Incroyable mais vrai (a.k.a. Incredible But True – 2022)
In m’n recensie van Quentin Dupieux’ vorige film (Mandibules) vroeg ik me al af hoe hard hij zou lachen, als hij ziet hoe recensenten en/of filmconnaisseurs zijn films rationeel trachten te analyseren. Maar in z’n nieuwe Incroyable mais vrai (“ongelooflijk maar waar”) geeft hij daar een extra knipoog bij, want het rationeel trachten uit te leggen van iets ontzettend ongeloofwaardigs lijkt één van de thema’s van de film. Daarnaast gaat de film ook zeker over het al dan niet kunnen omgaan met ouder worden, en hoe dat voor mannen en vrouwen iets anders kan betekenen…
Het verhaal
Alain (Alain – Réalité, Valerian and the City of a Thousand Planets – Chabat) en Marie (Léa Drucker) lijken redelijk gelukkig getrouwd, al is Alain wel een beetje verstrooid, zeker als hij met z’n vrouw een nieuw huis gaat bekijken ergens in een Franse buitenwijk. De makelaar (Stéphane Pezerat) toont ze met alle plezier het huis, maar door de manier van monteren weten we als kijkers vrij snel dat ze het huis gekocht hebben (het rondleiden en inrichten wordt door elkaar heen geknipt). De makelaar vertelt ze echter ook nog iets opmerkelijks. Al moeten ze daarvoor wel door een nogal spannend luik in de kelder naar beneden klimmen…
‘Beneden’ aangekomen staat ze een verrassing te wachten die ieder normaal mens al knettergek zou maken. Tijd om daarvan bij te komen hebben ze echter niet, want de makelaar heeft nog een extra mededeling (die ik zeker niet ga verklappen). Maar dit zorgt er wel voor dat eerst Alain, maar daarna vooral Marie, het niet kan laten dat luik te gebruiken. Daarnaast zijn ze zó hyper over dit element in hun nieuwe huis, dat Alain het bijna niet voor zich kan houden. Zeker niet als z’n baas Gérard (Benoît – La pianiste – Magimel) ook een nogal opmerkelijke onthulling over zichzelf doet.
En dan moet ‘alles’ eigenlijk nog mis gaan…
Ouderdomsonzekerheid
Ja, waar ik dus net na het zien van deze film nog dacht dat Dupieux ons weer een absurdistische loer wilde draaien – door net te doen alsof er iets van logica in z’n film zit – lijkt zich een dag later toch wel een duidelijker thema te ontvouwen in m’n herinnering aan de film. Want gaat Incroyable mais vrai niet gewoon over ouderdomsonzekerheden? SPOILER ALERT – Zo levert het luik in de kelder Marie namelijk een manier om haar jeugddroom na te gaan streven, door als jonge meid model proberen te worden. Met andere woorden: zij probeert haar ouderdomsonzekerheid weg te nemen door letterlijk haar lichaam jonger te laten worden. Al zit er in hun (en ons) achterhoofd toch wel die eerder verrotte appel, die later toch niet al te ‘onverrot’ bleek. En de mannelijke variant van die ouderdomsonzekerheid gaat over bedprestaties. Vrij banaal, maar mogelijk ook wel zeer treffend neergezet als grootste (?) angst van ouder wordende mannen. Gérard wil namelijk viriel blijven, en gaat daarvoor zo ver, dat David Cronenbergs Crimes of the Future ook zeker kort even voorbij kwam in m’n hoofd – EINDE SPOILER ALERT. Terwijl je de film ook zeker wel kunt verlaten met de gedachte dat Dupieux juist de ‘magie’ (als tegenhanger van het rationele) laat overwinnen. Of dat het daar in elk geval een soort van hommage aan is…
Cast & crew
Toen ik zojuist de immense IMDb-filmografieën van Chabat, Drucker, Pezerat en Magimel doorspitte, werd ik bevestigd in het feit dat ik niet echt veel Franse films gezien heb de laatste decennia. Dus van deze namen was voor mij alleen Chabat lichtelijk bekend, omdat hij niet alleen in een eerdere Dupieux-film te zien was (Réalité, die ik dus schijnbaar nooit gerecenseerd heb?), maar zelf ook als schrijver en/of regisseur werkt. Zo heeft hij een film uit die Franse Astérix-franchise geregisseerd (Mission Cléopâtre), maar maakte hij ook de prehistorische misdaadkomedie RRRrrr!!! (met Gérard Depardieu).
Weet je, ik denk dat Incroyable mais vrai uiteindelijk met gemak Dupieux’ meest ‘normale’ film is. Ja, het gegeven waar het verhaal omheen is geschreven is absurd, maar ook weer zo absurd, dat het wel ‘moet’ zijn gekoppeld aan iets groters, meer metafysisch. Dus waar ik zijn vorige films vooral zo geweldig vond omdat het leek alsof hij alleen maar GEK wilde doen (op een meer dan aantrekkelijke manier hoor), zou je hier bijna kunnen stellen dat hij meer volwassen lijkt te zijn geworden, met een film over omgaan met ouderdom…
Final credits
Al blijft dat ‘omgaan met’ dus wel gepaard gaan met mindblowing-onthullingen. Dus daarin blijven zijn films heerlijk raar hoor. Maar waar zijn vorige films volledig op zichzelf stonden, moest ik bij Incroyable mais vrai zelfs een paar keer aan andere films denken, waarmee deze iets van raakvlakken vertoont. Ik noemde eerder Cronenbergs laatste al, maar om één of andere reden schoot net ook Relic en zelfs Us even door m’n hoofd. Waarbij mijn hoofd ook nog extra getriggerd werd door zaken die iemand als Doc Emmett Brown wel eens slapeloze nachten zouden kunnen bezorgen.
Met andere woorden: het is best heerlijk namijmeren, ook al is deze kwieke film (hij duurt slechts 1u en 13m (inclusief aftiteling)) minder memorabel dan in elk geval Dupieux’ eerste twee films…