The Sparks Brothers (2021)
Ik weet niet zeker wat langer is: mijn lijst met aantekeningen die ik maakte tijdens en ná, of het aantal grote namen dat voorbijkomt ín deze documentaire over Sparks, oftewel: “Your favorite band’s favorite band“. Regisseur Edgar – Baby Driver, Last Night in Soho – Wright geeft met The Sparks Brothers deze – bij het grote (en zeker Nederlandse) publiek volgens mij behoorlijk onbekende – band precies wat ze verdienen: een bijna megalomane maar geweldige kijk in hun immense oeuvre, en vooral de invloed die ze hadden op dus zo’n beetje elke band die je wél kent. Van Beck tot Franz Ferdinand, van Therapy? tot Red Hot Chili Peppers, en van Giorgio Moroder tot Duran Duran. En denk niet dat ze uitgerangeerd of ‘enkel iets van vroeger’ zijn, want ze schreven ook het scenario van één van Adam Drivers meest recente films..!
En om deze intro af te sluiten, een mooie duiding van één van de geïnterviewden in de documentaire: “There’s some comfort in the fact that something this weird can survive that long without being corrupted ultimately into something less weird…”
Het verhaal
In tegenstelling tot wat velen denken, is Sparks géén Britse, maar een Amerikaanse band. Doordat de broers Ron en Russell Mael vanaf de jaren 70 echter veel meer succes hadden in Engeland dan in de VS, is die vergissing namelijk makkelijk gemaakt. Een reden voor dit misverstand is ook exact de reden dat acteur Jason – The Royal Tenenbaums, Moonrise Kingdom – Schwartzman in het begin zegt deze documentaire eigenlijk helemaal niet te willen zien, want moet het mysterie rondom deze band wel opgeklaard worden..?
Ik begrijp zeker wel wat hij hiermee bedoelt. Ik zag deze bijna 2,5 uur durende docu namelijk in drie stappen (ik beschikte gelukkig over een screener), waarbij ik me in het eerste deel wel even afvroeg hoe deze in één ruk in de bioscoop over zou komen. Toen ik gisteravond echter het laatste anderhalf uur zag, werd m’n glimlach dus zó groot, dat ik amper kon stoppen met aantekeningen maken. Zeker ook, toen ik na ongeveer 1u45m pas het eerste nummer van hen herkende (!), en in dat laatste half uur ineens ook alles prachtig in elkaar begon te climaxen. En dat is ook pas het moment, dat deze zeer open – maar mysterieus ogende – broers je ineens wél meenemen in hun studio, en je pas écht een kijkje krijgt in hun maakproces. Gevolgd door een samenwerking die exact toont waarom waarschijnlijk elke serieuze muzikant zo’n enorm fan van deze band zal zijn.
En dan zie je ineens Driver – op de set van het door de Mael-/Sparks-broers geschreven Annette – hun handen schudden. Maar voordat ik van die ‘verbazing’ bekomen was, hadden zij alweer een nieuw album gemaakt. En volgens mij zijn ze dus – as we type/read – gewoon nog altijd aan het werk…
“Is that Adolf Hitler on keyboards..!!??“
Zonder vooropgezet plan hebben ze namelijk al zo’n 25 albums gemaakt. En dat allemaal volledig authentiek (ook qua uiterlijk dus), waardoor ze vaak uit het gezichtsveld van het grote publiek geraakten, maar net zo ‘makkelijk’ weer terugkwamen. Hun afkeer tegen conformisme en/of inmenging van buitenaf was zo groot, dat ze op hun eigen succes reageerden met een nummer met de tekst “All I do now is dick around“. Die afkeer merkte iemand van hun platenmaatschappij overigens ook, toen hij meldde dat ze eens een commerciëler dansnummer zouden moeten maken. Behoorlijk sarcastisch brachten ze toen een nummer met de titel “Music that you can dance to” uit. Iets wat uiteindelijk niet helemaal goed viel bij London Records, waardoor ze zes jaar lang geen album konden uitbrengen…
Maar omdat echte creativiteit zich niet laat beteugelen, gingen ze in die periode een andere weg in, waarin filmregisseur Tim Burton een belangrijke rol speelde (en hij was niet de eerste regisseur waarmee ze samenwerkten). Dat liep helaas op niets uit, maar toen kwamen ze na die zes jaar ‘gewoon’ weer terug met een nieuw album, met dat eerdergenoemde eerste nummer dat ik herkende van ze (klikken levert wel een spoiler op hè ;))!!
Talking heads & crew
Zoals ik in de intro al zei: de lijst van namen die voorbijkomen is echt te lang om hier te benoemen (check daarvoor bijvoorbeeld de tags onderaan deze recensie). De voor mij meest opvallende naam was echter die van Amy Sherman-Palladino, die jou mogelijk niks zegt. Maar waar Sparks dus de favoriete band van jouw favoriete band wordt genoemd, regisseerde Sherman-Palladino de in mijn ogen fantastische tv-serie The Marvelous Mrs. Maisel, die geheel toevallig (of juist super-logisch) ook wordt gezien als “your comic’s favorite tv-series about comics“. En nog iets om de rare aanwezigheid van de Mael-broers in mijn hoofd te duiden: ik wist dus dat ik ze afgelopen jaar had gezien in het openingsnummer (getiteld So May We Start) van een film. Maar waar ik initieel nog dacht dat dit bij tick, tick… BOOM! (of zelfs David Byrne’s American Utopia) hoorde, bleek Sparks daarin dus vergezeld te worden door Marion Cotillard en Adam Driver, want dat was de opening van Leos Carax’ Annette.
Wat ik met bovenstaande, mogelijk wat wazige relaas vooral wil duiden, is dat je deze band in die muzikale musical-cult-operette-kunstwereld moet plaatsen. En daarover heeft Edgar Wright dus deze fantastische documentaire gemaakt. Waarin zelfs de hoofdrolspelers uit z’n doorbraakfilm Shaun of the Dead een stemrol hebben (waarmee ze tonen hoezeer The Beatles ook onder de indruk waren van Sparks). Want naast al die talking heads, optredens en kijkjes in de studio van onze helden, heeft Wright ook een aantal animatiescènes gebruikt om het verhaal te structureren. En dat allemaal bij elkaar, levert dus een heerlijke filmbeleving op…
Final credits
Net zoals bij hun carrière, zul je bij deze recensie nu wel denken: “Oh, is ’t nu nog niet afgelopen?“, maar ik heb het nog eens niet gehad over die ongeëvenaarde actie van ze, 21 avonden achter elkaar in Londen, of die samenwerking met Franz Ferdinand, die startte met het nummer “Collaborations Don’t Work!” ;).
Al moet je door al die knipogen in deze recensie niet denken dat er niets serieus in deze documentaire, of in hun werk zit. Want als je goed luistert naar hun teksten, dan zit er aardig wat tragedie in. Net zoals deze documentaire dus ook een geweldige ‘viering’ van hun bijna onuitputtelijke creativiteit is. Iets wat van The Sparks Brothers sowieso een must-see maakt voor ‘makers’, en zeker voor iedereen die iets met muziek doet…