Out of the Furnace (2013)
De maker van Crazy Heart, Scott Cooper, toont met Out of the Furnace dat zijn Oscarwinnende film geen toevalstreffer was. Out of the Furnace is echter nog een stuk rauwer dan die Jeff Bridget-Colin Farrell-film, maar net zo’n uit het leven gegrepen verhaal over mensen die worstelen met alle shit die op hun pad komt.
En ook nu kan Cooper weer beschikken over geweldige acteurs, want Christian Bale, Casey Affleck, Zoë Saldana, Woody Harrelson, Willem Dafoe, Sam Shepard en Forest Whitaker spelen aardig wat pannen van het dak. Weet echter wel dat dit eerder een grauwe karakterstudie dan een vette actiethriller is, die een beetje doet denken aan de post-Vietnam-films uit de jaren 70 en 80. En die The Deer Hunter meets First Blood-sfeer wordt stevig onderbouwd door zowel de cinematografie, music score als de openings-/eindsong.
Het verhaal
Onopvallend bestrijkt Out of the Furnace een jaar of vier, waar we beginnen in 2008, ten tijde van Obama’s eerste overwinning. Rodney Baze (Affleck) is net terug van z’n derde tour of duty in Irak, en je voelt aan alles dat hij maar niet kan aarden in het industriestadje Braddock. Z’n broer Russell (Bale) is wel in hun vaders voetstappen getreden en werkt bij het plaatselijke hoogovenbedrijf, maar ook daar gaat niet alles op rolletjes. Rodney verdient z’n geld met wat knokpartijen en het gokken op paarden, maar langzaam voel je hoe de oorlog hem veranderd heeft en hij eigenlijk het liefste zo snel mogelijk terug wil naar Irak. Russell probeert z’n jongere broertje te helpen, maar heeft zo ook z’n eigen sores, zeker na een gruwelijk auto-ongeluk.
Als Russell een paar jaar later vrij komt uit de gevangenis is niet alleen z’n vriendin (Saldana) bij hem weggegaan, maar Rodney is terug van z’n vierde tour en zit eigenlijk tot over z’n oren in de schulden bij de lokale kroegbaas/dealer John Petty (Dafoe). Gelukkig is deze Petty niet de grootste crimineel in de regio, maar als Rodney vanuit wanhoop Petty vraagt om hem te introduceren bij de ‘blotevuistengevechten’, die in de bergen rondom Braddock en Pittsburgh door nogal lompe rednecks als Harlan DeGroat (Harrelson) worden georganiseerd, voel je al dat Rodney steeds verder wegzakt in die rotte wereld. Lukt het Russell om hem daaruit te redden, en krijgt Russell z’n eigen leven ook nog ooit op orde..?
Sometimes your battles choose you
In één krachtige scène krijgt Afflecks karakter ineens een diepgang die je de hele film wel al voelde, maar in die scène bijna letterlijk in your face wordt gegooid. Zijn onvermogen om om te gaan met het leven buiten het leger, precies het leven dat hij trachtte te ontvluchten door zich aan te melden bij Uncle Sam, dat vormt een basis van het grotere thema van deze film. Want in het afglijdende stadje Braddock (wat mogelijk symbool staat voor het overgrote deel van Amerika?) voel je die sfeer die in The Deer Hunter zo goed gevangen werd. Combineer dat met de wetteloosheid die je mogelijk kent van The Wild and Wonderful Whites of West-Virginia, het ongeluk waar Russell bij betrokken raakt, het besluit van Russells vriendin (en hoe Russell daarmee omgaat), en je begrijpt waarschijnlijk wel waarom ik “Sometimes your battles choose you.” één van de betere taglines van het jaar vind.
Thematiek
Eerdergenoemde moeite van Rodney om met z’n situatie om te gaan kun je dan ook zien als onderdeel van de totale ‘onvermogen-thematiek’ van de film. Veel van wat er in de film gebeurt zie je vrijwel nooit op zo’n manier in conventionele scènes in een meer standaard film. Maar door zulke terloops ogende gebeurtenissen te tonen weet Cooper dat gevoel van onvermogen (om je leven te controleren) extra sterk neer te zetten. Want veel van wat er gebeurt lijkt zomaar bij de broers op hun pad te belanden, zonder direct aan te wijzen dramatische aanleiding. En daardoor voel je eigenlijk nergens dat het verhaal geschreven is, wat in mijn ogen een zeer groot compliment is. Al kan ik me voorstellen dat mensen die wat meer gewend zijn aan conventionele films zich hier wat ongemakkelijk bij kunnen voelen…
Crew
Zoals ik in de eerste alinea al schreef wordt de geschetste sfeer extra onderbouwd doordat Cooper (of één van de 24 (!!) gecrediteerde producenten, waaronder Leonardo DiCaprio en de broers Ridley en wijlen Tony Scott) een fijne crew bij elkaar heeft verzameld. Zo werkte cinematograaf Masanobu Takayanagi eerder aan Silver Linings Playbook en The Grey, terwijl music composer Dickon Hinchliffe eerder al componist was van o.a. Winter’s Bone en het hier veel te weinig geziene Cold Souls. Daarnaast wordt de film ingekaderd door een prachtig nummer van Pearl Jam.
En zo’n interessante crew zegt veel over de neergezette sfeer, maar daarmee wil ik Cooper zelf zeker niet tekort doen, want hij wist me echt in meerdere scènes te verrassen met nogal heftig opkomende emoties. En wat moet het heerlijk werken zijn met zulke topacteurs..!
Final credits
Met namen als DeGroat en Van Dunk zie je dat onze Nederlandse legacy in die streken nog een stuk groter is dan wij hier zelf door hebben, maar dat is een nogal persoonlijk extraatje. Out of the Furnace is een goed en rauw drama over mensen de gevangen zitten in hun leven en waarvan je ziet dat ze er eigenlijk niet uit kunnen komen. Daarnaast raakte de film me een paar keer behoorlijk hard, waardoor deze film zeker bij de betere films hoort die ik in dit nog prille jaar gezien heb. Eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat er mensen om me heen zaten die nóg meer onder de indruk waren dan ik, maar als ik nu merk hoe goed deze film is blijven hangen, terwijl ik ‘m al ruim drie weken geleden in een sneak preview zag, dan zegt dat natuurlijk ook behoorlijk wat…