The Northman (2022)
Tijdens mijn eerste sneak preview in twee jaar (!) tijd schrok ik wel een beetje toen ik Robert – The VVitch, The Lighthouse – Eggers’ nieuwste ingestart zag worden. Ik was namelijk direct ‘bezorgd’ dat Eggers’ eigenzinnigheid totaal niet zou passen bij een toch ietwat commerciëler (en onvoorbereid) ingesteld publiek. Maar wat bleek: ik heb werkelijk niemand gehoord en/of weg zien lopen bij deze epische cult-Viking-film, bomvol Noorse mythologie en best wat psychedelische scènes..!
Ook al vertelt Eggers uiteindelijk een vrij bekend zoon-die-z’n-vader-moet-wreken-, Hamlet-achtig-verhaal, waarvan films als bijvoorbeeld Gladiator een vergelijkbare formule volgen…
Het verhaal
De jonge Amleth (Oscar – The Batman – Novak) is maar wat blij als z’n vader, koning Aurvandil War-Raven (Ethan – Before-trilogie, Halo (tv) – Hawke), terugkeert van wederom één of andere epische strijd. Samen met moeder Gudrún (Nicole – Being the Ricardos – Kidman) verwelkomen ze pa en volgt een aardig bacchanaal. Even later is het echter tijd dat Amleth wordt ingewijd in de ‘opvolgingspad’, en na wat ingenomen psychedelica – onder begeleiding van Heimir the Fool (Willem – At Eternity’s Gate, Nightmare Alley – Dafoe!) – heeft Amleth de volgende stap naar z’n mannelijkheid ingezet. Gelukkig net op tijd, want even later loopt Aurvandil in een hinderlaag. En terwijl z’n moeder gevangen wordt genomen, weet de jonge Amleth te vluchten onder het mantra “I will avenge you father, I will safe you mother, I will kill you [spoiler] (Claes – The Square – Bang)..!”
Jaren later is de jonge Amleth opgegroeid tot Alexander – True Blood (tv), The Legend of Tarzan – Skarsgård en ongemerkt één van de berserkers (van ‘Going berserk!‘) van een of andere Noorse veroveraar geworden. Als hij echter hoort hoe sommige overwonnen volkeren als slaaf worden verkocht aan de moordenaar van z’n vader, besluit hij zich te verkleden als tot-slaaf-gemaakte en duikt hij op de boot die hem naar IJsland brengt. Maar niet voordat hij door een mysterieuze heks (Björk!!)) terug op z’n lotsbestemming is gezet.
Op de boot ontmoet hij Olga (Anya – The Queen’s Gambit (tv), Last Night in Soho – Taylor-Joy), en aangekomen op IJsland is hun chemie al zo sterk, dat ze misschien wel meer wil dan hem enkel helpen in z’n wraak. Terwijl wij als kijkers ons vooral kunnen vergapen aan en vermaken met de heerlijke lompe manier waarop Amleth z’n tegenstanders aanpakt…
Kan alleen Eggers dit..?
Ja, vroeg me direct na afloop af, of het alleen Eggers zou lukken om weg te komen met zo’n lompe cultfilm, gevuld met spirituele mythologie over een volk dat allang ‘verdwenen’ is. Ook vroeg ik me – als bovengemiddeld in ‘veroveringsgeschiedenis’ geïnteresseerde schrijver – af of de scenaristen (Eggers en IJslander Sjón – Lamb, Dancer in the Dark, Sigurdsson, die als componist eerder al met Björk werkte) meer vrijheid konden nemen, omdat er minder over die Noormannen bekend is, of dat er wel verdomd veel aan ‘klopt’. En nu ik vooral Sigurdssons achtergrond even bekeken heb, denk ik toch eerder het laatste.
Maar de meeste van m’n aantekeningen na afloop waren dus in een trant als “Nom de dieu!“, “gaaf zeg, die folklore” en “Berserkers: vet!!!“. Dus ja, qua coolheid is The Northman een heerlijke bioscoop-ride. En qua psychedelica en mystiek ook zeker wel. De enige film die mij op dit vlak de laatste jaren meer imponeerde was volgens mij The Green Knight. M’n enige (negatieve) kritiek zit ‘m dan ook in het wat formule-achtige wraakverhaal, al wordt dat wel stevig goedgemaakt door de interessante uitvoering. Zeker ook omdat Eggers wel wat ‘meer’ zegt over de lompheid van de mens, en ook de rol en macht van vrouwen een stuk grijzer neerzet dan het wat ‘makkelijke’ “mannelijke energie is fout, vrouwelijke energie is goed“.
Cast
Dat Skarsgård zulke lompe rollen geweldig neer kan zetten, dat weet iedere fan van tv-series als True Blood en The Stand allang. Wat mij hier opviel was hoe voorovergebogen hij hier z’n schouders houdt, waarmee hij z’n ‘aanvalshouding’ er bijna dwangmatig uit laat zien. Ik dacht overigens even dat z’n echte vader (Stellan – Thor, Chernobyl (tv) – Skarsgård) die mannelijke heks in de grot speelde, maar dat bleek niet het geval. Taylor-Joy is natuurlijk perfect gecast als een witharige Germaanse, al ‘wint’ Björk de titel ‘Best Gecaste Acteur’ deze keer wel hoor. Want ook al is haar rol zeer beperkt, ze past perfect. Misschien nog wel beter dan Willem Dafoe in de rol als hofnar..!
Verder is Nicole Kidman gewoon goed als altijd, en mag ze ook best wel meer doen dan enkel de ‘damsel in distress‘ spelen. Haar rol is echter niet zo groot. Hawke’s rol is nog kleiner, maar hij speelt de stoere vaderrol wel goed. Daarnaast vond ik het vet om Claes Bang totaal niet te herkennen van z’n rol in het Oscargenomineerde The Square.
Final credits
Ja, The Northman bood een behoorlijk geweldige, lompe ride door een vrij ongeziene Noormannen-geschiedenis. Voor mij althans, want als niet-Vikings-kijker kan ik me verder enkel Winding-Refns Valhalla Rising herinneren. Al was die nog wel wat meer gehuld in mysterie dan deze. Want dat dit – na The VVitch: A New-England Folktale (die ik gewoon te eng vond om voldoende op te letten om naderhand te kunnen recenseren ;)) en The Lighthouse – zeker Eggers’ meest toegankelijke film is, dat toonde dat stille sneak-publiek overduidelijk.
En ja, Eggers heeft inderdaad wel toegegeven dat dit verhaal sterk vergelijkbaar is met Shakespeare’s Hamlet. Maar doordat het zich dus afspeelt zo’n 600 jaar voordat Shakespeare leefde, is het kip-ei-gehalte in dezen niet echt duidelijk. Al is de naam van Skarsgårds karakter dus ineens niet zo toevallig: Amleth vs. Hamlet…