Queen & Slim (2019)
Yes, ik zat heerlijk in Queen & Slim. Daarnaast was ik ook stevig onder de indruk van deze film, die door sommigen (en door één van de bijkarakters in de film zelf) ‘de zwarte Bonnie & Clyde‘ wordt genoemd. Ik zou ‘m – vanwege de romantisch-poëtische sfeer – echter eerder met Wild at Heart of Easy Rider vergelijken. En of het nou door de videoclip-achtergrond van regisseur Melina – Beyoncé’s Lemonade (Formation) – Matsoukas komt of niet, inhoudelijk herinner ik me deze film minder, dan dat ie qua gevoel nog nasuddert in m’n hoofd. Als ‘witte Nederlander’ – de makers zeggen zelf dat de film eigenlijk vooral voor (en door) zwarte Amerikanen is gemaakt, vandaar m’n contrastering – vond ik het overigens ook erg vet en verfrissend, om weer eens een ander perspectief te zien. En of ik daar dan precies in mee kan/wil gaan, da’s voor mij dan minder belangrijk…
Het verhaal
Queen (Jodie Turner-Smith) en Slim (Daniel – Get Out, Black Panther – Kaluuya) ontmoeten elkaar nadat ze beiden de juiste kant op hebben geswipet op Tinder. Best een aparte combinatie, want hij is winkelbediende bij Costco, die rondrijdt met nieuwe Nike’s in z’n kofferbak, terwijl zij een succesvol advocate is. Na een slechte dag in de rechtbank heeft ze echter wat afleiding nodig, en het wat ongemakkelijke gesprek levert niet direct vonken op. Op weg naar huis is wel duidelijk dat er verder weinig gaat gebeuren, totdat ze aangehouden worden door een agent. Als 100% white priviliged Nederlander herken ik de angst voor de politie totaal niet, maar dat vooral zwarte Amerikanen die vrijwel continu voelen, dat hoorde ik recentelijk nog van een zwarte Texaanse kerel (die daarom vanaf z’n veertiende al een wapen bezat, met de opmerking: “Lijkt me fijn, als je je overheid zo kunt vertrouwen als jij dat doet…“).
Slim stapt dan ook met overdreven goede bedoelingen uit, maar als de agent onredelijk wordt, voelt Queen elke gerechtelijke vezel in haar advocatenlichaam aanspannen, en stapt ze ook uit. Dan loopt de situatie totaal uit de hand, en slaan de twee op de vlucht, direct wetende dat hun levens nooit meer hetzelfde zullen zijn. Terwijl ze gewoon even tijd willen nemen om na te denken hoe nu verder, gaat hun verhaal echter viraal, waardoor ze niet alleen de hele politiemacht achter zich aan krijgen, maar aan de andere kant ook ongewild tot een soort van helden worden gezien door de zwarte gemeenschap. Terwijl ze van de ene penibele situatie in de andere belanden, beginnen ze ook op prachtige wijze zichzelf open te stellen voor elkaar. Maar lukt het ze om uit handen van de politie te blijven, of hoe kan zo’n verhaal überhaupt bevredigend afgerond worden…?
Iconisch, indrukwekkend en ook ‘vet’
Eigenlijk debiel om te moeten typen, maar de makers hebben er bewust voor gekozen om Queen en Slim twee totaal verschillende karakters te maken, die initieel totaal niet bij elkaar passen. Om nog meer het contrast met de nog altijd vaak stereotypering van zwarte Amerikanen in Hollywoodfilms te tonen. Doordat ze echter zo verschillend zijn, maar toch nader tot elkaar komen door hun gemeenschappelijke vlucht, vond ik het ook ontzettend gaaf om te zien, dat er niks standaards in hun wel of niet verliefd worden zit. Ze moeten elkaar af en toe echt pushen om zich te verplaatsen in de ander. En als dan de scène komt, waarin Queen vertelt wat zij wil van een relatie – met iemand samen zijn die haar d’r eigen littekens laat zien, niet om te helpen die op te lossen, maar haar vooral vasthoudt als ze zelf met die littekens aan de slag gaat – toen dacht ik wel: “Damn, wat een prachtig menselijk inzicht, en wat een geweldig contrast met die romantische ‘als je verliefd bent gaat alles toch vanzelf?-naïviteit, die (ook) mij waarschijnlijk nog altijd parten speelt!“. Of dat het geweldige inzicht van een vrouwelijk regisseur is, of gewoon van iemand die de human condition doorziet, dat maakt me eigenlijk niet zoveel uit. En ook al is de film zeker niet ‘foutloos’, de balans is soms wat wobbly, het blijft indrukwekkend en soms mogelijk wat ‘groots’, zeker in de karakters die voorbijkomen. Sommige zijn mogelijk wat videoclip-archetypisch, als in: niet echt uitgediept onderbouwd. Maar mogelijk is dat in clips ook niet echt nodig, want daarin vul je als (vluchtige) kijker sneller iets in/aan. Of in één woord: iconisch. En nog iets extra’s, dat de film ook een mooie onverwachte laag geeft, zijn een paar scènes waarin gedachten van karakters als dialogen in de film verwerkt zijn (dus het lijkt alsof ze wel worden uitgesproken tegen elkaar). Zoiets kan snel gekunsteld overkomen, maar dat gebeurt hier niet.
Crew & cast
Ja, dat is de verdienste van scenarist Lena Waithe (die ik onlangs nog als actrice in de eerste aflevering van seizoen 3 van Westworld zag!) en regisseur Matsoukas. Van de 66 regiecredits die Matsoukas op IMDb krijgt, zijn er vier níet voor ‘video shorts’ (neem aan dat ze hiermee het verhalende gedeelte van videoclips bedoelen?). Van Rihanna tot Christina Aguilera, van Katy Perry tot Whitney Housten, en van Ludacris en Snoop Dogg naar eerdergenoemde Beyoncé: er zijn weinig grote artiesten waarvoor ze niet heeft gewerkt in de afgelopen veertien jaar. Maar na een paar afleveringen van Masters of None en Insecure (?) is Queen & Slim wel haar speelfilmdebuut. Dat deze film bij meerdere vlagen als een geweldig uitgebouwde videoclip aanvoelt, dat is dus niet zo ontzettend raar. Waithe is dus – naast scenarist – ook o.a. actrice. Haar bekendste rol voor mij was in Spielbergs Ready Player One. Verder is ze een aardig manusje-van-alles (produceren, acteren, assisteren, …), dus laat ik enkel nog haar mede-scenarist James Frey noemen (als krijgt hij hier enkel een ‘story’-credit). Hij schreef ooit het boek waarop het volgens mij wat bij elkaar gejatte I Am Number Four gebaseerd is, en zeer binnenkort (als corona het toelaat) komt A Million Little Pieces uit, waarvoor hij het scenario schreef. Verder viel mij op crew-vlak de production value nog op, want de film bevat ook een aantal prachtige wijde en kleurrijke shots. En de muziek was wel vet. Soms leek die totaal niet te passen bij de spanning in de film, totdat ik ineens de tekst hoorde, en bleek dat erg goed bij de dialogen in de film te passen…
“Daniel Kaluuya is wel een koning aan het worden zeg“, schreef ik als één van de eerste aantekeningen n.a.v. deze film. Hij brak door in het onvolprezen Get Out, al zat hij daarvoor ook al in bijvoorbeeld Johnny English Reborn (hij is Brits ja!), Kick-Ass 2 en Sicario, wat ik eigenlijk ook zojuist pas ontdekte. Met z’n rollen in Black Panther en vooral Widows – waarin hij een behoorlijk creepy bad guy neerzette – toonde hij over een aardig groot bereik te beschikken, en hier mag ie ook z’n romantische en underdog-kanten tonen. Net zo onverwacht Brits is Turner-Smith, en zij was voor mij compleet nieuw (al zat ze schijnbaar al in het niet-gerecenseerde (?) The Neon Demon). Natuurlijk helpt haar lengte mee, maar haar screen presence past perfect in haar rol van stoere vrouw, die toch ook kwetsbaar blijkt (en/of wil zijn). Ze is in real life overigens getrouwd met Joshua – Dawson’s Creek – Jackson. Nu ken ik hem totaal niet persoonlijk natuurlijk, maar dan lijkt ze in het echt dus helemaal niet op stoere kerels te vallen.
Bijrollen zijn er voor onder andere Flea (van de Red Hot Chili Peppers) en Chloë – Kids, Gummo, My Son, My Son, What Have Ye Done – Sevigny. Ze spelen een stelletje, waarbij Flea niet in beste vorm lijkt, want ik wantrouwde zijn karakter, maar vooral omdat z’n acteren niet echt geweldig is. Gaafste bijrol was echter die van Bakeem Woodbine (wiens naam ik echt wel moest opzoeken, btw), als oom van Queen. Voordat jij je gaat afvragen waar je hem van kent, hij speelde in de 90’ies in hits als The Big Hit, Freeway en The Rock, maar de afgelopen decennia was ik ‘m wat ‘kwijtgeraakt’ (hij zat nog wel in die mislukte Total Recall-remake).
Final credits
Yes, naast belangrijk voor de zwarte Amerikaanse gemeenschap vond ik Queen & Slim ook gewoon erg vet. Zeer rijk gevuld met muziek, karakters, mooie shots, een paar geweldige dialogen en een sfeer die me nog lang bij zal blijven. Ja, langer dan de inhoud mogelijk, maar ik denk dat het de makers daar ook om te doen was. En als dat echt zo is: mission meer dan accomplished..!