WolfWalkers (2020)
Het Ierse WolfWalkers is een ambachtelijke animatie van de bovenste, meesterlijke plank. Geweldig verweven muziek, Keltische tekens/invloeden en thema’s waar de beste films zich aan wagen maken deze animatie voor mij de absolute frontrunner voor de Beste Animatie-Oscar van dit jaar. Maar dus wel meer Studio Ghibli dan Pixar, dus minder ‘perfectly smooth‘, maar uiteindelijk wel een stuk indrukwekkender. Met één bekende (stem)acteur die eens een keer niet dood gaat, maar toch een mooie wedergeboorte doormaakt.
Over kolonialisme, hoe we ons verhouden tot de natuur en empowerment…
Het verhaal
Het is 1650, de tijd waarin Engeland Ierland koloniseerde. De stoere Engelse Robyn (Honor Kneafsey) volgt haar vader Bill Goodfellow (Sean Bean) naar Ierland, waar hij opdracht heeft gekregen om ergens in Kilkenny een roedel wolven te verjagen en/of doden. Zoals het Ierse volk moet wijken voor de Engelse overheersers, moet het bos wijken voor de groeiplannen van landvoogd Oliver Cromwell. Maar gezien de situatie is de lokale Ierse jeugd ook niet blij met Robyn, dus ze volgt – zonder toestemming overigens – haar vader maar al te graag de bossen in.
In het bos weet Robyn echter een native meisje – Mebh (Eva Whittaker) – te redden, en eigenlijk worden de meiden direct vrienden. Maar Mebh heeft een geheim, want zij is één van de titulaire wolfwalkers: wakker is ze ‘gewoon’ een meisje, maar als ze in slaap valt, ontwaakt de ‘wandelende wolf’ in haar. Samen met haar moeder leidt Mebh de roedel wolven die pa Bill juist moet zien te doden/verjagen, maar Robyn raakt steeds meer gefascineerd door de (natuurlijke) vrijheid van haar nieuwe vriendin. Als Robyn zelf gebeten wordt door een wolf, lijkt ze zelf ook langzaam te veranderen in een wolfwandelaar, waardoor ze ineens een ongewilde rol speelt bij de uitvoering van haar vaders opdracht. En waar is Mebhs moeder eigenlijk gebleven..?
Natuurgeloof
Er zijn nog altijd genoeg mensen die geloven dat wij als mensen ‘boven’ de natuur staan, iets dat in 1650 nog veel harder geloofd werd. Passend bij het strengere geloof van die tijd werd de natuur als ‘duister’ en/of demonisch neergezet; als soort van rechtvaardiging voor onze gewenste superioriteit. Zeker in een tijd waarin men nog harder geloofde dat de mens als vertegenwoordiger van god op aarde was gezet, moest de rest van de natuur getemd worden. Precies de reden waarom ik persoonlijk de meer holistische kijk van native volkeren een stuk interessanter vind.
Aangezien ‘de waarheid’ in mijn ogen niet bestaat, zijn karakters die niet zo zwart-wit passen in een verhaal vaak het interessantste. Zo ook met deze Robyn, die zelf Brits is, en dus direct al moeite heeft haar plek te vinden. Hierdoor wordt de dynamiek met haar over-beschermende vader ook grijzer, zeker als ze bevriend wordt met precies ‘degene’ die haar vader moet verdrijven. Maar pa is ook niet helemaal gelukkig met z’n positie, waarmee zijn karakter ook ineens weer invoelbaarder wordt. Op dat grijze kun je als kijker genoeg van je eigen opvattingen projecteren. En zo’n persoonlijke inbreng maakt je filmbeleving sowieso ‘rijker’, dan wanneer vooraf precies bepaald is wat je wanneer moet voelen, en hoe je alles moet interpreteren. Daarnaast bevat het verhaal een mooi coming-of-age-thema, extra verrijkt met female empowerment, en zo kan ik nog wel meer zaken aanhalen die ik letterlijk ook in mijn eigen (nog altijd niet gerealiseerde) verhaal probeer te verwerken. Met andere woorden: mijn ontzettend fijne ervaring tijdens het kijken werd ook wel degelijk versterkt door m’n eigen interesses.
Crew & cast
Het beste aan de animatiestijl is dat je echt voelt dat het door mensen getekend is, en niet door computers berekend. En misschien zelfs wel geschilderd, wat ook direct ‘gevaarlijk’ is, want een hedendaags publiek is toch vooral gewend aan de soepelheid van bijvoorbeeld Soul. Ik geef eerlijk toe dat ik er ook wel even aan moest wennen, maar bijna een week later zijn die prachtige beelden nog altijd redelijk top of mind. Maar mogelijk komt dat deels ook wel, doordat ‘alles’ zo mooi verweven is: muziek, verhaal én tekenstijl. Ik las ergens dat dit het afsluitende deel van de Irish Folklore Trilogy van makers Tomm Moore en Ross Stewart is, al heb ik die eerste twee delen (The Secret of Kells en Song of the Sea) nooit gezien. Iets wat dus ook niet nodig is, om heerlijk onder de indruk te raken van deze afsluiter. Maar Moore heeft dus al twee Oscarnominaties op zak, want beide eerdere delen dongen in respectievelijk 2010 en 2015 al mee om dat felbegeerde gouden beeldje. Stewart was bij die eerste delen de art director; nu is hij gepromoveerd tot co-regisseur. Bij het scenario kregen ze overigens hulp van Will Collins (schreef ook al mee aan Song of the Sea) en Jericca Cleland, die als onder andere cinematograaf meewerkte aan top-animaties als Arthur Christmas, Finding Nemo en Toy Story 2.
Stemacteurs beoordelen vind ik vaak wat lastig, omdat ze mij eigenlijk vooral opvallen als ze bovengemiddeld grappig en/of herkenbaar zijn, of juist enorm tegenvallen. Beide is hier niet het geval, maar juist het niet-opvallen van de stemmen is ook een compliment. Natuurlijk herkennen de meeste filmliefhebbers Beans stem wel, maar waar een Bill Hader (of in Nederland: Tygo Gernandt) overduidelijk zijn stempel op zo’n karakter drukt, gebeurt dat hier niet. Wat ook totaal niet nodig is dus, omdat de karakters al zo goed geschreven zijn en/of passen in het verhaal.
Final credits
Ja, na een wat twijfelend begin mijnerzijds, raakte ik al vrij snel betoverd door de prachtige wereld en nog mooiere vertelling van WolfWalkers. Natuurlijk is Soul ook een heerlijke animatie (al merkte ik bij een tweede viewing – met kinderen erbij – dat die toch niet zo breed toegankelijk is als eerdere Pixar-films), maar ik zou het echt raar vinden als Tomm Moore z’n derde Oscarnominatie op 25 april níet verzilvert. Al zijn de nominaties natuurlijk nog niet bekend en heb ik andere ‘Oscarbuzzende’ animaties als Earwig and the Witch, Onward, Over the Moon en Demon Slayer nog helemaal niet gezien.