Valerian and the City of a Thousand Planets (2017)

Valerian and the City of a Thousand Planets is een overweldigend groots gemaakt 3D-spektakel dat bijna 200 miljoen euro gekost heeft (de duurste Franse productie ooit!), maar verhaaltechnisch ook een behoorlijk slechte film, helaas. Luc – Lucy, The Fifth Element – Besson tracht wat diepgang te veinzen door z’n acteurs wat oude wijsheden op te laten lezen, en daarin raakt ie een paar keer toch wel iets interessants. Nu vrees ik dat dat vooral projectie was (als in: je kunt uit een verhaal best vaak dingen halen die op dat moment druk rondgaan in je eigen hoofd, zonder dat de schrijvers daar iets van bedoeld hebben), maar dat zorgde er wel voor dat ik een keer niet de eerste was die teleurgesteld begon te morren tijdens de film. Want dat gebeurde toch wel meer dan ik vooraf gedacht had, helaas. Ik denk dat het verhaal nogal iets essentieels mist: een duidelijk ‘doel’.

Het verhaal
Nu moet ik eerlijk toegeven dat het best lange tijd interessant aanvoelde: het niet duidelijk zijn waar het verhaal uiteindelijk naar toe zou gaan (naast een waarschijnlijk bevredigend antwoord op het aanzoek van het ene hoofdkarakter (Valerian, gespeeld door Dane DeHaan) aan het andere (Laureline, gespeeld door Cara Delevingne)). In het feit dat de karakters eigenlijk wat doelloos voor karretjes worden gespannen door hun superieuren kun je natuurlijk een metafoor voor de doelloos- of onhoudbaarheid van onze hedendaagse samenleving of neoliberalistische kapitalisme zien, maar dan vul ik waarschijnlijk alweer zóveel meer in dan wat Besson erin heeft gestopt, dus laat ik dat niet doen.

Maar qua verhaal zien we hoe ons ruimtevaartprogramma zich in de aankomende decennia en eeuwen ontwikkelt, en die intro is best goed gedaan. Uiteindelijk speelt het verhaal zich ergens in het jaar 2800 af, en het volledig uit de klauwen gegroeide International Space Station is al honderden jaren geleden afgestoten door de Aarde, omdat het te groot werd. Inmiddels heet het Alpha en is het dus een stad voor wezens die van zeker duizend planeten komen (zie de titel), en daar werken onze twee helden als federale agenten. Net als Valerian een nogal levendige droom over een Avatar-achtig eiland heeft, worden ze op missie gestuurd om iets te achterhalen, maar je hebt direct al door dat in elk geval één van hun superieuren een vuil spelletje speelt. Lukt het ze om het einde van de film te halen en hun liefde uiteindelijk te consumeren, of is Laureline een krachtige vrouw die nu eens een keer níet overduidelijk door mannen is geschreven en daardoor wél interessant is..??

Zeer vermakelijk maar uiteindelijk ’te Besson’
Luc Besson maakte het geweldige Léon en het vermakelijke space-epos The Fifth Element, en velen hoopten met mij dat deze Valerian-film hem weer in die kracht zou zetten. Nu is dat op visueel vlak zeker het geval hoor, want die 200 miljoen is zeer goed besteed aan visuele effecten. Helaas is Besson in de loop der jaren een nogal luie schrijver geworden (zie de afglijdende schaal van Taxi en Transporter tot Colombiana en die Transporter-serie), waar af en toe nog wel iets aardigs en/of “VETS!” voorbij komt (zoals Lucy en Malavita). Maar als je kritisch naar z’n verhalen kijkt, dan voel ik altijd wat woede opkomen in hoe respectloos hij met onze intelligentie als kijkers om gaat. In Valerian komt hij er bij velen waarschijnlijk wel mee weg, want ik zat ook zeker wel een paar keer net zo mee te bewegen met m’n hoofd als bij de magistrale luchtgevechtscènes in Dunkirk. Maar ik merkte bij de laatste grote ‘sterrenslag’ in de film dat het me eigenlijk geen bal interesseerde hoe het afliep; het was vooral een soort show van wat de visual fx-mannen en -vrouwen allemaal konden, dan dat het functioneel iets te maken had met de dramatische spanningsboog van onze hoofdrolspelers. En door het ontbreken van een duidelijk ingekaderd ‘doel’ lijkt die boog aan één kant ook helemaal niet goed vast te zitten, waardoor die metaforische boog sowieso nooit echt gespannen kán worden.

Cast
Hoe hard DeHaan en Delevingne ook hun best doen, in bijrollen bijgestaan door toppers als Clive Owen, Ethan Hawke (in soort cameo-rol), John Goodman (als stemacteur) en muzikaal legende en Oscarwinnaar Herbie Hancock. Waarbij DeHaan de rol van arrogante, loyale en wat archetypische vent wel gewoon goed neerzet hoor. Delevingne is natuurlijk een heerlijke force of nature, die naast model dus ook een begenadigd actrice en zelfs zangeres blijkt. Het is dan ook extra jammer dat haar karakter zo duidelijk door mannen is geschreven. Al kan ik me voorstellen dat ze in de originele comics, waar Besson z’n verhaal van afleidde, mogelijk dieper in gaan op haar sterke vrouwelijkheid, wat ik juist enorm interessant vind. En ja, in dat licht is Valerian inderdaad de nogal simpelere variant van James Camerons Avatar, want uiteindelijk zit er wel eenzelfde ‘vrouwelijke energie-diepgang’ in beide films. Maar dat Cameron daar beter in is dan Besson is ook niet zo verbazend, want zitten al zijn films niet vol met sterke vrouwenrollen? Bessons inferioriteit in dezen wordt het beste getoond in een scène waarin Laureline Valerian terecht wijst omdat hij niet voor het ‘juiste’ kiest. Daarna herhaalt hij enkel wat zij hem vertelde, en dat is dan voor zo’n cool karakter als Laureline genoeg om wél overtuigd te worden..?

Final credits
Ja, ik weet het: mogelijk beoordeel ik deze film wel te kritisch en moet ik niet voorbij het visuele spektakel kijken. Maar getuige het feit dat ik misschien wel het minst zat te morren in de zaal, heb ik hierboven getracht te vertellen waarom deze film uiteindelijk niet werkt. En de reden is dat de karakters dus meerdere keren erg opzichtig dingen doen omdat die zo in het scenario stonden, niet omdat het logisch volgde vanuit een wens of actie van het karakter zelf.
Al ga ik nu nog iets bekennen wat mogelijk raar is in mijn waardering voor het visuele gedeelte van de film: ik zag ‘m in 2D in een sneak preview, dus ik heb dat spektakel nog eens niet zó heftig kunnen beleven. Maar ik kan me volgens mij wel goed genoeg voorstellen hoe enorm vet sommige scènes er in 3D uit zullen zien, dat ik jou mogelijk enkel om dat te zien toch wel lichtjes naar deze film zou willen sturen…

IMDb: http://www.imdb.com/title/tt2239822

En oh ja: Rihanna heeft een best vette scène in de film!