Nightcrawler (2014)
In Nightcrawler zien we Jake Gyllenhaal één van z’n beste rollen spelen als een behoorlijk creapy videoverslaggever met één of andere persoonlijkheidsstoornis. Althans: dat moet hij wel hebben, als je ziet hoe gewetenloos hij precies die beelden weet te schieten waar een krantenkopgeil redactiehoofd naar verlangt. En wij als kijker stiekem ook wel. Want dáár zit de scherpte in dit regiedebuut van schrijver Dan Gilroy. Inderdaad: de broer van Tony…
Het verhaal
Lou (Gyllenhaal) is nogal een loser die zich met behulp van Google veel zaken eigen maakt. De manier waarop hij echter regeltjes en logica hanteert duiden wel degelijk op iets van een autistische stoornis, maar het ogenschijnlijke ontbreken van ook maar een greintje moreel besef maakt dat dus ook direct wat ‘eng’. Hoe hij uitdrukkingsloos en volledig logisch aan iemand uit kan leggen dat de klap, die deze persoon ontvangt als hij/zij op dezelfde voet doorgaat, best wel pijn zal doen, dat zorgt er wel voor dat hij nogal wat mensen voor z’n kar weet te spannen. Zeker als je die intense blik in z’n ogen ziet…
Na de zoveelste mislukte sollicitatie passeert Lou een auto-ongeluk op de snelweg. Hij stopt om te kijken wat er is gebeurd, en al snel wordt hij aan de kant geduwd door een verslaggever met z’n camera, die erg expliciete beelden schiet van de gewonde vrouw in de auto. Als deze beelden de volgende ochtend alle nieuwszenders beheersen krijgt ie een idee. Gezien z’n insomnia is ie toch al nachten achter elkaar wakker, en waarom zou hij die nachten dan niet invullen om zelf van dat soort gruwelijke beelden te schieten?Een goedkope camera en een politiescanner later blijkt dat hij er ook nog eens een goed oog voor heeft. Hij trekt de aandacht van Nina (Rene Russo), het hoofd van de nieuwsredactie van één of ander LA-televisiestation, en niet veel later blijkt hij zo succesvol dat hij ten eerste iemand heeft aangenomen, maar daarnaast ook een splinternieuwe Dodge Charger heeft kunnen aanschaffen. En wanneer gaat hij díe nou eens uittesten..?
Scherpe spiegel
Ja, daar kwam ik er ineens achter dat de film ook mijn sensatielust bespeelt. Ik wilde wel degelijk dat Lou die Charger eens flink onder handen zou nemen. Maar dat hoort ook bij de algehele thematiek van de film: wie is de ‘schuldige’ voor het steeds sensationeler moeten worden van het nieuws? De verslaggevers of nieuwsredacties die dat ons voorschotelen, of wij als kijkers die in die overdaad aan informatie die we tot ons nemen ook steeds meer geshockeerd moeten worden om nog geraakt te worden? En vinden we het dan wel erg, als voor die sensatie het nieuws af en toe iets ‘aangepast’ dient te worden..?
Cast & crew
Gyllenhaal heb ik waarschijnlijk al genoeg geprezen. Dit is weer zo’n rol van een soort vreemde eend, waarin hij toch wel het beste past. De intense psychoness die hij in één blik kan vangen kan hij hier naar hartenlust én functioneel inzetten. Al gebeurt dat wel degelijk gedoseerd hoor. Naast Gyllenhaal zien we Riz – Ill Manors – Ahmed, die als onzekere dakloze een wel erg makkelijke prooi/assistent/hulp voor Lou is. Het ongeloof dat en de naïviteit die hij uitstraalt geven de film het benodigde hart, maar de manier waarop hij door Lou als speelbal gemanipuleerd wordt is ook behoorlijk pijnlijk. Rene Russo in de rol van Nina werkt wel, al zal haar auditie weinig om het lijf hebben gehad verwacht ik, want Russo is al lang de vrouw van debuterend regisseur Dan Gilroy. Gilroy schreef eerder al de scenario’s voor The Bourne Legacy (met z’n broer Tony als regisseur!), Real Steel, The Fall, Two for the Money (met Pacino en McConaughey), Chasers (een Dennis Hopper-film met Erika – Shauni uit Baywatch – Eleniak) en Freejack. En dat Nightcrawler sowieso een goede manier was om met wat familie samen te werken bewijzen het acterende nichtje, de mede-producerende broer Tony én Dans tweelingbroer John als editor wel. Iets wat overigens helemaal niks af doet aan de kwaliteit en uitstraling van de film. De manier waarop bijvoorbeeld nachtelijk Los Angeles is neergezet doet wel wat denken aan een wat duisterder Michael Mann…
Final credits
Nightcrawler is een niet al te ‘grote’ film, maar wel één met een geweldige acteerprestatie van Jake Gyllenhaal, plus een scherpe thematiek waar ik bijna altijd wel van geniet. De film zegt nogal wat over ons medialandschap (zie ook het billboard met “todos lo que quieres” aan het eind) en houdt ons daarmee een spiegel voor zoals Scorsese dat ook deels vergelijkbaar deed met het allerlaatste shot in The Wolf of Wall Street.
De echte news anchors die meespelen geeft de film nog een wat verontrustender gevoel mee, en ondanks dat de film wat mij betreft ook een paar minuten eerder had mogen eindigen, is het huidige einde iets ‘uitleggeriger’ en ‘veilig’, maar stiekem ook nóg cynischer. Daarnaast is de film bij vlagen ook ontzettend spannend, maar is het dus vooral ook de koudheid – waarmee Lou zijn ’tegenstanders’ hun opties voorlegt en gewoon netjes uitlegt wat er kan gebeuren – die de film zo creapy maakt.
En ja, die Charger wordt wel degelijk een keer op z’n staart getrapt…