Ad Astra (2019)
Verwacht van Ad Astra “vette science-fiction” en je zult waarschijnlijk teleurgesteld de zaal uitlopen. Verwacht je echter een mooi klein menselijk drama, verpakt als science-fiction – denk Moon of High Life – dan beleef je deze film een stuk bevredigender. Genoeg om nog lekker over na te mijmeren, al trachtte die hypermoderne 4DX-zaal waarin ik de film zag – met heftig bewegende stoelen, wind, ‘regen’ in je gezicht en rook in de zaal – er wel alles aan te doen om mij juist úit het verhaal te trekken. Met andere woorden: 4DX lijkt me leuk in de Efteling, maar qua toevoeging aan mijn filmbeleving werkt het nog slechter dan 3D. Mede omdat ik er nu ook van baal, dat ik het hier in deze intro al uitgebreid daarover móet hebben van mezelf…
Het verhaal
Majoor Roy McBride (Brad Pitt) is één van de best aangeschreven astronauten in de nabije toekomst, en in de openingsscène zien we hoe kalm hij zelfs blijft onder de meest extreme omstandigheden. Zijn hele leven staat in het teken van z’n werk en ruimteonderzoek, iets waardoor z’n vriendin Eve (Liv Tyler) hem eerder al heeft verlaten (zo leren we in flashbacks). Zijn grote motivator daarin is zijn vader, H. Clifford McBride (Tommy Lee Jones), voor astronauten nog een grotere held dan Neil Armstrong. Pa wordt echter al 30 jaar vermist, sinds hij voor het Lima-project de buitenste planeten van ons zonnestelsel in kaart bracht, amechtig op zoek naar buitenaards leven.
Dan worden er ergens vanuit het heelal energiepulsen richting Aarde geknald, iets dat erg veel schade veroorzaakt. Zoveel zelfs, dat het Amerikaanse leger bang is voor het voortbestaan van onze planeet. Maar wat blijkt, het lijkt alsof deze pulsen vanaf het vermiste Lima-project komen. Maar dat was toch verloren gegaan, samen met de hele bemanning? Ideale motivatie natuurlijk voor Roy om op zoek te gaan naar wat er met z’n vader gebeurd is, en hoe hij deze catastrofe kan voorkomen. Hiervoor moet hij echter wel in z’n vaders voetsporen treden, waardoor hij ook z’n eigen bestaan op het spel zet…
Klein maar té ‘obvious‘?
Allereerst: ik vind het altijd geweldig, als een mooi klein menselijk verhaal verpakt wordt in iets ‘groots’ als science-fiction (of horror, western, …). Vanaf het zien van de trailer had ik namelijk al het gevoel, dat Ad Astra echt wel wat meer wilde bieden dan enkel vermaak. En dat doet de film dus ook zeker, want science-fiction is slechts de vorm, niet de inhoud. En dan begeef ik me nu op een wat glad oppervlak, want de beste films hebben een vrij klein verhaal, maar bij Ad Astra was dit kleine verhaal ook wel ietwat simpeltjes. Nu is dat bij prachtige films als The Shawshank Redemption of David Lynch’ The Straight Story natuurlijk ook het geval, maar hier voelt het nets iets meer ‘corny‘. SPOILER ALERT – De film stelt namelijk de vraag wat het leven de moeite waard maakt. Is dat onze uitzonderlijke drang naar groei en verder zoeken en meer meer meer, of toch meer ‘de liefde’ en ’tevreden zijn met wat is’? Nu ik dat zo typ denk ik direct: “Shit, toch wel heel interessant hoor,” maar waarschijnlijk projecteer ik ook deels wat van mijn interesses op dit verhaal. Het antwoord in de film is namelijk best simpel, of doe ik ‘m daarmee te kort – EINDE SPOILER ALERT?
Uiteindelijk leek de film me namelijk ook nog best hard te raken, omdat ik zelf niet direct een antwoord op de gestelde vraag had. Volledig passend bij onze filmheld overigens, al merk ik ook dat ik aan het begin van de herfst altijd wat heftiger/emotioneler omga met de wereld. Daarnaast laat ik in m’n hoofd ook nog wel een paar zaken open over deze film, want zou er ook nog een betekenis zitten achter het feit dat de zaken die getoond worden, helemaal niet zo geloofwaardig zijn (wat zou er met Neptunus gebeurd zijn namelijk, en zijn die ringen om planeten echt zo ‘dun’)? En zit er wat cynisme achter, inzake organisaties die hun beste werknemers niet geloven; werknemers die bijna letterlijk hun leven aan die organisaties hebben gegeven? Daarnaast dacht ik ook even aan het ‘originele’ Lazarus-verhaal, over het opwekken van je symbolische vader (a.k.a. het goede/’goddelijke’) in jezelf (zie daarvoor bijvoorbeeld Being Flynn).
Crew & cast
Regisseur James – Little Odessa, The Yards, We Own the Night, Two Lovers, The Immigrant en The Lost City of Z – Gray schreef het scenario samen met z’n ‘long time collaborator‘ Ethan Gross. Als groot bewonderaar van 2001: A Space Odyssey en maker van films waarin hij wel vaker vader-zoon-relaties onderzoekt, verwacht ik dat Ad Astra een langgekoesterd droomproject voor hem was. En ondanks m’n wat kritische vorige alinea, is puur het feit dat ik nog altijd best wat vragen over de film in m’n hoofd voel ronddwalen, natuurlijk ook een compliment. Al moet ik eerlijk toegeven, dat m’n afkeer tegen die 4DX-shizzle inmiddels duidelijker in m’n herinnering zit, dan de film zelf. Jammer dat ik ‘m niet gewoon zag zonder al die afleiding. Wat concreter hierover: als kijker wil je zo goed mogelijk meegaan met de hoofdrolspeler, in dit geval Brad Pitt. Maar waarom laten die 4DX-effecten dan ook zaken voelen die juist níet horen bij de beleving van die hoofdpersoon (zoals wind die een astronaut hopelijk níet voelt in z’n ruimtepak)? Terwijl de hele subtiele stoelbewegingen overigens wel goed werken. Helaas vormden die slechts 2% van het totaal aan bewegingen, schat ik. De rest gooide ons serieus bijna uit onze stoelen…
Brad Pitt toonde dit jaar met Once Upon a Time … in Hollywood al aan, dat hij nog altijd één van de beste acteurs van zijn generatie is. Hier moet ie de kalmte van Ryan Goslings First Man combineren met iemand die uiteindelijk wel in contact móet/kan komen met z’n emoties. Tommy Lee Jones is bijna getypecast als ouwe norse man, wat zeker wel werkt, maar daarin had een risicovollere keuze niet misstaan, denk ik. Verder komen er in bijrollen best grote namen voorbij, zoals Donald Sutherland en John – Silver Linings Playbook, American Gangster – Ortiz. De opvallendste vond ik overigens Ruth Negga, die zo’n prachtig ingetogen rol speelde in het nog mooiere Loving.
Final credits
Ondanks m’n kritiek en rare bioscoopervaring raad ik Ad Astra overigens zeker wel aan hoor. Hij past goed in het groeiende aantal films over de onzekere toekomst van onze diersoort. Daarnaast bevat de film ook opvallend vette muziek, en laat ie je dus wel achter met wat interessante en mogelijk ‘stevige’ en/of confronterende vragen.
Iets dat niet iedereen waardeert, maar zoals ik in m’n inleiding al typte: verwacht geen vette actiefilm, maar juist een best klein drama…