Still Alice (2014)
Naast de prachtige rol van Julianne Moore, waarvoor ze redelijk terecht een Oscar won, valt deze film over ‘vroege Alzheimer’ vooral op doordat het regisseurs- en schrijversduo bewust niks extra gedramatiseerd heeft. Waar deze film de grootste tranentrekker van het jaar had kunnen worden, daar is ie dus opvallend ingetogen. En dat is mogelijk nóg opmerkelijker wanneer je de achtergrond van eerdergenoemd duo kent.
Toch vraag ik me ook lichtjes af hoe indrukwekkend deze film was geweest zonder zo’n geweldige actrice in de hoofdrol. Voor mensen met ervaring met deze verschrikkelijke ziekte waarschijnlijk nog altijd zéér indrukwekkend, maar voor de gelukkigen onder ons (waaronder ikzelf, typ ik afkloppend) misschien toch wat minder…
Het verhaal
Alice Howland (Moore) is gelukkig getrouwd met John (Alec Baldwin) en heeft een paar prachtige kinderen (Kate Bosworth, Hunter Parrish en Kristen Stewart). Alice is professor in de linguïstiek en als geen ander bezig met de manier waarop wij als mensen communiceren met elkander. Het valt haar dan ook al vrij snel op dat ze tijdens lezingen af en toe wat woorden of passages lijkt te zijn vergeten. Een bezoek aan haar huisarts levert een doorverwijzing naar een neuroloog op, die met een vrij onthutsende conclusie komt: Alice lijdt aan Early-onset Alzheimer, oftewel vroege Alzheimer.
Omdat het erfelijk is kunnen Alice’ kinderen zich ook laten testen, maar dat durven of willen ze niet allemaal, zeker omdat er eigenlijk nog altijd geen echt werkende behandeling voor is. Wat rest is Alice’ aftakeling, maar niet voordat ze zich ook weer heeft trachten te verzoenen met haar meest losgeslagen dochter Lydia (Stewart), wat een paar eerlijke, maar ook zeer mooie scènes oplevert. En doordat we dicht op Alice’ huid blijven zitten, word je als kijker ook een paar keer ‘verrast’ met hoe die aftakeling voor de patiënt vaak niet helemaal bewust snel kan gaan…
Ingetogen
En daarin had ik dus wel een paar keer zoiets van: “Hè, iets steviger had ik dit allemaal wel willen voelen“. Nu heb ik gelukkig makkelijk praten, want mogelijk was deze film dan voor mensen die in hun familie wel ervaring met deze ziekte hebben echt verschrikkelijk pijnlijk geworden. En ergens is het ook wel gedurfd, om het duidelijk aanwezige drama juist niet aan te zetten. En na de scène waarin Alice de diagnose te horen kreeg, voelde ik ook wel even tegenzin in een film die echt op die toer verder zou gaan, want ik zette mezelf al schrap voor hoe heftig dramatisch dat had kunnen worden. Maar dat lieten regisseurs Richard Glatzer en Wash Westmoreland dus niet gebeuren.
Opmerkelijke crew
En dat is misschien wel des te opmerkelijker, als je de filmografie van Glatzer en Westmoreland erbij haalt. Glatzer was eerder namelijk creative consultant voor onder andere America’s Next Top Model, niet een programma dat bekend staat om zijn subtiliteit. Hij werkt overigens al geruime tijd samen met Westmoreland, samen maakten ze ooit het toen volgens mij best opvallende Quinceañera, naast een aantal films die ogenschijnlijk een belangrijke rol hadden/hebben in de homo-emancipatie-beweging. Het meest opvallende aan de filmografie van Westmoreland is dat hij ooit begon als porno-regisseur. Goed om te zien hoe hij zich dus ontwikkeld heeft, en mogelijk nog wel beter om te zien dat hij na die carrière nog een tweede kans heeft gekregen om ook serieuzer werk te maken.
Final credits
Ik zag Still Alice al meer dan een maand geleden tijdens het PAC-festival van Pathé, als eerste film van de dag. Juist ook vanwege het tijdstip had ik zeker verwacht dat de film me harder zou raken, maar uiteindelijk werd ik steviger geraakt door o.a. Selma en Wild, die ik later op die dag nog zag. Totaal onvergelijkbare films natuurlijk, maar zo een maand later herinner ik me die films wel een stuk beter dan Still Alice.
Nogmaals, mogelijk dat de film zo onder-gedramatiseerd is, om hem niet té zwaar te maken voor mensen die wel met Alzheimer te maken krijgen, maar ergens voelt dat toch wel als een verkeerde keuze. Ondanks het zeer mooie einde en de geweldige acteerprestaties…