Searching for Sugar Man (2012)
De reden dat ik ‘slechts’ voor 94% laaiend ben over de Oscarwinnende documentaire Searching for Sugar Man is waarschijnlijk geworteld in m’n verwachting dat Oscarwinnende documentaires de laatste jaren vaak wat maatschappijkritischer er daarmee ‘belangrijker’ waren. Denk aan bijvoorbeeld The Cove of Inside Job. Searching for Sugar Man heeft de Oscar waarschijnlijk gewonnen omdat het één van de meest opmerkelijke verhalen uit de muziekgeschiedenis verteld, maar dan wel gegoten in ’n ietwat standaard format. Door ’t opmerkelijke verhaal geen rare keuze, maar hij had van mij wel iets dikker aangezet mogen worden. Zeker omdat de persoon waar deze documentaire over gaat volledig onbewust zelfs ’n rol heeft gespeeld in de oppositie tegen (of zelfs val van) het apartheidsregime in Zuid-Afrika..!
Het opmerkelijke verhaal
Heb jij ooit gehoord van een muzikant genaamd Rodriguez?
Ik tot aan de Oscaruitreiking in elk geval niet, terwijl hij eind jaren 60 door voormalig Motown-baas Clarence Avant toch als de nieuwe Bob Dylan werd binnengehaald. Ondanks de release van twee door recensenten de hemel ingeprezen albums begin jaren 70 bleek deze Mexicaans-Amerikaanse singer-songwriter (avant-la-lettre?) niet aan te slaan bij het grote publiek. Waarschijnlijk verkocht hij in Amerika nog geen 100 albums, misschien omdat ‘men’ niet klaar was voor ’n latino zanger die zich volgens kenners met Dylan kon meten, maar mogelijk ook omdat hij af en toe zo verlegen was dat hij wel eens met z’n rug naar het publiek optrad.
In Zuid-Afrika lag dit echter volledig anders. Z’n eerste album werd daar bij toeval ontdekt, en omdat de Zuid-Afrikanen onder het apartheidsregime gebukt gingen en daardoor zo goed als geen contact met de rest van de wereld hadden, konden ze ook niet weten dat hij in Amerika niet net zo groot was als in Zuid-Afrika. Het album was namelijk via allerlei bootleg-tapes verspreid onder de jeugd, en z’n maatschappijkritische teksten spraken blanke Zuid-Afrikanen zó aan, dat velen toegeven dat ze zich hierdoor gesterkt voelden in hun toenemende verzet tegen het regime. Maar omdat er nog geen internet was en ze tijdens dat regime sowieso nogal afgesloten waren van de buitenwereld, werd het mysterie rondom Rodriguez alleen maar gevoed. Geruchten gingen dat hij letterlijk Bill Hicks’ advies – om die pijn in je hart op het podium zó naar boven te halen dat je er suïcidaal van wordt – opgevolgd had, en er gingen verschillende versies hiervan de ronde.
En nee, niet moeilijk doen dat Bill dat pas in de jaren 80-90 zei… ;)
Wat er precies met Rodriguez gebeurd is ga ik niet vertellen, maar uiteindelijk krijg je toch wel ’n goed beeld van deze authentieke artiest. Dat hij naast z’n muziek bijvoorbeeld als bouwvakker werkte, maar dan wel vaak het pak aan had waarin hij ook optrad. En dat velen dachten dat hij ’n zwerver was, een soort hobo uit de teksten van Dylan of de boeken van Kerouac. En het mooie is: hoeveel je ook over Rodriguez te weten komt door deze documentaire; het mysterie wordt nooit echt ontrafeld…
Final credits
Yes, dat zo’n opmerkelijk verhaal bij de Academyleden opviel, dat begrijp ik wel. Een verhaal over ’n artiest die zich niet aanpaste aan wat de maatschappij van hem verwachtte en mede daardoor in vergetelheid raakte en zelf helemaal niet op de hoogte was van z’n enorme invloed in ’n volledig ander deel van de wereld. Ik voel me dan ook wat ‘schuldig’ dat ik niet volledig flabbergasted was door deze documentaire en dat ik dus iets meer drama had gewild. Want ik heb nu toch al zo’n twaalf uur Rodriguez’ bekendste nummer in m’n hoofd en ga snel op zoek naar meer muziek van hem, want hij blijft verrassend fijn ‘hangen’…