John Dies at the End (2012)
Deze film met een heerlijk foute spoiler in de titel is een beetje Richard Linklaters A Scanner Darkly (niet alleen qua drugservaring, maar ook qua slacker-types uit Linklaters eerdere films) meets kwantummechanica meets spiritualiteit meets Richard Kelly’s Southland Tales, maar dan wel wat ‘kleiner’ uitgevoerd door Don Coscarelli, die mij een jaar of zeven geleden al heerlijk aangenaam verraste met Bubbo Ho-Tep, ook zo’n absurde mix van komedie en horror.
En in z’n nieuwste gooit ie daar nog wat existentialistische science-fiction doorheen. Terwijl ik eigenlijk dacht (en hoopte) dat het de ideale no-brainer voor de dag na een veel te leuk feestje zou zijn. Daar kwam ik effe bedrogen uit, want de drugs die in de film gebruikt worden zorgden voor zo’n weirde film dat ik ook af en toe wat aan mezelf ging twijfelen. En dat is zeker ook een compliment, alhoewel de film naar het einde toe wel ietsjes inzakt…
Het verhaal
De film wordt eigenlijk door David Wong (Chase Williamson) verteld aan de initieel nogal sceptische journalist Arnie Blondestone (Paul Giamatti). Maar niet voordat we in de openingsscène meteen ook de lompe horrortoon van de film te zien krijgen, want daarin is David vrij resoluut een lijk aan het onthoofden in de sneeuw, zoals je mogelijk uit de trailer al op hebt gemaat.
David vertelt aan Arnie – die hij op een paar vrij confronterende manieren z’n scepsis ontneemt – over hoe hij en z’n maat John in aanraking zijn gekomen met een drugs genaamd “Soja Saus”. Een drug waardoor je bijvoorbeeld paranormale gaven krijgt, inclusief een non-lineair besef van tijd dat me hierboven “kwantummechanica” en “spiritualiteit” liet typen, want daar raakt de film zeker een aantal interessante theorieën/filosofieën. John is de eerste die de drug probeert, en door de film heen loopt als rode draad een groot aantal telefoongesprekken dat John in ongeveer een half uur ‘normale tijd’ naar David heeft gemaakt. Maar die telefoongesprekken blijven maar terugkomen gedurende het verhaal, dat wel ‘gewoon’ lineair lijkt (?) te lopen. Wat dus betekent dat John dan halverwege de film wel dood kan zijn gegaan, maar David blijft maar telefoontjes van hem ontvangen. Dat dat ook nogal wat vergt van jouw openmindedness zal niet als een verrassing komen. En dan opent de drug ook nog deuren naar andere dimensies, en één van die dimensies lijkt de onze niet zo welgezind. Dus moet David, met de hulp van John (dood zijn is mogelijk minder permanent in de wereld van de Soja Saus), een mooi meisje en een hond met de naam Bark Lee eigenlijk tegen hun wil in op pad om misschien wel onze wereld te redden..??? Of zit het toch allemaal in (één van) hun hoofd(en)?
Perceptie en identiteit
Zoals je al door zult hebben: John Dies at the End is een heerlijk rare film die zeker niet iedereen aan zal spreken. De film handelt over perceptie, illusies en beelden die je in je hoofd haalt, al dan niet onder invloed van drugs. Iets wat het sterkste naar voren komt in een scène waarin één van de nevenkarakters ontdekt dat hij slechts een verzinsel is in het hoofd van één van de hoofdrolspelers. Inderdaad: hoe reageer je daarop? Eerst mogelijk met een ongemakkelijke en niet-gelovende lach, gevolgd door een toch vrij angstaanjagend gevoel van letterlijke existentiële horror.
En om het geheel nog een extra rare laag te geven is de film ook nog eens gebaseerd op een boek van David Wong, zoals het hoofdkarakter in de film ook heet! Dus ik was nogal sceptisch of dat wel waar was, want het zou perfect bij de film passen als de schrijver van het verhaal waarop de film is gebaseerd ook gewoon fictief zou zijn geweest. En in feite is dat ten dele ook zo, want David Wong blijkt een pseudoniem te zijn van internet-humorist Jason Pargin, één van de oprichters en eindredacteur van Cracked.com, een vrij grappige en aardig succesvolle humor-website.
Cast
Ik kende beide hoofdrolspelers – Chase Williamson en Rob Mayes – helemaal niet, maar de chemie tussen die twee werkt goed. Het is dan ook deels een buddy-comedy en/of bromance, maar dan wel één waarin het leven op Aarde zoals wij het kennen nogal op het spel staat. En daarin sijpelt ook wel wat van het absurdisme van The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy in door.
Naast deze hoofdrolspelers valt vooral de rol van Giamatti natuurlijk op, die ook als producent aan de film verbonden is. Hij lijkt vooral ook voor de fun meegedaan te hebben, want je voelt aan alles dat hij gruwelijk genoten moet hebben van al die weirdness. Als al dan niet machtige illusionist komt ook Clancy Brown nog voorbij, zo’n acteur die vrijwel iedereen herkent, maar die je niet direct zult kunnen plaatsen. Hij speelde o.a. in The Shawshank Redemption, Dead Man Walking, The Hurricane en The Informant!, maar is zeer binnenkort ook te zien in de James Franco-Jason Statham film Homefront.
Kritiek
Ondanks m’n praise hierboven ben ik zeker niet zonder kritiek hoor. Maar dat komt mogelijk meer doordat de film een paar gebieden aanraakt waar ik zelf de laatste tijd nogal dieper in geïnteresseerd ben geraakt. Want die onderlaag, over het al dan niet vastliggen van je lot en je identiteit, wordt naar het einde toe toch aardig losgelaten. En dat voelt uiteindelijk ook wat aan alsof Coscarelli c.s. dachten “Ach, we wilden toch vooral een goede quatschfilm maken, nu niet denken dat er iets meer uit te halen valt!“. Dat maakt de film naar het einde toe wat onsamenhangender, en dat is wel wat jammer…
Final credits
Aan de andere kant, als Coscarelli het wel was gelukt om die ‘diepere’ lagen bevredigender te verwerken in de film, dan had dit écht een culthit als Donnie Darko of zo kunnen worden. Nu is het dus gewoon/enkel een leuke cult-quatschfilm voor fans van Coscarelli’s werk, dus ook met monsters van bevroren vlees en een kalkoen als hoofd. Toch?
Iets van twijfel zit er nog wel in m’n oordeel, dus mogelijk moet ik ‘m nog maar eens een keer met wat vrienden kijken, waarschijnlijk het beste onder invloed van iets.
Kent er iemand een Soja Saus-dealer..?? ;)