Aanmodderfakker (2014)

Michiel ten Horn raakt met Aanmodderfakker nogal wat thema’s én genres aan. Daarbij is de film zo ontwapenend dat ik eigenlijk helemaal niet zo kritisch wil zijn, maar dat ben ik wel. Voor een deel komt dat mogelijk door de wat grote herkenbaarheid van een aantal eigenschappen van de aanmodderende hoofdpersoon, wat dan dus eigenlijk een verkapt compliment is, maar ik vrees dat ik toch liever had gewild dat Ten Horn wat meer focus op het drama had gelegd. Want dán was de humor ook schrijnender (en daarmee leuker?) geweest en de romantiek mogelijk wat steviger en/of invoelbaarder. Zeker omdat deze film qua drama persoonlijk misschien wel één van de pijnlijkste en/of meest confronterende films van de laatste jaren had kunnen worden…

Het verhaal
Thijs (Gijs – De Heineken Ontvoering – Naber) is 32 en woont nog altijd in een soort van studentenhuis met de langharige en ongeschoren Walter (Yannick – In Oranje – van de Velde). Thijs werkt bij de lokale M*Markt (lees: MediaMarkt), en dan is “werken” eigenlijk een wat te groot woord. Hij is er, verdient er waarschijnlijk een minimumloontje, en is daarom financieel nog lang niet onafhankelijk van z’n ouders. Vooral z’n moeder is nogal zorgzaam, en tussen het nog altijd trachten op te voeden van haar net gepensioneerde man en de tupperware-bakjes met kliekjes schuift ze Thijs ook nogal vaak wat geld toe. Thijs doet net alsof hij daar wat bezwaar tegen maakt, maar langzaam komen we erachter dat hij wel écht een luie lapzwans is die eigenlijk eens keihard op z’n bek moet gaan.

Thijs’ zus Simone (Anniek Pheifer) is getrouwd met Tim (Martijn Hillenius) en lijkt inderdaad nogal op haar moeder. Dat zorgt ervoor dat Tim nogal verstikt dreigt te raken en in Thijs iemand ziet die “gewoon lekker doet waar ie zelf zin in heeft“. Een beetje als dat groene gras bij de buurman natuurlijk, want op het moment dat Tim dat zegt zit Thijs met z’n eigen sores. Deels veroorzaakt door de nogal vroegrijpe zus van Tim Lisa (Roos Wiltink), die Thijs ontmoet als ze aan het babysitten is op de kinderen van Simone en Tim. Tussen Thijs en Lisa ontstaat iets van een ongemakkelijke connectie, waarbij ook lijkt dat Thijs alles maar een beetje laat gebeuren, precies overeenkomstig de betekenis van de titel van de film…

Raakvlakken
Zoals ik al zei: Aanmodderfakker raakt aan nogal wat thema’s, genres, onderwerpen en/of stijlen. Het wat theatrale acteren van vooral Thijs’ ouders en de wat weirde sfeer die neergezet wordt doet denken aan films van Van Warmerdam, terwijl het komische aan ‘lapzwanserij’ afgelopen jaar nog aardig duidelijk werd met Bro’s Before Ho’s. Die fijne rare sfeer bleef overigens langer hangen dan ik verwachtte, maar daarin wordt dus wel gehint naar iets ‘meer’. Maar wat dat “meer” is, dat werd mij gedurende de film niet duidelijk. Heb ik nu iets totaal over het hoofd gezien, of waren die hints niet veel meer dan enkel leuke ideetjes..?

Kritiek
Ten Horn ‘debuteerde’ geweldig met De Ontmaagding van Eva van End. Nog geen anderhalf jaar later komt hij met Aanmodderfakker, en als ik kort door de bocht zou reageren, dan had hij beter wat meer tijd genomen voor z’n volgende film. Ik weet niet hoe de film precies tot stand is gekomen, maar wat teveel ‘haast’ zou de reden kunnen zijn dat de dramatische potentie van het verhaal niet gezien, of niet diep genoeg uitgewerkt is. Was dat namelijk wél gebeurd, dan was deze film zeker net zo opmerkelijk geweest als z’n debuutfilm. Het veel te herkenbare stuk over mannen die jongens willen blijven had mij veel harder kunnen raken dan nu gebeurt. Dat had dan wel een risico ingehouden dat het publiek voor de film kleiner was geworden (ik zag hem overigens met slechts één andere persoon in de zaal!?), maar dat is voor mij nooit een criterium om een film op te beoordelen. Nu verloopt het verhaal eigenlijk precies zoals het moet verlopen, maar het ontbreken van een échte sucker punch to the gut zorgt ervoor dat de film eigenlijk overal wat tussen blijft hangen. Bij vlagen grappig, op sommige momenten wat romantisch en ten alle tijden hintend naar pijnlijke onderliggende en/of opgekropte emoties. Maar weinig focus, waardoor het op al die vlakken wat onbevredigend eindigt…

Final credits
Zoals je mogelijk gemerkt hebt vind ik het wat lastig om écht kritisch te zijn. Dat zal te maken hebben met de herkenbaarheid van Thijs als karakter (wel goed hoe ik overigens een hekel aan hem kreeg) en de aardig beklijvende sfeer, maar toch was dat voor mij niet voldoende. Mogelijk waren m’n verwachtingen na De Ontmaagding van Eva van End (en het winnen van de belangrijkste Gouden Kalveren op het afgelopen NFF) wat te hooggespannen. Ik had deze film graag als drama uitgewerkt zien worden. Mogelijk dat ik daarom dat genre – in tegenstelling tot IMDb – wél heb aangevinkt, want meer tragikomedie had de film veel sterker gemaakt.
Toch raakte de film me wel ergens hoor, want ik voelde dat ik de zaal ambitieuzer verliet dan betrad. Zou Thijs dan toch té herkenbaar zijn geweest..?

IMDb: http://www.imdb.com/title/tt3983266