Capone (2020)
Sow, beetje een lastige film om te recenseren, deze verfilming van het laatste levensjaar van één van de meest beroemde/-ruchte Amerikaanse criminelen van de vorige eeuw: Alphonse Capone. Meer een studie van een dementerend karakter dan een ‘vette misdaadfilm’, wat mogelijk ook dat lage IMDb-punt verklaart. Maar ook een gedurfde onafhankelijke en af en toe surrealistische film, vertelt vanuit het onbetrouwbare perspectief van iemand die lijdt aan neuro-syphilis. Waardoor de ‘Brando van deze generatie’, Tom Hardy, alle ruimte krijgt om te schitteren (achter een stevige laag make-up, dat wel) als iemand die gevangen lijkt in de nachtmerrie van z’n herinneringen. Maar toch was ik niet helemaal bevredigd na afloop…
Het verhaal
Omdat de naam “Al” niet gebruikt mag worden van z’n vrouw Mae (Linda Cardellini), wordt Capone continu aangesproken als Fonse. Doordat de syphilis, die hij als tiener ooit opliep, z’n mentale (en fysieke) capaciteiten steeds verder aantast, wordt Capone al voor het uitdienen van z’n 11-jarige straf (voor belastingontduiking) vrijgelaten, en mag hij z’n laatste jaren slijten in z’n villa in Palm Island, Florida. Financieel gaat het echter steeds slechter, waardoor er continu beelden (en later meubelstukken) verkocht moeten worden om de rekeningen te kunnen betalen. Iets wat voor een dementerend persoon nogal verwarrend kan zijn, volgens z’n dokter Karlock (Kyle MacLachlan). Maar stel je voor hoe dat voor Capone’s medewerkers moet zijn geweest, die belast waren met die verkoop. Mogelijk deden zij het af en toe nog wel steviger in de broek dan hun baas, wiens gezondheid zo ver achteruit gaat, dat hij zelfs luiers moet gaan dragen.
Waar je met zo iemand natuurlijk al snel medelijden wilt gaan voelen – hij ziet er namelijk ook echt goed vernacheld uit – zou je het ook bijna een goddelijke straf kunnen noemen voor zo’n lompe crimineel. In een tweetal verhaallijnen maken we namelijk kennis met z’n onwettige zoon Tony, maar ook met z’n voormalig beste vriend Johnny (Matt Dillon). Langzaam wordt duidelijk dat zeker één van die verhaallijnen niet in de realiteit plaatsvindt, maar een soort boetedoening lijkt, die plaatsvindt in Capone’s aftakelende hoofd. En dan ga je als kijker ineens ook twijfelen of die 10 miljoen dollar, die hij verstopt zou hebben (het verhaal speelt in 1946, dus dat is vergelijkbaar met ruim 100 miljoen dollar nu), wel echt bestaat. Iets waar ook de FBI maar niet achter lijkt te komen…
Verwarring…
Het kan zeker intrigerend zijn als niet elke verhaallijn aan het eind van een film netjes afgerond wordt, iets dat in Capone zeker het geval is. Maar doordat hier best veel open en/of onduidelijk blijft (ik schrijf dit twee dagen na het zien van de film), kan dat ook onbevredigend aanvoelen. Ik neig momenteel zeker naar intrigerend hoor, maar ook weer net niet intrigerend genoeg om deze film echt onvergetelijk te maken. Al doet Hardy er wel alles aan om je deze film niet te laten vergeten, want hij mag volledig ‘los’.
Maar die keuze, om een nogal verrassende/lastige POV te kiezen, die is in elk geval gedurfd. Dat maakt bijvoorbeeld een interview met FBI-agent Crawford (Jack Lowden) ook extra spannend, omdat je als kijker keihard meevoelt met de aanwezige advocaat, want zou iemand die de realiteit niet meer helemaal begrijpt per ongeluk mogelijk veel te eerlijk worden? En dan iets opbiechten dat hem weer in juridische problemen kan brengen..? Een scène die trouwens verrassend afloopt, wat het mysterie eigenlijk ook wel weer wat vergroot. En ineens voel ik lichtjes ook een link met regisseur-scenarist Josh Tranks doorbraakfilm Chronicle, waarin hij ook voor een opvallende (en niet alles uitleggende) benadering van, in dat specifieke geval, het superkrachtengenre koos. Okay, daarna lijkt hij wat door de mand gevallen te zijn met die Fantastic Four-verfilming (uit 2015; niet gezien), maar hier lijkt ie in elk geval wel weer te durven experimenteren. Ik zit nu namelijk nog altijd m’n hoofd te breken over Dillons karakter, die ogenschijnlijk enkel in Fonse’ hoofd lijkt te bestaan, maar in de film toch juist wordt gebeld door Mae..??
Cast
Ik las een interview met Kyle – Twin Peaks (!!!) – MacLachlan, over zijn samenwerking met Tom Hardy. De vergelijking met Brando maakte ik hierboven namelijk, omdat Hardy schijnbaar ook het method acting tot in details uitvoert. Daarbij heeft hij een soort van beestachtig instinct over zich heen (zouden enkele vriendinnen van mij daarom in katzwijm vallen bij elke nieuwe film van ‘m?), waardoor MacLachlan de vergelijking maakte met de wereld van de leeuwentemmers, die goed weten hun leeuwen niet boos te maken. Een spanning die je tijdens het werken met Hardy ook schijnt te voelen, en dan zeker als hij zich als method actor volledig inleeft in één van de grootste opvliegende criminelen van de laatste 100 jaar. Al zat de make-up mij een aantal keren ook wat in de weg, maar dat kwam omdat ik toen nog niet wist, dat die totale fysieke aftakeling dus een realistisch gevolg van syphilis is. Maar damn, wat een fysieke kwalen had die kerel zeg, terwijl hij helemaal niet zoveel ouder was dan ik nu ben.
Toen ik een aantal jaren geleden Freaks and Geeks keek (de doorbraakserie van acteurs als Seth Rogen, James Franco en Jason Segel), toen vroeg ik me best vaak af: waarom is die Linda Cardellini nooit doorgebroken? Okay, ze had wel een bijrolletje in Brokeback Mountain (en ze speelde Velma in de Scooby-Doo-films), maar eigenlijk is ze de laatste jaren pas echt aan het doorbreken. Zo zat ze in het geweldig weirde Welcome to Me, de twee Daddy’s Home-films, en speelde ze de vrouw van Hawkeye in Avengers: Age of Ultron en Endgame. Daarnaast zat ze recentelijk nog in Green Book en The Curse of la Llorana, dus ik hoop dat ze nu definitief die succesactrice is waar ik al lang op hoopte. Daarnaast spelen Dillon en MacLachlan eigenlijk best kleine bijrolletjes, die overigens wel wat plat en/of iconisch zijn. Vooral MacLachlans karakter is wel wat apart, met uiteindelijk ook een wat duister motief. Of zit dat dan ook enkel weer in Capone’s hoofd?
Final credits
Yes, zeker interessant, al die keuzes van Trank. Daarnaast heeft ie er een mooie scène in gestopt waarin Capone’s zoon een ontzettend lompe grap maakt ten koste van z’n dementerende pa, waar hij en z’n moeder keihard om moeten lachen. Waarmee hij het goed menselijke inzicht toont dat humor echt enorm nuttig en/of therapeutisch kan zijn. Al zet hij dat inzicht ook in bij een zeer heftige scène, waarin Capone z’n vrouw niet herkent en bespuugt. Iets dat ze niet zomaar laat gebeuren.
Natuurlijk meer dan de moeite waard, deze film. Maar verwacht dus geen misdaadfilm, want de actie zit eigenlijk enkel nog in Capone’s hoofd. Al levert dat wel een paar zeer grove scènes op, die echter volledig functioneel zijn. Je ziet Capone z’n hoofd namelijk ook voornamelijk wegdraaien van al dat geweld, waar hij toch zeker zelf 100% voor verantwoordelijk was…