documentaires ooit gemaakt. En ja, ik weet dat dat veel te ‘groots’ klinkt.

Komedie
Okay, de beste komedie die ik dit jaar zag was Ted, op ’n afstandje gevolgd door 21 Jump Street, alhoewel ik die vooral zo leuk vond vanwege de geweldige zelfspot/sneer naar het gebrek aan creativiteit in hedendaags Hollywood. Een volledig overzicht van alle films die ik ’t label “komedie” heb meegegeven vind je hier…

Actie
Kort even iets over het ‘vetste’ genre: de actiefilm. Qua vechten de absolute nummer 1 van het jaar: The Raid: Redemption. Naast al die grote blockbusters tonen de makers dat je voor ’n actiefilm vooral geweldige choreografie nodig hebt, en mogelijk het ontbreken van ’n sterke acteursvakbond ;).
Oh ja, ik wil Jack Reacher niet onvermeld laten, waarmee Tom Cruise wederom aantoont z’n mannetje veel meer te staan dan z’n voorkomen doet vermoeden…

Horror
Nooit mijn favoriete genre geweest, maar ik begin steeds duidelijker in te zien dat de betere horror in essentie gruwelijk interessant kan zijn. Zoals bv. The Woman, wat mij betreft de beste horror van ’t jaar. Maar ik wil The Cabin in the Woods niet vergeten, want die film schopte zo heerlijk tegen de verwachtingen van het ‘standaard-horror’-publiek dat ik me ook daarom al hard vermaakte met deze film.

Science-fiction
Direct na afloop had ik verwacht dat Prometheus bovenaan m’n sci-fi-lijstje zouden hebben gestaan, maar deze Alien-revival-film ebde toch ’n stuk sneller weg dan ik verwachtte. Topper van ’t jaar in mijn ogen: Looper, waarin je ook je hersenen gelukkig mag gebruiken. Opmerkelijk in dit genre waren vooral Chronicle (zo droom ik wel eens), Extraterrestre (Spaanse “Woody Allen-science fiction“), Perfect Sense en de hierboven al genoemde Safety Not Guaranteed, met die kanttekening dat dit alle vier geen ‘standaard’ science-fiction films zijn.

TV-film
In bovenstaande top 25 had ik ook graag The Sunset Limited geplaatst, maar ik kreeg ‘m nergens tussen gewurmd. Daarom deze rubriek, want officieel was het ’n HBO- en dus TV-film. Net zoals ’t geweldig openhartige Too Big to Fail (over de begindagen van de financiële crisis, gezien vanuit het hart van de macht) en natuurlijk Doodslag, die ik vanwege m’n betrokkenheid sowieso buiten bovenstaande lijst ‘moest’ houden…

En de slechtste van ’t jaar..!
Ook al tracht ik ze te vermijden, ik zie ook elk jaar ’n behoorlijk aantal films die ik liever niet gemaakt had zien worden. Zo had van al het geld dat in ’t belabberde Battleship is gestoken zeker ’n tiental jonge filmmakers hun debuutfilm kunnen maken, wat de wereld ’n stuk mooier had gemaakt. Ook Act of Valor was verschrikkelijk, maar dat komt deels ook vanwege m’n afkeer tegen de Amerikaanse military industrial complex, waarvoor dit in oorsprong ’n promotiefilm was. Dat humor ’t meest persoonlijke genre is bewees The Inbetweeners Movie, want waar fans van de Britse TV-serie de film geweldig vonden, daar kon ik me maar net inhouden om niet weg te lopen. Met Het Bombardement bewezen de makers dat wij Nederlanders ook films als lopende band-werk kunnen zien (vgl. Luc Besson met films als Taken 2, Colombiana e.d.), en dan stond die band waarschijnlijk ook nog wat te snel.
De film waar ik me echter het meest aan heb geërgerd dit jaar was Chernobyl Diaries, een verschrikkelijke horrorfilm die ook nergens eng of goor werd. Wát ’n monsterlijke film (zonder monsters, btw)..!

Okay, nu jij..!
Zo, wederom natuurlijk weer veel meer werk dan ik vooraf dacht, maar persoonlijk wel ’n bevredigende afsluiter van ’t jaar. Maar ik ben ook erg benieuwd naar jouw reactie op mijn ‘keuze’, maar mogelijk nog meer naar jouw lijstje(s), dus voel je vrij om te reageren hieronder…