Frank (2014)
Het is al vrij opmerkelijk dat deze film op een aantal los van elkaar staande waargebeurde feiten is gebaseerd. Maar wat nóg opmerkelijker is, is het feit dat je als kijker zo snel wordt meegezogen in het verhaal, dat dat grote papier-maché hoofd van één van de belangrijkste karakters vrijwel direct niet in de weg zit. Want Frank is inderdaad een heerlijk weirde film waarin de grens tussen quatsch en muzikale kunst met absurdistische humor wordt geslecht.
Zeker toegankelijker dan Quentin Dupieux’ films (Rubber, Wrong), maar weet wel dat je van heerlijk rare films moet houden om hier echt van te kunnen genieten…
Het verhaal
Jon (Domhnall – Unbroken – Gleeson) is een wat gefrustreerde cubicle worker op één of ander kantoor ergens in Groot-Brittannië. Eigenlijk wil hij als singer-songwriter doorbreken, en uit alles wat hij ziet tracht hij vrij wanhopig inspiratie voor teksten te halen. Dat schiet niet echt op, maar als hij per toeval ziet hoe de toetsenist van de band Soronprfbs (!) op het lokale strand aan het doorflippen is, mag hij ineens als toetsenist meespelen met een optreden die avond. De band wordt geleid door de nogal excentrieke maar ook zeer enigmatische Frank (Michael Fassbender), die ALTIJD een groot hoofd draagt, gemaakt van papier-maché. Na het optreden leeft Jon op een wolk, maar zit ie wel weer op z’n kantoortje te werken. Totdat de telefoon gaat en wat blijkt: Frank was aardig onder de indruk van de “beminnelijke” Jon en hij wordt gevraagd of ie mee wil voor een nieuwe gig. Hij twijfelt geen seconde en vertelt z’n baas dat hij een paar dagen vrij neemt, niet wetende wat hem te wachten staat.
Blijkt namelijk dat de band ergens een huisje op het platteland betrekt, om een plaat op te nemen. Na een paar dagen komt Jon erachter dat die paar dagen nogal wat langer zullen gaan duren, en uiteindelijk blijkt dat dus zo’n 14 maanden (!) te worden. In de tussentijd, als Jon zich heeft neergelegd bij z’n lot, houdt hij op YouTube in het geheim een videodagboek bij, terwijl de band continu maar blijft repeteren, onder de bezielende leiding van de immer dat hoofd dragende Frank. Na tal van verwikkelingen met bandleden Don (Scoot – Killing Them Softly – McNairy) en Clara (Maggie Gyllenhaal) blijkt het YouTube-kanaal best aardig aan te slaan en wordt de band uitgenodigd om op het prestigieuze indie-muziekfestival SXSW (South by South West) te spelen in Austin, Texas.
And so the road trip continues, maar wie of wat schuilt er nou toch onder dat Frank-masker..???
Real life-inspiratie
Voorafgaand aan de film kende ik de Britse komiek Chris Sievey helemaal niet, maar één van zijn typetjes blijkt dus Frank Sidebottom te zijn geweest, een experimenteel muzikant die enkel verscheen met eenzelfde papier-maché masker als in Frank. Co-scenarist Jon Ronson zat in Sidebottoms band en baseerde een deel van de film dus op dit karakter. Daarnaast is het verhaal over het opnemen van het album schijnbaar ontleend aan de gruwelen van het opnemen van Captain Beefhearts Trout Mask Replica (geproduceerd door niemand minder dan Frank Zappa). Uiteindelijk is alles wat op een hoop gegooid en volledig gedramatiseerd, waarin je duidelijk aanvoelt dat Daniel Johnston en diens strijd tussen muziek maken en z’n geestelijk gezondheid ook een inspiratie heeft gevormd. En net als bij Daniel Johnston is de muziek in Frank wel een acquired taste, als in: niet iedereen zal daarvan houden, maar stiekem zitten daar dus flink wat pareltjes tussen.
Cast & crew
Een film als Frank kan op vele manieren mislukken, maar op één of andere manier weet regisseur Lenny Abrahamson exact de juiste balans te vinden. Hierin wordt hij overigens stevig geholpen door een voor zo’n film onverwacht goede cast. Scoot McNairy, Maggie Gyllenhaal, Domhnall Gleeson en vooral Michael Fassbender zijn allen op hun manier geweldig. Want ondanks dat masker speelt Fassbender z’n rol geweldig. Zonder gezichtsuitdrukkingen te kunnen tonen is dat dus puur fysiek acteren, waarbij hij ook een energieke kant laat zien die ik van een maskerloze Fassbender niet kende. Wat een bereik heeft die gast dus: van z’n rauwe rol in het kleine Fish Tank tot z’n megalomane rol in de laatste X-Men-films, en van de sadistische slavenhouder in 12 Years a Slave tot z’n rol als ‘satyriasist’ (de mannelijke vorm van nymfomane) in Shame. En dan nu deze meest in het oog springende rol uit z’n carrière..!
Final credits
Ik heb geweldig genoten van Frank. Niet alleen vanwege het absurde gegeven, maar zeker ook omdat je vrij snel aan alles voelt dat er ook iets prachtig pijnlijks schuil gaat onder dat masker. Daarnaast vond ik het mooi om te zien dat de onzekere Jon helemaal niet door heeft wat voor invloed hij heeft op de anderen. Terechtkomend in een groep waar hij initieel tegenop kijkt heeft hij dus niet door dat er mensen zijn die mogelijk nog onzekerder zijn dan hij is. En hoe graag hij z’n gewonnen zekerheid ook wil omarmen, is dat wel positief voor de groep?