Electra Glide in Blue (1973)
Niet alleen één van de meest opvallende filmtitels ooit (?), maar Electra Glide in Blue biedt ook prachtig camerawerk (van Conrad – Cool Hand Luke, American Beauty – Hall). Al zat voor mij de ‘schoonheid’ vooral in de scherpte van het droomachtige verhaal (zowel in thema als in vorm). En dat maakt deze road classic met Robert – Lost Highway – Blake tot de volgende heerlijke 70’ies-film die ik deze maand mocht ontdekken. En wat heerlijk apart is, is dat de film toentertijd door sommige recensenten ‘beschuldigd’ werd van het gebruiken van cliché-thema’s, maar die thema’s zijn de laatste decennia zo weinig gebruikt, dat het clichématige er zó af is, dat ik ‘m thematisch gezien juist enorm prikkelend en VET vond…
Het verhaal
Motoragent John Wintergreen (Blake) struint met z’n partner Zip (Billy ‘Green’ – Five Easy Pieces – Bush) de snelwegen van Arizona af, op zoek naar verkeersovertreders (en hippies!). Hij droomt er echter van om inspecteur te worden bij Moordzaken, maar dat lijkt er niet in te zitten. Hij wordt ook continu gepest vanwege z’n geringe lengte, maar dat maakt hem eigenlijk alleen maar ambitieuzer. Daarnaast zet hij die lengte ook best opportunistisch in, bijvoorbeeld als hij vrouwen tracht te versieren, dus medelijden hoeven we zeker niet met hem te hebben.
In de openingsscène hebben we echter al gezien, dat iemand ogenschijnlijk zelfmoord pleegt door zichzelf door z’n borstkas te schieten. Als John en Zip de verwilderde Willie (Elisha – The Big Sleep, The Killing – Cook Jr.) door de woestijn zien rennen, vertelt hij de politiecops hierover, en als John het lijk vindt, weet hij direct dat dit mogelijk wel eens een ingang richting z’n grote droom kan zijn. Zeker als de hotshot moordinspecteur Harve Pool (Mitchell – Lethal Weapon, Dharma & Greg – Ryan) onder de indruk blijkt van Johns deductiecapaciteiten, en hij hem bij de afdeling Moordzaken haalt…
Overdreven stoeremannenarchetype
Wat mij vrij snel opviel, was hoe het ‘stoeremannenarchetype’ bijna tot in het absurde werd overdreven. Het leek zelfs wat dromerig, als metafoor voor Johns grote droom om bij de grote jongens te horen. Al bestaat dat archetype dus wel uit de stoere, blanke en witte Amerikaan (tot aan narcistisch racisme aan toe). Maar die wordt dus ook weer heerlijk gruwelijk onderuitgeschopt, op een manier die voor mij allesbehalve cliché aanvoelde.
Daarnaast is de film plottechnisch ‘stiekem’ best behoorlijk gevuld, waardoor er nog heel wat meer thema’s voorbijkomen. Denk aan eenzaamheid, verkapte homoseksuele gevoelens, wanhoop, het najagen van je dromen (al loopt dat niet voor iedereen goed af) en zeker ook de haat/tegenstelling tussen de gevestigde orde (in de vorm van de politie) en de hippiegemeenschap. En dat dan dus allemaal lekker politiek-incorrect 70’ies style…
Cast & crew
Vrijwel elke filmliefhebber kent Robert Blake van z’n Mystery Man-rol uit David Lynch’ meesterlijke Lost Highway (in mijn ogen overigens een pleonasme, want is niet elke Lynch-film meesterlijk?). Al werd hij mogelijk nóg bekender (lees: beruchter), omdat hij verdacht werd van de moord op z’n tweede vrouw (strafrechtelijk werd hij vrijgesproken, maar civielrechtelijk moest hij wel een schadevergoeding betalen aan haar kinderen). Hier zet hij weer een onvergetelijk character neer. Iets wat overigens wordt ondersteund door de heerlijke vrije seksuele moraal, die in 70’ies-films veel meer aanwezig was dan in hedendaagse cinema.
Electra Glide in Blue is geregisseerd door James William Geurcio, alhoewel Blake in z’n biografie claimt dat hij – samen met cameraman Hall – het grootste deel van de regie deed. Maar Geurcio was eigenlijk veel bekender als muziekproducent. De bekendste band waarvoor hij werkte was Chicago, en zij hebben niet alleen een groot deel van de soundtrack van de film verzorgd, meerdere bandleden hadden ook bijrolletjes in de film. Zo speelt Peter Cetera – die mij enorm veel jeugdsentiment laat voelen met zijn Glory of Love, uit The Karate Kid Part II..!! – de hoofdverdachte van de moord in de film!
Final credits
Geweldige film, en ergens is het ook fantastisch dat ik hem nu pas ontdekt heb (weet nog hoe ik vroeger in de videotheek altijd jaloezie voelde als iemand een topfilm nog niet gezien had), want deze film zit vol met heerlijk lompe coolheid, maar ook met meer dan interessante thema’s. Daarnaast moest ik onbedoeld behoorlijk puberaal lachen, toen ik tijdens de vrij hitsige credits-scène aan het begin de naam van coscenarist Rupert Hitzig voorbij zag komen.
Maar mogelijk moet ik dat helemaal niet melden, want dadelijk neem je me niet meer serieus. Want dat Electra Glide in Blue een aanrader is, dat meen ik zeker wel serieus. En wat is het jammer, dat (ook) cinema preutser geworden lijkt.
Oh ja: die “Electra Glide” uit de titel, da’s het model Harley Davidson waarop de motoragenten rijden…