Gone Girl (2014)
Direct na het zien van David Finchers nieuwste dacht ik al: “Damn, volgens mij heb ik nu de beste film van het jaar gezien..!?!“, en een dag later is dat gevoel niet echt vervlogen. Natuurlijk wacht ik nog op Paul Thomas Andersons Inherent Vice, en is de strijd met Linklaters Boyhood nog niet helemaal beslist, maar boy o boy, wat zet Fincher zich op een aantal vlakken (wederom) als één van de beste hedendaags filmmakers neer zeg. Geholpen door éng goede acteurs als Ben Affleck én Rosamund Pike.
En als ik eerlijk ben: ik kan niet wachten om ‘m nog een keer te gaan kijken, want zit het verhaal echt zo perfect in elkaar, juist ook door die paar menselijke ‘foutjes’..?
Het verhaal
Dat verhaal vertelt over de relatie tussen Nick (Affleck) en Amy (Pike). Op een vernuftige manier zijn er wat tijdlijnen door elkaar heen geknipt, die na verloop van tijd chronologisch ineens weer parallel blijken te lopen. We zien namelijk hoe ze elkaar ontmoeten, betoveren en veroveren, maar langzaam zien we ook hoe hun relatie én latere huwelijk langzaam weer afbrokkelt. Tot het moment dat Amy op een ochtend verdwijnt en wij als kijker ook nogal in het ongewisse blijven wat daar precies gebeurd is. En juist vanwege de menselijkheid van Afflecks karakter (zou hij een eerste acteer-Oscarnominatie krijgen?) krijgt dat steeds meer lagen, waardoor je ook wat heen en weer wordt gegooid tussen sympathie voor hem, of toch weer niet?
Want met Amy’s verdwijning begin je je namelijk langzaam af te vragen hoe betrouwbaar Nick is in z’n verweer dat hij er niks mee te maken heeft. En zoals het in deze information age hoort ontbreekt de rol van de media daar natuurlijk niet in. Net zoals Fincher in The Social Network al een vinger op de gevoelige pols der actualiteit wist te leggen (toen nog met de hulp van persoonlijk held Aaron Sorkin), groeit je sympathie voor Nick juist weer als je ziet hoe hij al wordt veroordeeld zonder ook maar enige vorm van wederhoor. Maar als je denkt dat de film dáár ergens stopt en naar een einde toe werkt, dan zit je fout. Want wat volgt is een cynische afwikkeling waarvan ik begrijp dat sommige collega’s daar de naam Hitchcock bij halen, maar ik begrijp ook wel waarom componist Trent – Nine Inch Nails – Reznor naar het einde toe wat meer op een Lynchiaanse toer gaat.
Cynische ondertoon
Maar laat ik hier verhaaltechnisch stoppen, want de échte filmkenner zal nu mogelijk al iets teveel weten. Zeker als ik mijn favoriete Lynch’ film daarbij zou noemen. Ik wil vooral m’n grote waardering uiten voor Finchers manier van het neerzetten van de vele mogelijke lagen van een relatie/huwelijk, waarbij het ook vet is dat hij daar een enorm cynische onderlaag in meeneemt. Dat het Amy-karakter wel wat té intelligent in lijkt vergeef ik Fincher wel, zeker ook omdat haar intelligentie niet foutloos en/of perfect is. Wat het dus weer menselijker maakt. Net zoals de meeste slechte karaktereigenschappen van de diverse karakters voor meer menselijkheid zorgen, waardoor de film eigenlijk veel meer een relationeel drama dan een thriller is. Al is ie als puzzelthriller ook vrij geweldig…
Cast & crew
Je moet het maar durven, Tyler – Madea’s Family Reunion – Perry als celebrity-advocaat casten, maar dat werkt wonderwel goed. Evenals de keuze voor Neil Patrick Harris als irritant rijk ex-vriendje van Amy, of Scoot – Killing Them Softly – McNairy in een vergelijkbare maar mogelijk nog kwetsbaarder rol. Ook als ik naar Kim Dickens’ IMDb-lijst kijk weet ik nog altijd niet waar ik haar van herken, maar ze zet de leidster van het onderzoeksteam ook erg goed neer. En wat ik hierboven over Ben Afflecks Oscarnominatiekansen zei, dat geldt waarschijnlijk nog wat meer voor Rosamund Pike, want haar rol is – op z’n zachtst gezegd – nogal opvallend. Net zoals Emily Ratajkowski mij ook nogal positief opviel, maar dat kan komen doordat dit haar eerste serieuze rol is na haar nogal ‘betoverende aanwezigheid’ in Robin Thicke’s Blurred Lines-video.
Ik heb Gillian Flynns boek, waarop de film is gebaseerd, niet gelezen, maar dat ze dit zelf op zo’n manier herschreef tot filmscenario is behoorlijk jaloersmakend. Fincher zelf heb ik volgens mij al genoeg geprezen, en de rest van de film – van production design tot musical score – is zoals we van Finchers laatste films gewend zijn, en dus bijna zó goed dat het niet meer opvalt. Maar ik verwacht dat de Academy hier wel oog voor zal hebben als ze straks eind januari de Oscarnominaties bekend gaan maken…
Final credits
Deze film blijft nog lang in m’n hoofd hangen, dat weet ik zeker. En alleen daarom al raad ik ‘m graag iedereen aan. Al viel het me wel op dat de eerste drie kwartier van de film vrij rustig zijn. Verwacht dus geen Se7en-achtige spanning vanaf het begin, maar zoals ik ook al eerder zei: Gone Girl is uiteindelijk eigenlijk meer een meerlaags (cynisch) relatiedrama dan een thriller. Alhoewel het tweede deel van de film dus wel zo geweldig in elkaar zit, dat ik na afloop dus direct dacht dat dit de beste film van het jaar is. Dat is deels die initiële awe na een ongemakkelijke climax, maar juist ook doordat de film halverwege een wat documentaire-achtig gevoel oproept voelt het allemaal gruwelijk écht, realistisch en invoelbaar aan.
En dat is echt wel hogeschool filmmaken, if you ask me…