Molly’s Game (2017)
Eén van de (in mijn ogen) beste scenaristen van de laatste decennia maakt met Molly’s Game z’n meer dan verdienstelijke regiedebuut met dit waargebeurde verhaal. ‘Helaas’ gaat dat verhaal over een vrij succesvol persoon uit een nog succesvoller gezin, waardoor je als kijker geen ‘empathie-met-de-underdog’-versterking van het drama krijgt. Hierdoor maakt Aaron Sorkins film niet écht impact, juist doordat het drama in de film niet veel meer dan een strijd om haar goede naam bleek. Maar met een op meerdere vlakken uitmuntende Jessica Chastain (als ze voor zo’n rol ooit een Oscarnominatie kan krijgen, dan is het wel in ons huidige tijdsgewricht), een in de kleine dialoogdetails geweldig geschreven scenario en een slimme opbouw van het verhaal maakt van Molly’s Game echt wel een meer dan voldoende film hoor. Ondanks dat Sorkin aan dezelfde kwaal lijdt als ik.
Het verhaal
In ‘ouderwetse’ Sorkin-stijl begint de film met het ‘framen’ van het verhaal: na een paar minuten weet je al dat onze protagonist Molly (Chastain) een rechtszaak aan haar broek heeft hangen, en dan gaan we terug naar hoe ze in die situatie gekomen is. Daarbij gebruikt Sorkin bijna tegendraads veel ‘exposé-dialoog’, zodat we alles weten over die heftige rugblessure, waardoor begin-twintiger Molly de Olympische Spelen als freestyle skiër miste. Haar broer is wel een wereldtopper, en haar zus schijnbaar een succesvol chirurg, dus ondanks het feit dat ze bijna de beste van haar land was, is prestatiedruk voor Molly al van jongs af aan heel gewoon. Pa en psychiater Larry (Kevin Costner) is daarin de drijvende kracht, iets waarop hij later – in een behoorlijk mooie scène – terug zal komen. Al weet ik niet of echte psychiaters hun tenen recht kunnen houden tijdens die scène…
Nadat ze haar sportcarrière dus noodgedwongen moet beëindigen studeert ze wel wat, maar al snel raakt ze betrokken bij een illegaal pokernetwerk in Los Angeles. En het wordt nog vetter: het is een illegaal pokernetwerk met allemaal grote sterren uit de film-, entertainment- en sportwereld. Nu is het knappe aan de film dat die grote namen allemaal niet genoemd (hoeven te) worden – het verhaal gaat namelijk om hoe zij zich staande weet te houden in een wereld van dominante en macho mannen – maar het gerucht gaat dat mensen als DiCaprio en Affleck tot haar clientèle behoorden.
Als ze door haar baas nogal lomp aan de kant geschoven wordt, besluit ze haar eigen baas te worden. Iets wat initieel goed werkt, totdat ze wederom behoorlijk genaaid wordt. Ze besluit om naar New York te verkassen, maar als ze daar eenzelfde pokercircuit tracht op te zetten, dan duiken daar niet alleen patserige Wall Street-types op, maar ook flink wat rijke Russische gangsters uit voornamelijk Brighton Beach (a.k.a. Little Odessa). En dat trekt dan ineens de aandacht van de FBI, waaruit zich eerdergenoemde rechtszaak ontspint. Voor haar hulp weet Molly de geëngageerde advocaat Charlie Jaffey (Idris Elba) in te huren, waarmee de rijkheid aan karakters nóg groter wordt…
Luxeprobleem?
En dat Sorkin daarin überhaupt een begrijpelijk en mooi gestructureerd verhaal heeft weten te weven, dat is al meer dan een compliment waard. Wat het ‘probleem’ echter is, is dat ik me niet zo druk kon maken om hoe het met Molly Bloom af ging lopen. Echt voelen dat er veel meer aan de hand was dan een rijkeluisdochter die haar ‘hobby’ en goede naam dreigt te verliezen is het eigenlijk niet, en dat zit achter het minder meegezogen worden in het verhaal. Terwijl het verhaal zelf dus wel goed geschreven is. Dat klinkt mogelijk wat tegenstrijdig, maar dat is het niet. Het mooie aan Sorkin-scripts vind ik altijd dat veel dialogen zo terloops lijken, zoals je terloopse gesprekken hebt met vrienden. Maar wát er dan gezegd wordt, daarin zit de kracht van Sorkin. Het is namelijk vaak nét iets scherper dan je zelf zou verzinnen, of nét iets passender, wat dan soms later pas blijkt.
Een verhaal met wat minder intrinsiek drama kan natuurlijk makkelijk gered worden door een sterke essentie of boodschap die de maker over wil brengen. Daarin is drama een belangrijke tool, maar ik vraag me af of het potentiële succes van deze film (en van Chastains prijzenpotentie voor deze rol) niet grotendeels bepaald wordt door hoe goed deze film past in ons tijdsgewricht. De film gaat namelijk over een vrouw in een mannenwereld, die zich sterk staande houdt, ondanks de macho-mannen om haar heen. Iets waar mensen in deze tijd van ‘ongelijkheidsbewustzijnsgroei’ natuurlijk wel oren naar hebben. Toch wordt haar ‘strijd’ hier gekoppeld aan flink wat ‘papa-issues’, wat de urgentie van de film juist weer wat ondermijnt. Hoe mooi die scène ook is, waarin papa-psycholoog Costner al die issues aanraakt en erop reageert. Maar kan een vrouw niet zo ambitieus zijn zonder papa-issues..? Mogelijk zit daar een inzicht in ons menselijke zijn in dat ik nog niet helemaal door heb, maar ik merk ook dat ik dus toch wel wat kritischer raak, hoe meer ik schrijf. Het is geweldig dat Costners karakter zegt “I’m gonna do what people have been asking shrinks for decades: I’m gonna give you answers!“, waarin ik ook een eigen onlangs opgedaan inzicht in de psychologie/psychiatrie gereflecteerd zag worden, maar ik vraag me dus wel af of menig psychiater niet pissig zal worden bij die scène.
Crew
Nu is de film gebaseerd op Molly Blooms eigen boek, dat ook een belangrijke functie heeft in de film. Het verhaal van de film is echter uitgebreid met die rechtszaak-kadrering, maar vraag me nu af of Sorkin die daddy issues ook heeft toegevoegd, of dat die ook al in het boek zaten (als ze daar al in zaten, dan kun je bovenstaande alinea ook ‘vergeten’ ;)). Als die later zijn toegevoegd, dan vind ik het namelijk wel typerend voor een trend die ik ook in de #metoo-‘discussie’ zie: dat wij mannen niet gewoon even onze mond/mening (voor ons) kunnen houden, maar meteen mee willen denken om het zo snel mogelijk op te lossen allemaal. Nu is dit niet het belangrijkste in het verhaal (al ‘zet’ het dus wel de motivatie van onze protagoniste), maar mocht Sorkin dat ‘uitleggerige’ kader (wat overigens best gebruikelijk is in films/verhalen hoor) hebben toegevoegd, dan vind ik dat toch lichtjes jammer. Al ben ik dus wel een zeer groot fan van Sorkin hoor, want TV-series als The Newsroom en Studio 60 on the Sunset Strip heb ik minstens twee keer gekeken, iets wat ik met TV-series volgens mij nooit doe (buiten een parel als Twin Peaks dan). En waarin ik mezelf herken in Sorkin, is in z’n zeer uitgebreide schrijven. Ik verdien m’n geld met het schrijven van teksten (webteksten, scenario’s, et cetera), en eerste versies van m’n teksten zijn altijd (veel) te lang. Nu vind ik dat in mijn werk nog iets minder ‘erg’ dan in film (in mijn teksten is het goed overkomen van de boodschap vaak belangrijker dan het creëren van een interessante spanningsboog (waardoor de boodschap op kunstzinniger wijze met meer impact binnenkomt)), maar ik kan me voorstellen dat mensen zijn films ook te ‘praterig’ vinden.
Cast
Jessica Chastain acteert hier wel aan de top van haar kunnen hoor, en ook al vond ik haar – en nu ga ik iets typen wat je niet vaak uit mijn vingers zult lezen – iets te ordinair of sexy gekleed, daarin schijnen de makers juist voor ingetogenheid gekozen te hebben. Heel begrijpelijk hoor, want het leidt nogal af, maar in het echt liep Bloom er dus nog wat ‘stripperiger’ bij. In hoeverre dat het succes van haar pokernetwerk heeft bepaald weet ik niet, maar kan me voorstellen dat dat in een wereld van macho mannen wel goed werkt ja. Toch zou ik het wat ver vinden gaan om Chastain voor deze rol te nomineren voor bijvoorbeeld een Oscar (ze was in elk geval wél genomineerd voor een Golden Globe), maar ik zou haar eerder een prijs gunnen omdat ze gewoon overall de beste actrice van haar generatie is, niet specifiek voor deze rol. En naast Chastain valt Costner wel op, maar hij doet niks wat ik hem niet eerder heb zien doen. In kleinere maar belangrijke bijrollen komen ook Chris – Bridesmaids, The Program – O’Dowd, Bill – The Killing of a Sacred Deer – Camp en Michael – Juno, This Is the End – Cera voorbij, waarbij Cera als ‘Player X’ model stond voor de grote Hollywoodster. Opvallend dat iemand naast me zo onder de indruk was van Elba’s acteerprestatie: ze had waarschijnlijk niet door dat hij, volgens de bookmakers, na Tom Hardy nog altijd de belangrijkste gegadigde is om Daniel Craig op te volgen als James Bond en dat hij z’n acteergrootheid al toonde als Mandela in Mandela: Long Walk to Freedom, en vooral als charismatische commandant in het ongelooflijk aangrijpende Beasts of No Nation. Al lijkt hij sommige rollen ook wel te kiezen vanwege de paycheck hoor, want niet alles op zijn filmografie is even geweldig…
Final credits
Mogelijk is het grootste compliment voor deze film wel dat het me dus totaal niet in de weg zat dat je de grote Hollywoodnamen niet te weten komt, terwijl dat het waargebeurde verhaal wel nóg vetter zou hebben gemaakt. Daarnaast viel het mij eigenlijk nergens op dat dit Sorkins regiedebuut is. Molly’s Game steekt boven een vergelijkbare film als Rounders uit vanwege die kadrering in de rechtszaal (en het feit dat het waargebeurd is?).
En daardoor is dit ook wel meer dan enkel een fijn tussendoortje met fantastisch acteerwerk van miss Chastain hoor…