The Shape of Water (2017)
The Shape of Water is een prachtige film(ervaring) die niet alleen technisch gezien erg fijn in elkaar zit, maar Guillermo del Toro’s voor 13 Oscars genomineerde sprookje-voor-volwassenen heeft ook een ontzettend rijkgevuld plot met daaronder een heel mooi klein verhaaltje. Jammer dat de maker schijnbaar openlijk over dat “kleine verhaaltje” praat, wat Nederlands bekendste filmjournalist deed besluiten het een onderwerp te maken tijdens een uitzending van Jinek. Daardoor wist ik dus vooraf al grotendeels waar de film heen zou gaan en wat het (bijna-)eindresultaat van dat mooie kleine verhaaltje zou zijn, waardoor voor mij Three Billboards Outside Ebbing, Missouri de grote favoriet is voor het winnen van Beste Film bij de Oscars.
Hoe heerlijk prettig en mooi deze film ook aanvoelt…
Het verhaal
Het is 1962, de hoogtijdagen van de Koude Oorlog. Op een Amerikaans overheidslaboratorium wordt een zeer aparte ‘gast’ binnengebracht, iets wat met interesse wordt gade geslagen door poetsvrouwen Elisa (Sally – Happy Go Lucky – Hawkins) en Zelda (Octavia – Hidden Figures – Spencer). Wat we als kijker dan al weten, want dat is door Elisa’s buurman Giles (Richard – The Visitor, Killing Them Softly – Jenkins) in voice-over verteld, is dat het verhaal dat zich gaat ontspinnen iets sprookjesachtigs heeft. Eerdergenoemde gast (Doug Jones) blijkt namelijk een nogal opmerkelijk amfibisch wezen, dat door overheidsjager Strickland (Michael – Elvis & Nixon, Take Shelter – Shannon) is gevangengenomen in de Amazone, en die de Amerikaanse overheid mogelijk een technologische voorsprong kan geven op de Russen.
Dat is echter allemaal context in het verhaal dat zich langzaam ontspint tussen Elisa en onze amfibische vriend. Elisa is namelijk wees én stom (als in: ze kan niet praten), waardoor haar sociale leven niet veel ruimer is dan leuke contacten met haar schuchtere buurman Giles en een paar collega’s. Ze draagt nog altijd de littekens van een trauma uit haar jeugd, en één van de weinigen die haar zonder oordeel ‘ziet’, is die man onder water. Die wordt echter door de wetenschappers in het lab aan allerlei gruwelijke experimenten onderworpen, en waar de Amerikaanse overheid onbekende zaken sowieso primair als bedreigend lijkt te zien, daar gaat elk weldenkend mens (lees: jij en ik als kijker) mee met Elisa’s plan om hem te bevrijden…
Rijkelijk genreoverlappend
Het rijke aan deze film is dat er zoveel verschillende genres worden aangeraakt, dat ik verwacht dat velen dit een prachtige film zullen vinden. Aan de ene kant is het soms een film noir-thriller over de Koude Oorlog, aan de andere kant zitten er wat musical-achtige scènes in. En naast trekjes van Frankenstein is het ook – SPOILER ALERT – een prachtig romantisch verhaaltje over twee verloren zielen die in elkaar hun ‘redding’ zien – EINDE SPOILER ALERT. En over dat laatste werd dus door Eva Jinek – als een ware Albert Verlinde, met zo’n ‘IK ga lekker een geheim verklappen‘-twinkeling in haar ogen – iets cruciaals gezegd op NPO1, een paar weken vóór de première van deze film..! (Verlinde deed dat zo’n veertien jaar geleden op de avond vóór de première van Million Dollar Baby in Nederland, door – spoiler alert voor mensen die die film nooit gezien hebben – te melden dat die film de discussie over euthanasie in Amerika toch wel had doen oplaaien. Inderdaad: vrijwel nul nieuwswaarde, maar het verknalt die film wel 100% als je vooraf weet wat Eastwoods karakter waarschijnlijk moet gaan beslissen – einde spoiler alert.)
Cast & crew
Sally Hawkins speelt haar rol zo mooi ‘klein’ dat ik haar één van de grootste acteercomplimenten wil maken: ze lijkt helemaal niet te acteren! Nu heeft ze ook wel een beetje een ‘zielig’ gezichtje wat vrij snel medeleven oproept, maar ik kan eigenlijk niks negatiefs in haar optreden terughalen. Michael Shannon is niet alleen één van de hardest working men in Hollywood (and American indies), hier laat ie weer z’n grote bereik zien als lompe arrogante overheidsbullebak met smetvrees. En als ik dan aan z’n ‘gewonde’ vingers terugdenk, dan voel ik weer wat rillingen over m’n rug. Spencers en Jenkins rollen zijn belangrijker dan ze op het eerste gezicht lijken, want in zo’n best ongelooflijk sprookjesverhaal is het wel van belang daar iets aards/menselijks als contrast tegenover staat, en dat werkt door de ‘gewoonheid’ van hun karakters erg goed. Doug Jones, die hier onder alle make-up en prosthetics verstopt is als amfibiër, is een vaste Del Toro-acteur, want hij speelde ook al de ‘Pan’ in Pan’s Labyrinth en Abe Sapien in de Hellboy-films.
Fans van Del Toro zullen wel meer van zijn kwaliteiten herkennen, want de film bevat een prachtige mix van ‘klassiek’ camerawerk (qua shots, belichting, et cetera) en strakke CGI, zoals je bijvoorbeeld ook in Pan’s Labyrinth zag. Of misschien moet ik zeggen ‘beleefde’, want al deze dingen dragen bij aan de fijne ervaring die het kijken van een Del Toro-film is. Daarin moet ik ook zeker Alexandre Desplats musical score noemen, want dat is wel een beetje de ‘lijm’ van die mooie emotionele verhaallijn in de film…
Final credits
Ja, zeker één van de mooiere films van het jaar. Misschien voor mij persoonlijk niet één van de beste, maar qua productie en vakwerk gewoon uitmuntend gemaakt. Nu ik het verhaal in z’n geheel al ken, zal ik eens kijken of ik hem over een paar maanden weer ‘vrijer’ kan kijken, dus zonder die chagrijn van het verklapte plotelement. Want wat had ik deze film graag zonder enige voorkennis gezien zeg!
En wat de reden is dat Del Toro zelf ook over dit plotelement praatte in interviews, dat weet ik niet. Maar mogelijk was dat ook enkel als reactie op een vraag waarin dit element al verwerkt zat..?