Breaking the Taboo (2011)

Nuance kan duidelijkheid wel eens in de weg zitten, en misschien gaat dat hieronder ook gebeuren, maar ik vond Breaking the Taboo aan de ene kant één van de belangrijkere documentaires van de laatste jaren. Want door het taboe – dat we moeten toegeven dat de war on drugs een mislukking is en er nagedacht moet gaan worden over ’n meer humaan en liberaler beleid – te doorbreken voorkom je mogelijk meer dan 100.000 drugsdoden per jaar. Maar wat ik aan de andere kant opmerkelijk vond bij het zien van deze documentaire uit 2011, is dat ik nog altijd maar weinig mensen ken die weten dat grootheden als Richard Branson, Kofi Annan en voormalige presidenten van o.a. Colombia en Brazilië een paar jaar geleden plaatsnamen in de Global Commission on Drug Policy en twee jaar geleden concludeerden dat “The global war on drugs has failed, with devastating consequences for individuals and societies around the world.”
Mogelijk dat de aanwezigheid en steun van mensen als Jimmy Carter, Bill Clinton en Paulo Coelho ervoor zorgt dat nu wel meer mensen deze informatie op gaan nemen en ook onze overheid gaat beïnvloeden, want ik krijg ’t gevoel dat ‘men in Den Haag’ misschien wel precies de verkeerde kant op aan het denken is…

Het verhaal
Met de geweldige voice-over stem van Morgan Freeman vertelt Breaking the Taboo dus over de strijd die de afgelopen veertig jaar is gestreden tegen drugs(kartels). Omdat vooral de Amerikaanse publieke opinie de doelgroep van deze documentaire lijkt begint het dus met Nixons visie dat iedereen die iets met drugs te maken heeft ’n crimineel is en opgesloten moet worden. Waar Jimmy Carter ’n paar jaar later iets van tegengas wilde geven, gingen Reagan en Bush Sr. rustig nog wat stappen verder, maar ook Bill Clintons “Plan Colombia” komt ruimschoots aan bod. En mogelijk één van de opmerkelijkste dingen aan deze documentaire: je ziet aan Clintons antwoorden ‘nu’ dat hij wel door heeft dat hij daar de fout in is gegaan. De voormalig presidenten van Brazilië en Colombia zijn wat gemakkelijker in het toegeven van hun fouten, maar het toegeven van fouten door politici is natuurlijk überhaupt al opmerkelijk…

Halverwege de documentaire wordt de commissie beter geïntroduceerd, en na het tonen van beelden uit Portugal, Zwitserland en natuurlijk Nederland, wordt al snel duidelijk dat de makers de conclusies van de commissie wél serieus nemen, dat we verslaafden de hulp moeten bieden die ze nodig hebben, maar dat we die 90% van de drugsgebruikers in de wereld die geen probleem hebben met de drugs ook beter maar met rust kunnen laten. En het is niet zo raar dat deze documentaire vooral gericht is op de Amerikaanse markt, want daar is in de westerse wereld de mislukking van de war on drugs ook wel het meest zichtbaar, met 1,6 miljoen drugsgerelateerde arrestaties in de VS in 2009 (waarbij de Amerikanen denken dat hoe meer arrestaties, hoe succesvoller de bestrijding is???), waarvan meer dan de helft enkel voor het in bezit hebben van hasj of wiet. En daardoor heeft dat land absoluut gezien ook meer gevangenen dan bijvoorbeeld China, een land met vijf keer meer inwoners en ’n ogenschijnlijk slechter mensenrechtenbeleid..?

Kritiek
Ik kende het rapport van de commissie al deels, waardoor deze 58-minuten durende voor mij niet echt nieuw was. Daarom hadden bepaalde zaken voor mij ook wel meer uitgediept mogen worden. Want wat ik een beetje het toonbeeld van de wat naïeve inslag van de jonge regisseur Fernando Grostein Andrade vind, is dat er nergens een link wordt gelegd met de bedrijven die grof geld verdienen aan de oorlog zelf. Als deze war on drugs in 2010 de Amerikaanse overheden zo’n 40 miljard dollar heeft gekost, wie heeft dan ’n behoorlijk deel van die 40 miljard bijgeschreven als omzet..? Achterhaal dat eens, kijk eens wat hun politieke connecties zijn en zie dan duidelijker waarom er nog altijd niet écht iets lijkt te gebeuren…

Nieuwswaarde?
Want inderdaad: ondanks het mega-interessante en ook belangrijke onderwerp, lijkt de documentaire vooral na te gloeien van de presentatie van het rapport en het schijnbare succes hiervan in de media. Ik kan me echter niet herinneren dat ik hier veel over heb gezien op onze journaals. Zijn wij hier zó gewend aan geliberaliseerde drugs dat het hier weinig nieuwswaarde had of wordt een deel van die jaarlijkse 40 miljard dollar PR-technisch gezien heel goed besteed, als je het vanuit de profiteurs van deze oorlog bekijkt? Of zijn onze politici ook gewoon watjes? Net zoals Nixon, die ooit ’n commissie in het leven riep om te bestuderen of cannabis legaal gemaakt moest worden, maar toen de conclusies van die commissie niet strookten met z’n eigen conservatieve visie, nam hij de commissie ineens niet meer serieus..?
In ditzelfde licht is het overigens ook apart en verontrustend om te zien hoe Nederland – samen met Zwitserland en Portugal overigens – wordt gezien als ’n land dat vooroploopt en gevolgd mag worden, terwijl onze ‘wijze’ heren hier dan met zaken als de wietpas komen..? Als ‘men in Den Haag’ al niet beseft dat we trots mogen zijn op wat we hier de afgelopen honderden jaren bereikt hebben…

Final credits
De bijna beschamend simpele gedachte dat je drugs uit kunt bannen door het te verbieden, die dient nu toch echt losgelaten te worden. Drugs zullen nooit verdwijnen, dus waarom laten ‘we’ die 90% van de gebruikers die het probleemloos en recreatief gebruiken niet met rust, en behandelen we die 10% met problemen als mensen met ’n (medisch) probleem, omdat het dat vooral is..? Door drugs uit de illegaliteit te halen neem je de macht van de wapens en dus van de bendes weg (inclusief de Taliban in Afghanistan), kun je als overheid zelfs belasting heffen op deze meer dan 320 miljard dollar omzettende wereldmarkt, en met dat belastinggeld en het uitgespaarde geld voor de bestrijding kun je die 10% van drugsgebruikers met problemen toch makkelijk helpen? Of moet daar dan eerst nog ’n commercieel interessant model voor verzonnen worden, want levert dat humanere beleid wel genoeg geld op..?
Ik sluit af met een vermelding van de grootsheid van de vorm van de documentaire. Andrade is volgens mij de hele wereld over gevlogen. Qua inhoud had ik ‘m echter wel wat groter gewild. Mogelijk dat de regisseur teveel onder de indruk van de grootsheid van z’n productie of het advies van de commissie? Ik heb nu twee jaar later namelijk nog altijd weinig gehoord vanuit bijvoorbeeld de VN, dus moet ik nu al m’n teleurstelling hierover aanhalen, of moet ik blijven ‘strijden’ dat iedereen zich verdiept in deze materie..? Dan is deze documentaire namelijk wel ’n perfect begin.
Want dat iedereen – inclusief politici in Den Haag – deze documentaire zou moeten zien, dat is wel duidelijk. Ik wilde hieronder de YouTube-variant inplakken, maar kon alleen de Pools ondertitelde versie vinden. Maar zeker omdat aan het eind van de documentaire wordt opgeroepen om de film te delen, durf ik je wel aan te raden om ‘m online ergens te gaan zoeken…

IMDb: http://www.imdb.com/title/tt1951090