Retfærdighedens ryttere (a.k.a. Riders of Justice – 2020)
Waar ik eergisteren zag hoe Another Round een overduidelijke Thomas Vinterberg-film was, is Riders of Justice overduidelijk een film van de maker van Adam’s Apples: Anders Thomas Jensen. En daar stoppen de overeenkomsten met Another Round zeker niet, want beide Deense films featuren Mads Mikkelsen in de hoofdrol, al is z’n rol hier wel een stuk stoerder. Maar wat mij het meeste opviel, was dat Riders of Justice veel meer óók een psychologisch drama is. Over het zoeken naar betekenis in zaken, om er überhaupt mee om te kunnen gaan. Dus eerder drama dan dat het die zwarte-komedie-sfeer van Adam’s Apples heeft, al zit er zeker ook genoeg sulligheid in hoor. En ergens is Riders of Justice ook best een mooie Kerstfilm…
Het verhaal
Otto (Nikolaj – Flikkering Lights, Child 44 – Lie Kaas) is statisticus en heeft samen met Lennart (Lars – The Professor and the Madman, Terribly Happy – Brygmann) nogal wat geld verkwist aan een nutteloos algoritme, waardoor hij z’n baan verliest. In de metro naar huis staat hij – ondanks z’n neerslachtigheid – heel vriendelijk z’n plaats af aan Emma (Anne Birgitte Lind), die met haar dochter Mathilde (Andrea Heick Gadeberg) een dagje is wezen ‘stadten’. Als de metro echter verongelukt, blijft hij logischerwijs met een nogal groot schuldgevoel achter.
Mathilde is ook de dochter van de stoere militair Markus (Mikkelsen), die in Afghanistan (?) te horen krijgt van het vreselijk ongeluk. Thuisgekomen blijkt dat hij totaal niet met verdriet om weet te gaan, wat z’n dochter extra pijn doet. Hij is dan ook maar wat geïnteresseerd in wraak, als Otto en Lennart hebben ontdekt dat het ongeluk mogelijk minder toevallig was. Er is namelijk ook een nogal dwangmatige getuige in een heftige rechtszaak bij het ongeluk overleden. Met de hulp van de nog wereldvreemdere hacker Emmenthaler (Nicolas – The Killing, Adam’s Appels – Bro) gaan ze op zoek naar de zogenaamde Riders of Justice, een criminele organisatie die hun straf nogal vaak ontloopt.
En dan ontspint zich een behoorlijk lomp kat-en-muis-maar-wie-is-nou-de-kat?-spel, met toch wel aardig wat zwart-komische zijverhaaltjes…
(h)Eerlijk lomp
Weet je, de film gaat niet echt de diepte in qua oorzaken voor bijvoorbeeld Markus’ lompigheid (je mag zelf invullen dat dit voor z’n baan als militair waarschijnlijk onontbeerlijk is), maar de karakters worden wel zo rijk neergezet, dat je aan alles voelt dat je naar nogal getroebleerde mannen zit te kijken. Dat ze een uitlaatklep nodig hebben, dat voel je aan alles. Dat ze eigenlijk een psycholoog of zelfs psychiater nodig hebben, dat is eigenlijk nog veel duidelijker. Terwijl de film dus ook best wat zegt over het overal (willen) zien van verbanden, omdat het kunnen projecteren van je woede een stuk ‘fijner’ lijkt dan die woede daadwerkelijk ‘aangaan’. En dat allemaal met een mix van lompe actie, Deense sulligheid (denk ook Old Men in New Cars) en een aardig inzicht in de menselijke psyche. Vooral de scène waarin Markus Otto snoeihard aanvalt, en hoe Otto daarmee om gaat, toont hoe intelligent Jensen als maker is…
Crew & cast
Ik weet nog goed hoe groot Anders Thomas Jensens fanbase bij de videotheek was, na zijn ‘sullen-trilogie’ Flikkering Lights, The Green Butchers en Adam’s Apples. Daarvoor won hij overigens al een Oscar voor z’n kortfilm Valgaften (in 1998), terwijl hij sinds 2005 (toen Adam’s Apples uit kwam) enkel nog Men & Chicken regisseerde (in 2015). Maar als scenarist is hij veel actiever. Zo staat hij zelfs gecrediteerd als schrijver van Tim Oliehoeks Vet Hard, omdat dat een (overigens nutteloze) remake van eerdergenoemde Old Men in New Cars is. Maar hij was dus ook betrokken bij onder andere Wilbur Wants to Kill Himself, Andrea Arnolds Red Road, Brødre én Brothers, The Duchess, Susan Biers Love is All You Need en Oscarwinnaar In a Better World, The Dark Tower en het Julianna Moore/Michelle Williams-drama After the Wedding. Ik ben echter best blij dat hij weer eens op de regiestoel is gaan zitten (heb die Men & Chicken niet gezien overigens), want ik ‘miste’ zijn films – en dan vooral die combinatie van lompheid, sulligheid, misplaatst zelfvertrouwen en humor – wel een beetje.
Mogelijk dat Denemarken overigens net zo’n ‘probleem’ heeft als Nederland, dat in zo’n beetje alle grotere films dezelfde acteurs voorbijkomen, maar dan voel ik meteen ook wel weer een soort jaloezie, dat wij momenteel niet zo’n klasbak als Mikkelsen hebben. Hier hoeft hij een stuk minder diep te gaan dan in Another Round, maar hij zet met z’n stoere baard ook weer net zo makkelijk een emotioneel nogal ontoegankelijke soldaat neer, als dat hij bijvoorbeeld een James Bond-villain neerzette in Casino Royale.
Final credits
Ja, Riders of Justice is eigenlijk precies wat ik ervan hoopte, maar bleek dus ook nog wel wat extra invoelbaarheid te bevatten, doordat de hoofdkarakters ook allemaal en overduidelijk nog wel wat te verwerken hadden. En zoals ik al zei: ik mis dit type Deense films wel een beetje de laatste jaren. Mogelijk komt dat, doordat het ouderwetse videotheek-concept zulke films makkelijker onder m’n aandacht brachten (en onze inkoper er gecharmeerd van was?) dan de huidige ‘online videotheken’ (Netflix, Amazon, HBO, Disney+, AppleTV, Hulu, Videoland, et cetera), die allemaal hun eigen aanbod bieden, wat je overigens pas (vrij irritant) kunt inzien nadat je een abonnement hebt genomen.
Maar laat ik niet al te zeurderig afsluiten, want daarvoor heb ik veel te heerlijk genoten van Retfærdighedens ryttere, de openingsfilm van het afgelopen International Film Festival Rotterdam…