Raya and the Last Dragon (2021)
Net na het zien van deze nieuwste en prachtig vormgegeven Disney-animatie dacht ik: “Ja, meer dan vermakelijk en geweldige visuals, maar is het verhaal niet wat té formule-achtig?“, maar nog geen dag later nuanceer ik dat toch wel graag naar het 100% positieve. Raya and the Last Dragon biedt namelijk niet alleen ontzettend veel ‘family fun‘, maar ook een cultuurrijkdom en vooral flink wat thema’s die zó ‘waar’ zijn, dat mijn (mannelijk?) cynisme die wat simpel dacht te moeten vinden. Maar misschien is een verhaal over het op een voetstuk plaatsen van helden, over hoe mooi onvolmaaktheid kan zijn en over hoe moed en onzekerheid vaak hand in hand gaan, wel exact het juiste verhaal waar alle huidige generaties wel wat aan kunnen hebben..?
Het verhaal
Raya (Kelly Marie – Star Wars: The Last Jedi – Tran) is de dochter van Benja (Daniel – Hawaii Five-O, Always Be My Maybe – Dae Kim), die droomt van het weer bijeenbrengen van het oude rijk Kumandra. Ooit leefden mensen en draken namelijk samen in harmonie, maar als soort zondeval-metafoor is het ergens misgegaan toen de kwade kracht Druun zich over het land verspreidde en vrijwel de hele bevolking (en draken) versteende. In een ultieme poging wisten de draken hun krachten te bundelen in één lichtgevende bol, waarna de legendarische Sisu de Druun wist te verslaan. Benja en Raya’s stam kreeg de taak om deze bol te beschermen, maar in de loop der eeuwen zijn de andere volkeren wat wantrouwig geworden.
Het onvermijdelijke gebeurt, en als de bol in stukken uiteenvalt, vlucht elk volk met een deel van deze magische bol naar hun eigen vertrouwde omgeving. Gevolg is echter dat Druun weer in volle heftigheid terug weet te keren, waardoor het noodlot andermaal toeslaat. Maar dat geeft Raya ook een geweldig streefdoel, want lukt het haar om alle gedeeltes van de bol weer bij elkaar te brengen, en zo ook alle volkeren? Al heeft ze daar dus wel de hulp van de titulaire laatste draak nodig. Maar wat als deze Sisu (Awkwafina) helemaal niet zo wijs en heldhaftig blijkt als de legende deed vermoeden..?
Urgente mythologie
Ja, en daar komt Awkwafina’s geweldige stemacteren om de hoek kijken, want wat een goed ‘nuchter-bewuste’ stem heeft zij voor deze rol zeg. Het is namelijk de ‘drollerigheid’ van de legendarische Sisu, waarin één van de beste thema’s van Raya and the Last Dragon schuilt: helden zijn ook maar mensen (of draken, in dit geval). Waarmee omgekeerd ook direct duidelijk is, dat misschien iedereen wel een held kan worden. En door de afwikkeling van het verhaal, ontvouwt zich dus een boodschap waarmee kinderen sowieso wel gebombardeerd mogen worden, maar die mij als wat cynische volwassene ook wel weer wat milder stemt (en/of zelfs wat hoop laat voelen). En ja, zoals elke brenger van een verzoenende boodschap door onbeschaafden vaak makkelijk weggezet kan worden als zweverige hippie, of onderuitgeschoffeld kan worden omdat het niet (economisch) rendabel is om gelijkheid na te streven, zo’n boodschap lijkt wel het enige dat ‘de wereld’ (nog) kan redden. Want staat die ‘verstening’ door een ‘angst-kwaad’ niet vooral voor het jezelf afsluiten van invloeden van buitenaf, het sluiten van je mind? En is vertrouwen en het opofferen van je ‘ikje’ voor het grotere goed dan niet de enige oplossing? Exact ook de reden dat sommige onbeschaafden op IMDb de film weer ontzettend simpel afdoen als “linkse Hollywood-propaganda“..?
Crew
Mede door het internationale van vooral de schrijvers van het verhaal, lijkt het me eerder propaganda voor meer sociaaleconomische gelijkheid, die in Aziatische culturen mogelijk nog wat meer wordt gewaardeerd dan in het neoliberale westen (waarin openheid voor andere culturen als een zwakte (of verzwakking) wordt gezien). Overigens won co-scenarist Qui Nguyen eerder een Emmy voor een kinderprogramma (dus dat hij kinderen goed weet aan te spreken, lijkt evident), terwijl Adele Lim meeschreef aan Crazy Rich Asians. Het voornamelijk Amerikaanse regieteam was eerder verantwoordelijk voor betere animaties als Big Hero 6, Moana en Frozen, waarbij vooral in Big Hero 6 en Moana al ruim bovengemiddeld aandacht was voor andere verhalen dan het standaard Amerikaanse. En dat team van Don Hall, Paul Briggs en John Ripa is aangevuld met Carlos López Estrada, die mij een paar jaar geleden keihard verraste met het kunstzinnige en kritische Blindspotting (over New Yorkse spoken word-kunst). Daarnaast is deze animatie zo gedetailleerd geweldig gemaakt, dat ik verwacht dat ie ook makkelijk meerdere keren te kijken is (waardoor ik ‘m dus ook nog met meerdere neefjes, nichtjes en andere aanverwante aanhangsels kan kijken).
Final credits
Want ondanks dat ik een enkele scène wel ietwat (te) kinderlijk vond, verwacht ik dat deze film het geweldig goed gaat doen bij het hele gezin. Als (één van) de ouders in elk geval niet direct getriggerd wordt/worden door een verhaal over het vertrouwen van je medemens, ook al ziet die er mogelijk net wat anders uit dan jij. Want zoals de film zeer duidelijk laat zien, ook de villains worden opvallend genuanceerd neergezet. Waardoor de film misschien ook wel een gesprek kan openen over hoe teveel trots tot afsluitende arrogantie kan leiden, of hoe onzekerheid juist een kracht kan zijn, waarmee je moedig over je eigen verhalen en opvattingen heen kunt stappen…