Knives Out (2019)
Knives Out is een vermakelijke whodunnit die vooral gewaardeerd zal worden door plot-puzzelaars. Want naast een ongelooflijke topcast (met Daniel Craig, Jamie Lee Curtis, Michael Shannon, Christopher Plummer, Chris Evans, Ana de Armas, Don Johnson, Lakeith Stanfield, Toni Collette én Frank – Yoda – Oz..!) is deze nieuwe van regisseur-scenarist Rian – Brick, Looper, The Last Jedi – Johnson niet veel meer dan een ingewikkelde verfilming van een Cluedo-spelletje. En al zou Daniel Craigs overdreven zwaar aangezette southerner accent in een minder-zichzelf-serieus-nemende absurdistische klucht geweldig kunnen werken (is dat de reden dat ik tijdens de film al meerdere keren aan het toch wel beter geslaagde Ready or Not moest denken?), hier viel het mij helaas continu op.
Tussendoortje? Ja. Vermakelijk? Ja. Echt een goede film? Qua production value, cast e.d. wel, maar qua memorabiliteit: mwah…
Het verhaal
Voor Harlan Thrombey’s 85-verjaardag is de hele familie bijeengekomen op Thrombey’s immense landgoed. Doordat de film vrijwel direct met flashbacks werkt, weten we echter dat Harlan (Plummer) in de nacht na z’n verjaardag zelfmoord gepleegd heeft. Althans: daar lijkt alles op te wijzen. Toch vertrouwt rechercheur Elliott (Lakeith – Sorry to Bother You, Atlanta – Stanfield) het zaakje niet helemaal, dus de hele familie wordt een week later teruggeroepen naar het landgoed. Inclusief Thrombey’s verpleegster Marta (Ana – Knock Knock, Blade Runner 2049 – de Armas), waarmee Thrombey misschien wel de beste band had. Vooral doordat zij niet enkel gefocust is op zijn rijkdom, en de rest van de familie (en schoonfamilie) schijnbaar wel.
Wat volgt is namelijk het onderzoek van onze rechercheurs, bijgestaan door de ingehuurde privé-detective Benoit Blanc (Craig). Wie hem heeft ingehuurd blijft lange tijd onduidelijk, zeker omdat we – via de (onbetrouwbare?) herinneringen van de ondervraagden – slechts mondjesmaat de puzzelstukjes aangereikt krijgen. Wanneer deze echter eenmaal in elkaar beginnen te vallen, lijkt het alsof de scenarist Johnson toch nog graag wat extra plot-laagjes toe heeft willen voegen. Het maakt ’t verhaal ingewikkelder, maar daardoor het plot ook weer ongeloofwaardiger, terwijl het in mijn ogen weinig toevoegt aan iets van een ‘boodschap’…
Wat is die boodschap eigenlijk?
Dat is inderdaad een goede vraag. Want ook al weet ik dat veel (commerciële) films zich totaal niet druk maken over diepgang, een film is en blijft pas ‘goed’ als je als kijker mee wilt gaan in het verhaal. Iets dat enkel gebeurt als je mee wilt gaan in wat de film wil vertellen. En of dat nu ‘overleven tijdens een buitenaardse aanval’ of ‘hoe om te gaan met een zelfdestructief ego?’ is, dat maakt niks uit, zolang er maar wel iets is waar je het verhaal en de plot aan kunt ophangen. Hier werd die “iets” mij nergens duidelijk (meestal hoef je dat ook niet bewust te voelen, maar onbewust is dat vaak wel een reden of je mee wil gaan in een verhaal, of je willing bent om je ongeloof inzake de on-realiteit van de getoonde filmwerkelijkheid te suspenden), waardoor de film dus vrij onbevredigend is, uiteindelijk. Terwijl ik tijdens het kijken dus echt wel genoot van de grote acteurs, de foute personages en een aantal intriges…
Topcast & crew
De namen noemde ik al in de tweede zin van deze recensie, maar hoe geweldig is die lijst namen!? Dat Frank Oz te zien is – zij het enkel in een klein rolletje als notaris – komt natuurlijk/waarschijnlijk door Johnsons niet geheel positief ontvangen Star Wars-film (The Last Jedi). Maar de rest van de cast zal waarschijnlijk vanwege Johnsons eerdere films interesse getoond hebben, verwacht ik. Jamie Lee Curtis zou van mij best wel meer mogen werken, want je ziet haar genieten in haar rol (als dochter van Harlan en moeder van de goed irritant white priviliged Ransom (Chris – Captain America! – Evans)). Don Johnson maakte recentelijk – o.a. met Brawl in Cell Block 99 en de Watchmen-serie – al een aardige ‘comeback’, en ook hier kan ie z’n bijna archetypische gladde midlife-crisis-verlengende uitstraling goed inzetten. Michael – Take Shelter, Man of Steel – Shannon heeft Jaeden Martell – die hier z’n alt-right white supremacist zoon speelt – ‘meegenomen’ van de set van Midnight Special, en zo lijken er wel meer links tussen de verschillende castleden te zijn. Zo zal de heerlijke Ana de Armas ook te zien zijn – naast Daniel Craig – in de volgende Bond-film No Time to Die. Toni Collette doet een aardige Kim Kardashian-imitatie in haar rol, terwijl Lakeith Stanfield bij mij sowieso weinig ‘fout’ kan doen. Al is dit wel z’n meest ‘standaard’ rol, zeker als je die vergelijkt met z’n coole contemplatieve rol in Donald Glovers Atlanta, of in het te weinig geziene (maar mega-maatschappijkritische/scherpe Sorry to Bother You). Ik zie hem liever in uitdagender rollen, want deze rol kon iedereen spelen…
Rian Johnson brak in 2005 door met Brick, een opvallende en licht-mysterieuze high-school misdaadthriller. Een film waarover bij de videotheek aardig wat nagepraat werd. Iets wat minder gebeurde over het minder succesvolle The Brothers Bloom (met o.a. Rachel Weisz, Adrien Brody en Mark Ruffalo), maar wat met Looper wel weer goedgemaakt werd. The Last Jedi zat plottechnisch stevig in elkaar, iets dat hij hier lijkt te hebben willen nabootsen. Maar in zo’n groots Star Wars-verhaal verwachten we heeeeeeeeeeeeeeeeel veel verhaallijntjes, in een whodunnit moet elke verhaallijn wel een duidelijke functie hebben.
Final credits
En helaas, die functie is enkel bedoeld om jou te imponeren met nog een twist, en om het verhaal nog ingewikkelder te maken. Althans: zo voelt de film voor mij aan.
Nu moet ik eerlijk toegeven dat ik niet verwachtte zo hard te ‘zeuren’ over deze film, want nogmaals: hij is ook zeker vermakelijk hoor. Maar als je dan kritisch aan het schrijven slaat, en gaat onderzoeken waarom de film uiteindelijk toch wat als een onbevredigend tussendoortje aanvoelt, dan zijn de conclusies niet heel erg positief.
Ondanks een cast waar menig filmmaker z’n vingers bij aflikt, en waar je als kijker ook vrij makkelijk 130 minuten naar kijkt…