Isle of Dogs (2018)
Wederom een heerlijk avontuur van Wes Anderson, die vanwege z’n vorm – stop-motionanimatie – ook net wat meer speelruimte heeft om nóg fantasievoller te zijn. En met die speelruimte creëert Anderson een wereld waarop je tal van interpretaties en projecties los kunt laten, waardoor je eigen inbreng jouw beleving nog persoonlijker en/of rijker zal maken. Met een geweldig brede voice-cast, met afwisselend Anderson-alumni (als Bill Murray en Edward Norton) en ‘nieuwkomers’ als Harvey Keitel en Bryan Cranston, aangevuld met iemand die eerder een man al gek liet worden op haar stem: Scarlett – Her – Johansson. Met onverwacht veel (en creatief leuk uitgevoerde) details en een opvallend goede score nu al een zekere Oscargenomineerde, maar mogelijk wel al gewoon dé Oscarwinnende animatie van 2018..!
Het verhaal
In een korte introductie, gezet vóór het ’tijdperk der gehoorzaamheid’, wordt uitgelegd hoe katten het dominante huisdier in Japan werden, ten koste van de honden. Ineens springen we een paar jaar de toekomst in, en een heftige griepuitbraak wordt in de schoenen van de honden geschoven. Niet zo raar ook, want hun rode ogen en snotneuzen maakt ze ook wat minder knuffelbaar dan normaal. Zeker in combinatie met hun verhoogde agressiviteit zijn ze dan ook best makkelijk als zondebokken weg te zetten. Dus wanneer de kattenliefhebbende burgemeester van Megasaki het plan oppert om alle honden op ingenieuze wijze op ‘Vuilniseiland’ te dumpen, stemt de bevolking daar vrij makkelijk mee in.
Een paar maanden later is het eiland gevuld met halfzieke, halfdode en zich langzaam aanpassende honden, maar dan is allang het leukste gegeven van deze film duidelijk: als kijkers verstaan we de honden wel (die ‘gewoon’ Engels praten), maar de mensen moeten of vertaald worden, of ze brabbelen allerlei onverstaanbare klanken, waaruit alleen “Zit!” wordt verstaan door onze viervoetige helden. Daardoor gaan we erg makkelijk mee in het verhaal van Chief (Cranston), Rex (Norton), King (Bob Balaban), Boss (Murray) en Duke (Jeff Goldblum); een verhaal dat wordt onderbroken door de crash van de jonge piloot Atari (Koyu Rankin) op het vuilnisbelteiland. Atari mist namelijk z’n hond Spots op een manier die hondenliefhebbers direct zullen herkennen, en hij doet er dan ook alles aan om z’n hulp en toeverlaat terug te vinden. En hoe kunnen die vijf ‘men’s best friends‘ dat initieel onverstaanbaar brabbelende wezentje weigeren te helpen, zeker als we er als kijkers onderweg achter komen dat er misschien wél een geneesmiddel bestaat tegen al dat genies en gesnotter..?
Anderson als Homerus
Qua verhaalopzet is Ilse of Dogs ‘vintage‘-Anderson. De deze keer letterlijke ‘underdogs’ worden gevolgd op hun reis naar (in hun ogen) rechtvaardigheid, iets wat je direct herkent uit films als Moonrise Kingdom, The Life Aquatic with Steve Zissou, Darjeeling Limited en ook wel wat uit The Grand Budapest Hotel. Een heerlijke wat homeriaanse queeste, qua plot af en toe onderbroken door leuke zijpaadjes, zoals de wat ontbloeiende romance tussen rasperformer Nutmeg (Johansson) en vuilnisbakkenhond Chief. Met daarbij erg veel leuke hondengerelateerde grappen, waarin de liefde tussen hond en mens op diverse wijzen liefkozend humoristisch wordt ingezet. Ik ben overigens mogelijk niet bekend genoeg met de Japanse cultuur om te ‘voelen’ of deze film juist respectvol of wat schurend is, al vind ik het lichte online gezeur – over hoe het weer een Amerikaans uitwisselingsstudentje (met de stem van Greta – Lady Bird – Gerwig!) moet zijn dat uiteindelijk de (Japanse) samenleving weet te overtuigen – nogal overdreven. De gehele mensheid wordt in deze film niet als morele overheersers gezien, dus of in die ‘lagere’ wereld van de mensen Amerikanen nou wederom denken dat ze de wereld ongevraagd moeten komen redden, dat doet er in mijn ogen niet echt zo toe. En de aanwezigheid van Kunichi Nomura in het schrijversteam toont dat de Japanse cultuur wel degelijk vertegenwoordigd was in het maakproces.
Cast & crew
Nomura was zelf overigens eerder al als acteur te zien in The Grand Budapest Hotel, en neemt hier de stem van burgemeester (en hondenhater) Kobayashi voor z’n rekening. Verder is de stemmencast dus één heerlijk feest der herkenning. Harvey Keitel had ik nog nooit in zo’n rol gehoord, en ook Tilda Swinton (als orakel-mopshond) valt meer dan op. Het is wat ondoenlijk om hier alle acteurs te benoemen, maar voor mij – als Anderson-fan – was het ook een beetje een terugkeer naar die vertrouwde wereld van hem, zeker toen ik bijvoorbeeld Edward Nortons karakter wat uit hoorde leggen (iets wat Norton in Moonrise Kingdom eerder mocht doen). Opvallende naam in de cast is natuurlijk die van Yoko Ono, al komt ook Oscarwinnares Frances – Three Billboards Outside Ebbing, Missouri – McDormand nogal verrassend voorbij…
Zoals ik hierboven al typte, één van de betere keuzes die Anderson en z’n schrijversteam (met wederom Jason Schwartzman en Roman Coppola) hebben gemaakt, is om het Japans er – voor 99% van de westerlingen – onverstaanbaar in te laten. Daarmee tonen ze direct op creatieve wijze dat de mens dus ook zeker niet de hoofdrol speelt in dit verhaal. Een verhaal dat dus ook nog eens tot in opvallend klein detail wordt weergegeven, wat des te knapper is als je weet hoe tijdrovend stop-motionanimatie überhaupt al is. En dat geeft de film dus ook een extra ‘gunfactor’, zeker omdat die details ook nog eens vaak (extra) ontwapenende humor opleveren. Daarbij nogmaals een vermelding van de sterke musical score van Alexandre Desplat, die afgelopen maart al z’n tweede ‘Original Music’-Oscar won voor The Shape of Water (z’n eerste was voor Andersons The Grand Budapest Hotel). Verwacht hem aankomend jaar wederom als één van de genomineerden, if you ask me…
Final credits
Isle of Dogs (inderdaad: herhaal de titel maar eens een paar keer snel in je hoofd en Andersons liefde voor honden wordt nóg concreter duidelijk) won afgelopen maart al de publieksprijs op het jaarlijkse South by Southwest-festival in Austin Texas. Ik verwacht dus dat deze SXSW-prijs zeker niet de laatste zal zijn voor deze geweldige film, die heerlijk balanceert tussen een makkelijk wegkijkertje en een film waar je echt wel wat dingen op kunt projecteren. Ik had direct na afloop zeker niet het gevoel dat ik de beste film van het jaar had gezien, maar waarschijnlijk wel één van de opvallendere en meest verrassende filmervaringen van het jaar had ondergaan.
Hoe ‘herkenbaar Anderson’ deze monnikenwerk-animatie ook is…