La cinquième saison (2012)

Omdat het een vrij lastige ‘film’ is om te recenseren heb ik nogal lang gewacht om iets over La cinquième saison te schrijven, maar nu door de aanhoudende winter de film bijna werkelijkheid lijkt te worden, waag ik toch maar ’n poging. Maar ik typte “film” hiervoor niet voor niets met enkele aanhalingstekens, omdat La cinquième saison eerder ’n conceptueel kunstwerk dan een (conventionele) film is. Wel ’n prachtig geschoten en verontrustend kunstwerk, by the way…

Het verhaal
Hier kan ik vrij kort over zijn: we bevinden ons in ’n Waals dorpje ergens in de Ardennen, waar de winter tegen z’n einde loopt. Alice en Thomas zijn verliefd, en de manier waarop hun ontluikende liefde in het begin wordt getoond is ook werkelijk ‘verliefdmakend’. Als bij het traditionele kerstboomverbranden (gebaseerd op ’n oud-Germaans gebruik) het vuur echter niet aan wil gaan, beginnen mensen al wat verontrust te raken. Zeker als even later de zaden in de grond ook niet willen ontkiemen en de bijen wegblijven. Met andere woorden: het dorpje blijft in de winter hangen; de natuur lijkt de klok stil te hebben gezet.
De rest van de film toont wat dit doet met de mensen in het dorpje, en hoe dun het laagje beschaving wederom blijkt als er iets gebeurt waar wij mensen geen vat op kunnen krijgen…

Thematisch overweldigend
Juist vanwege het conceptuele karakter van de film wordt elke interpretatie natuurlijk extra persoonlijk. Want wil het regisseursduo Peter Brosens-Jessica Woodworth ons ’n spiegel voorhouden? Ik heb de twee eerdere films van Brosens en Woodworth niet gezien (Altiplano en Khadak), maar daarin schijnen ze ook de relatie tussen mens en natuur onder de loep te hebben genomen. Hier lijken ze als doel te hebben ons te tonen dat we wel kunnen denken dat we almachtig zijn in onze arrogantie, dat we de wereld onder controle hebben, maar de natuur hoeft maar één seizoen uit te rekken en alles stort direct in. Want is er wel iets sterker dan de natuur..?
Of zoals wordt samengevat door ’n ‘voorbijganger’ in het dorpje (gespeeld door Sam – Windman in Any Way the Wind Blows – Louwyck): “Als de bijen verdwijnen, volgt de rest.” Dus zouden Brosens en Woodworth ook nog ’n ecologische boodschap aan ons mee willen geven..?

Visuele grandeur
Zoals ik al zei: de film is geweldig geschoten. De poëtische en prachtige beelden vormen sterke contrasten met wat er aan het gebeuren is, en daarnaast zit er af en toe ’n shot in de film dat zo uit ’n nachtmerrie kan komen. Het onverwachte van enkele van deze beelden – en dan doel ik niet op simpele shockeringsbeelden – maakt het geheel nog creepier. Daarbij gebruiken ze voornamelijk strakke en vrijwel stilstaande shots, geven ze weinig tot geen informatie over wat er buiten het Waalse dorpje gebeurt en ook geen logische verklaringen, bestond de kleurcorrectie vooral uit het ietwat weghalen van de ‘verzadiging’ (“saturation” voor Photoshoppers) en hebben ze het geheel onderbouwd met ’n intense en af en toe wat bombastische score: allemaal elementen om ’n beklemmende, nare, maar ook erg indrukwekkende sfeer op te roepen…

Final credits
Damn, hoe meer ik typ, hoe ‘grootser’ ik de film wil maken. En dat verdient de film ook zeker, maar ik moet ook eerlijk zijn door te zeggen dat ik direct na afloop niet goed wist wat ik er nou precies mee aan moest. Mijn initiële gedachte was dat La cinquième saison dus eerder in ’n museum dan in ’n bioscoop past, omdat het eerder een conceptueel kunstwerk is dan (conventionele) film. Maar met dit overigens best grote compliment voor deze film doe ik het medium film natuurlijk ook flink tekort. Maar hé: ik ben ook niet gespeend van conventies en/of gewenning.
Als je veel ontwikkeling en verhaal/plot verwacht, dan zit je bij deze film verkeerd. Als je uitgedaagd wilt worden om vanuit ’n compleet andere hoek naar de relatie tussen mens en natuur (of tussen ons menselijke besef van tijd en de natuur) te kijken, dan is La cinquième saison ’n prachtig én verontrustend kunstwerk…

IMDb: http://www.imdb.com/title/tt2298820