Pacific Rim (2013)
Bekijk Pacific Rim met de gedachte dat regisseur Guillermo del Toro waarschijnlijk gewoon een hele vette en vermakelijke monsterfilm wilde maken, deels vergelijkbaar met de Japanse monsterfilms uit de vijftiger en zestiger jaren van de vorige eeuw die hij als klein jochie zag. Dus verwacht zeer heftige actie, geweldige (alhoewel door de 3D wat donkere) gevechten tussen buitenaardse Godzilla-achtige monsters en door mensen gemaakte super-robots, steden die gesloopt worden als kaartenhuizen en over-the-top testosteron, en dan kun je optimaal genieten.
Ik vond het echter jammer dat een film over het redden van de mensheid juist opvalt door het ontbreken van iets écht menselijks. Maar misschien verwachtte ik dan ook meer iets in de lijn van The Devil’s Backbone of Pan’s Labyrinth dan in de lijn van Blade II. Nu is het ietwat een combinatie van Battleship, Iron Man en Transformers, alhoewel Michael Bay wel degelijk jaloers mag zijn op Del Toro’s creativiteit…
Het verhaal
Wat mij direct opviel was dat het overgrote deel van de film zich chronologisch gezien een stuk verder afspeelt dan ik verwachtte. Okay, de initiële aanval van de buitenaardse Kaiju-monsters (een pleonasme overigens in het Japans) en de gevolgen hiervan worden in de lange ‘pre-credits‘ intro-scène duidelijk getoond, maar ik had vooraf niet door dat het verhaal eigenlijk zo’n zeven jaar na de eerste aanval gezet is, op het moment dat de mensheid op het punt staat overlopen te worden.
Maar de wereld is samengekomen en heeft zogenaamde “Jaegers” gebouwd: gruwelijk grote robots die door twee piloten worden bestuurd, waarbij ze hun hersenen als het ware laten versmelten in een zogenaamde “Drift”. En als dan de ondertitel ook nog “in order to defeat monsters, we created monsters ourselves” is, is het dan raar dat ik ga hopen dat er iets van een diepere laag in zo’n film kan zitten? Dat de mens, op het punt van z’n ondergang, net zo monsterlijk wordt als de monsters die hij wil bestrijden? Of dat er iets gruwelijk interessants gebeurt als je twee geesten/zielen combineert, zeker als dat vaak testosteron-geladen macho-geesten zijn..?
Niet-benutte mogelijkheden
Helaas, daar ging het mis in mijn beleving. Ja, ik voelde na afloop van de film een geweldige adrenaline- en testosteron-rush op de fiets naar huis, vergelijkbaar met wat ik ooit als jochie voelde toen ik The Karate Kid zag, of niet al te lang geleden in iets mindere mate ook bij Mission: Impossible – Ghost Protocol. Dus qua spektakel raakte de film me wel. Maar als een film zoveel mogelijkheden bevat om wel iets ‘menselijks’ te doen, maar al die mogelijkheden juist links laat liggen, dan ontstaat er wel wat teleurstelling. Zeker als ik al wat irritatie voelde doordat het verhaal niet helemaal waterdicht is (Del Toro schreef het scenario met de schrijver van Clash of the Titans; mogelijk zegt dat genoeg?), want je moet te vaak zaken maar aannemen, zowel qua techniek als qua chronologie. En belangrijker nog: ook qua motivatie van de karakters. Zo – SPOILER ALERTje – sterft er een broer aan het begin van de film, en vijf jaar later zegt de overlevende wel dat ie het er wel erg moeilijk mee had – einde spoiler alert – maar van die ‘strijd’ krijg je werkelijk niks te zien, terwijl dat met een paar korte scènes (en serieus nog geen minuutje meer film) veel beter gebracht had kunnen worden. En dan had ik mogelijk wél iets gevoeld bij deze film, hoe groots het spektakel ook was.
Niet dat ik in zulke films echt op zoek ga naar diepgang, maar geef me in elk geval een mooi afgerond en meeslepend verhaal waar de hoofdpersoon doorheen gaat/moet. Zoals bijvoorbeeld Real Steel mij wel stevig verraste op dat vlak. Ook dat is geen film waar je lang over zult filosoferen, maar het is ook een actiefilm met een ongeloofwaardig gegeven dat je maar voor lief moet nemen, maar daar doe je dat wel, doordat het vader-zoon-verhaaltje gewoon wél goed gemaakt is en werkt. En hier werkt op dat vlak niet veel, terwijl er dus wel degelijk genoeg interessante mogelijkheden aanwezig zijn. Want wat zijn bijvoorbeeld de gevolgen van het driften zelf? Wat gebeurt er met jou als persoon als jouw geest als het ware samensmelt met die van iemand anders? Of hoe motiveert de dood van je geliefde broer, waarmee je lang ‘gedrift’ hebt, het verdere verloop van je leven? En waarom niet meer doen met die egoïstische testosteron-klootzak en z’n pa, of met de relatie tussen maarschalk Pentecost en Mako Mori, of juist tussen Raleigh en Mako..? En waarom niet een duidelijkere link leggen tussen de muren die gebouwd worden om ‘ons’ te beschermen en de muren die gebouwd worden aan de Mexiaanse-Amerikaanse grens (Del Toro is zelf(s) Mexicaan!), of die in Israël..? Of dat stukje over de dinosauriërs, wat iets van geloofwaardigheid qua achtergrond moest geven, waarom wordt dat zo ontzettend terloops gebracht..?
Del Toro-knipoog
Maar inderdaad: mogelijk verwacht jij enkel spektakel, en dat krijg je meer dan genoeg. Maar gelukkig wel met een Del Toro-knipoog, dus niet alleen met flauwe one-liners (o.a. van Hellboys Ron Perlman), maar ook met flink wat creativiteit in hoe de monsters (en ook de Jaegers) eruit zien. Ik verwacht dan ook dat Del Toro daar echt gruwelijk van genoten heeft. Conceptueel is de film echt mega-groot, en mogelijk misschien wel iets groter dan goed is voor de (of 1) film. Er zit zoveel detail in de film, dat er dus ook wat zaken gemakshalve vergeten ‘lijken’. Alhoewel er visueel echter ook iets te vaak voor donkere beelden is gekozen, en dat voelt – ondanks de grootsheid van de actie – toch wat goedkoop aan. Dat goedkope gevoel werd voor mij ook ietwat versterkt door een nogal flauwe scène tijdens de aftiteling, alhoewel die donkere beelden ook een gevolg kunnen zijn van het feit dat ik de film in vrij grauw 3D zag. Want ondanks dat de 3D in dezen weinig oogirritatie opleverde, had ik deze film écht graag in 2D willen zien…
Final credits
Mogelijk een ode aan de oude Japanse monsterfilms (die ik niet ken, btw), en als je hem enkel als zomerblockbuster bekijkt, dan bevat de film genoeg spektakel. Maar waarom niet iets meer aandacht voor de mensen in het verhaal? Het gaat uiteindelijk toch om het redden van de mensheid, waarom is die mens dan zo afwezig?
En uiteindelijk overheerst het gemiste-kans-gevoel bij mij. Want die over-the-top speeches van Idris Elba’s karakter deden m’n tenen wel wat krommen, wat best had gepast in een film die ook wat kritiek durft te leveren op de macho-cultuur binnen het leger. Voor iemand van het kaliber Del Toro biedt het materiaal namelijk een ‘makkelijke’ manier om iets kritisch te zeggen over de military industrial complex. Maar zou Del Toro hier weinig weerstand tegen voelen (wat ik me niet voor kan stellen), mocht het niet van de studio, zit het er wel in en zag ik ’t niet, of wilde Del Toro toch enkel een vermakelijke film voor minder-kritische kids maken?
Ik denk het laatste…