American Honey (2016)
De Britse Oscarwinnende filmmaakster Andrea – Fish Tank, Red Road, Wuthering Heights – Arnold stak de grote plas over om een werkelijk geweldig portret te maken van de Amerikaanse jeugd. En dat heeft een heerlijk avontuurlijke road trip opgeleverd die me ook even aan Larry Clarks Kids deed denken, maar dan zonder dat toch wat geforceerde shockeren (waar Clarks carrière volgens mij uiteindelijk ook door in het slop is geraakt?). Of jij deze jeugd nou ontspoord of bijna jaloersmakend vrij gaat vinden, dat zit een beetje in the eye of the beholder, maar ik vond dit misschien wel de grootste verrassing in lange tijd. Misschien wel omdat ie maar liefst 2 uur en 43 minuten duurt, die voor mij echt heerlijk voorbij vlogen. Mede ook vanwege de prachtig debuterende hoofdrolspeelster, Shia LaBeoufs lekker rauwe tegenspel en een megavette soundtrack…
Het verhaal
Star (Sasha Lane) is met haar broertje en zusje wat vuilnisbakken achter een supermarkt aan het doorspitten, op zoek naar eten en ander bruikbaar spul, als er een busje met wat opgeschoten jongeren aan komt gereden. Ze volgt dit zelfverzekerde, luidruchtige en energieke groepje de supermarkt in en staat vrij snel oog in oog met Jake (LaBeouf), ogenschijnlijk de rebelse ‘leider’ van dit stelletje. Wat intensief oogcontact verder spreken ze elkaar aan, en voordat Star het door heeft stelt hij voor dat ze zich aansluit bij de groep. Ze heeft nog tot de volgende ochtend om na te denken, maar als je haar armoedige trailer trash familie hebt ontmoet zul jij ook wel hopen dat ze op z’n aanbod ingaat. Enige die ze echt achter moet laten zijn haar jonge broertje en zusje, maar het vooruitzicht dat ze serieus geld kan gaan verdienen trekt haar makkelijk over de streep.
Al snel blijkt dat de jongeren de plattelandsstaten van Amerika rondreizen om abonnementen op tijdschriften te verkopen, waarbij het enkel gaat om het resultaat. Hierdoor liegt de één allerlei zielige verhalen bij elkaar, terwijl de ander juist haar charme gebruikt om olieplatformmedewerkers te verleiden. En dat gaat allemaal net zo op het randje als hun nachtelijke avonturen. Want daarin wordt nogal wat afgezopen, -geblowd en -gesekst, zoals het vrije jongeren natuurlijk betaamt. Zolang de verkopen er niet onder lijden vindt hun ‘baas’ Krystal (Riley – Mad Max: Fury Road – Keough) alles goed. Al is Stars oogje op Jake (of omgekeerd?) Krystal wel een lichte doorn in haar oog, zeker omdat Jake Star juist de kneepjes van het vak moet leren. Maar Star is aan de ene kant te puur, maar aan de andere kant ook zoekend genoeg om haar eigen succes in het vak te vinden, terwijl ze in het ‘grotere’ verhaal ook zichzelf als jonge vrouw moet zien te vinden…
Streetwise
Ja, dit is een heerlijk avontuur waar veel jongeren en jongvolwassenen zich graag mee identificeren, zeker ook omdat het allemaal net wat stoerder en vetter is dan menigeen aan zal durven, verwacht ik. Geweldig hoe ze hun straatwijsheid inzetten om geld te verdienen, toch het hoogste ideaal voor velen in de VS (en de rest van de westerse wereld). En ergens lijkt daar ook wel een mooie metafoor in te zitten, hoe ‘wit Amerika’ de diversiteit van dat land daarin ook nodig heeft. Het groepje jongeren is namelijk een redelijke mix van culturen, en als Krystal gehuld in een confederate flag-bikini Star even laat voelen wie écht de baas is, dan lijkt het niet te vergezocht om daar iets thematisch in te zien. Maar als je dan ook nog die opzichtig aanwezige prijskaartjes in ogenschouw neemt, dan zou dat thematisch ook nog het tegenovergestelde kunnen betekenen, dat ze het na het bereiken van haar doel weer afgedankt terug kan brengen/geven, maar mogelijk ben ik nu echt veel te veel aan het zoeken. Maar het vette is: de film biedt dus ook op dat vlak genoeg ruimte om je gedachten daarover los te laten.
Cast
Het grootste ‘gevaar’ van de geweldig spelende Lane is dat deze rol zó dicht bij haarzelf staat, dat ze mogelijk helemaal niet acteert. Dus hoe goed ze écht is, dat zullen we misschien pas zien in één van de drie films waar ze dit jaar ook nog in te zien zal zijn. Nu is het te simpel om te zeggen dat ze door haar rol in American Honey ineens al die aanbiedingen heeft gekregen, want het voortraject (inclusief casting) van een film is zo lang dat die nieuwe films waarschijnlijk allang in pre-productie waren voordat American Honey uit kwam. Wat ik wel gaaf vond, is dat ik tijdens de film een beetje de ‘hoop’ kreeg dat Star de late puberversie van Hushpuppy (Quvenzhané Wallis) uit Beasts of the Southern Wild was, want qua ‘sfeer-evolutie’ paste dat wel een beetje…
Naast Lane valt dus zeker LaBeouf op, met z’n lange dread en vrijgevochten rol. Je kunt best veel over deze ster uit de eerste drie Transformers-films zeggen, maar hij durft tenminste wel risico’s te nemen in z’n carrière. Hier is ie bijna té bekend om deze rol te spelen, omdat het juist zo gaaf is dat je vrijwel geen van de acteurs kent, waardoor het een extra realistische laag krijgt, maar hij is ook erg goed in z’n rol. Een andere zéér opvallende verschijning in echt een minirolletje is Will Patton (zie foto hierboven), waarbij ik continu dacht dat hij nog wel terug moest komen, want hij speelde toch ooit in films als Armageddon, Gone in Sixty Seconds, A Mighty Heart en Meek’s Cutoff. Verder zit de film vol met jongeren die zo van de straat geplukt lijken, maar mogelijk is dat wel de kracht van Arnold, dat ze haar acteurs zo enorm naturel laat spelen…
Final credits
En dan heb ik het nog eens niet gehad over de heerlijke en vette hiphop die in de film zit (vooral in de autoscènes), het mega-corny nummer dat door een geweldige uitvoering de film muzikaal afsluit, die mooie scène met een beer, et cetera. Natuurlijk kun je in bijna drie uur veel kwijt, maar die ruimte benut Arnold ook echt ten volle. Ze werd terecht genomineerd voor een BAFTA voor outstanding British film, al zal niemand die deze film beleeft denken dat het een Brits productie is. En vergeet ik nu bijna te zeggen dat deze film de juryprijs heeft gewonnen op het afgelopen filmfestival van Cannes..?
Yes, American Honey is een topfilm die de geest van een generatie geweldig vangt, if you ask me…