Black Panther: Wakanda Forever (2022)
Allereerst: Black Panther: Wakanda Forever biedt prachtig vermaak en episch escapisme, met ook tal van onderdelen en/of eigenschappen die anti-woke-mensen zullen triggeren. En inderdaad: f..k ‘em, want dat triggeren toont juist het grote belang van verhalen en films (of blockbusters, in dit geval) die niet vanuit die volledige gestandaardiseerde witte Hollywood-mal gemaakt worden.
Maar ik ben zeker niet zonder kritiek hoor, al kán het in mijn ogen iets té makkelijk-simpele motivatieverhaaltje ook mijn eigen geconditioneerde kijk verraden. Ik heb namelijk wel een licht bon-sauvage-achtige hoop dat native volkeren moreel gezien minder ver zijn afgezakt dan wij (in onze neoliberale illusie), maar dat wordt door deze film niet echt ondersteund. Aan de andere kant: het bood de makers wel de mogelijkheid om een native volk toe te voegen waar ik nog veel meer mee heb dan met Afrikanen. En dat levert onderwaterscènes op die DC’s Aquaman het schaamrood op de kaken zal toveren…
Het verhaal
Natuurlijk moesten de makers een manier vinden om met de (real life) dood van Chadwick Boseman om te gaan. En dat lukt goed (zie onderstaande still), geholpen natuurlijk doordat iedere fan van het eerste deel of van Boseman de dood van T’Challa in de film niet los zal kunnen zien van eventuele emoties rondom de daadwerkelijke dood van de acteur erachter. Maar in de film is het dus zusje Shuri (Letitia Wright) die haar broer niet weet te redden, en maar niet weet om te gaan met dat verlies. Iets waarin haar moeder, koningin Ramonda (Angela Bassett), een ‘gevaar’ ziet schuilen…
Ondertussen hebben wij als kijkers al ontdekt dat er een mogelijk nog grotere wereldmacht volledig onder de radar blijkt te zijn gebleven tijdens de gehele verkenning van het Marvel Cinematic Universe. We zien namelijk hoe in de Atlantische Oceaan een Amerikaans mijnschip wordt aangevallen door (lichtelijk) Avatar-achtige blauwe wezens, die vrij nietsontziend blijken. Als even later Frankrijk in de VN heeft getoond dat ze als overheerser niet minder rot zijn dan de VS (in de film proberen ze ergens wat vibranium te stelen van de Wakandiërs; beetje een parallel met eerdere echte Franse deals met Saddam Hoesseins regime (daarom waren ze ooit tegen die oorlog) en recentelijker nog met Poetins Rusland?) en Ramonda en Shuri bezoek krijgen van de wel erg Azteeks uitziende vliegende-visman Namor (Tenoch – Narcos: Mexico (tv), Sin Nombre – Huerta), lijken deze native volkeren niet zonder elkaar te kunnen in hun strijd tegen de ‘kolonisten’. Maar dan blijkt ook deze Namor nogal te lijden onder vergelijkbaar onverwerkte emoties, en barst er een strijd los die er megavet uit ziet, maar waarvan je de uitkomst eigenlijk een uur eerder al naar het scherm wilde roepen…
Episch en rijkgevuld
Ja, ik merkte hierboven al, dat dat kleine motivatie-foutje toch wat in de weg ging zitten tijdens het schrijven. Terwijl ik me dus bijna drie uur lang ontzettend vermaakt heb met Wakanda Forever. Hoe de voor mij mogelijk bovengemiddeld interessante Midden-Amerikaanse geschiedenis erin verwerkt is, dat voelde bijna net zo vet als toen ik in 1994 Stargate zag, en die link tussen farao’s en de Egyptische goden en buitenaards leven werd gelegd. En dan ziet de daaraan gerelateerde onderwaterwereld er ook nog eens zó prachtig uit, dat ik tijdens de film dus al “Aquaman eat your heart out!” wilde roepen.
En om even uit te leggen wat er dan in de weg zat bij mij (wat dus ook kan komen door mijn eigen conditioneringen): de motivaties van Shuri en Namor zijn nogal ‘simpel’ om zo’n bijna-alles-vernietigende oorlog over te starten. Okay, ik zag gisteravond in een voetbalwedstrijd ook een normaliter vrij rustige speler z’n controle verliezen en seconden achter iemand aan lopen om wraak te nemen, dus mogelijk doen we wel vaker heftige dingen vrij impulsief. Maar oorlogen starten vanwege de emoties van één persoon, gebeurt dat ooit..? Mogelijk wel hoor, maar wordt dat ‘normaliter’ toch meer ingekapseld in (of vergroot naar) meer ideologische motieven. Hier gaan twee machtige ‘naties’ vechten omdat hun leiders een persoonlijke vete hebben. En met het gevaar in de noble savage-valkuil te stappen; mijn beeld van native volkeren is wat optimistischer (gevoed door boeken als 1491, Columbus and Other Cannibals, The Teachings of Don Juan en Hariri’s Sapiens), zeker ook omdat in één van deze boeken staat dat er ook historici zijn die een link leggen tussen de verlichtingsidealen van de Franse Revolutie en de samenlevingen die Fransen ooit aantroffen in Noord-Amerika (hedendaags Canada).
Maar terug naar de film: mogelijk valt zoiets jou totaal niet op (of val je daar totaal niet over), en wat dan overblijft is wel degelijk een avontuur dat qua epiek bij top van het Marvel Universum hoort. Hoe stevig eigenlijk alle films na Captain Marvel ook lijden onder precies dat karakter; kan namelijk niet zo’n beetje elk probleem in het MCU vrij makkelijk worden opgelost door Brie Larsons hyper-superhelden-karakter..?
Cast & crew
Ergens wil ik er helemaal geen woorden aan wijden, maar na afloop meldde iemand dat er geen enkele witte acteur in de film te zien was. Nu klopt dat niet helemaal (Martin ‘Bilbo Baggins’ Freeman en Julia – Seinfeld (tv) – Louis-Dreyfus komen wel degelijk kort voorbij), maar het viel mij tijdens de film helemaal niet op. Nu ik me daar bewuster van ben, wil ik er vooral over zeggen dat het voor zwarte kinderen waarschijnlijk geweldig én belangrijk is om nu ook eens een keer echte helden te zien met hun huidskleur. Al hoop ik dus niet, dat dit ook de reden is dat een film als Wakanda Forever op fora als IMDb juist een lager cijfer krijgt, doordat sommigen hun racisme en/of afkeer tegen ‘woke’ bij zulke films niet weten te erkennen, relativeren en/of onderdrukken.
Maar genoeg politiek geneuzel: Laetita Wright is best een coole nieuwe held, terwijl ik bij Danai Gurira de hele tijd dacht: “Volgens mij is jouw karakter (Michonne) in The Walking Dead enkel op een tijdelijk zijspoor gezet zodat jij jaren de tijd had om in deze Marvel-films te spelen.” Angela Bassett is natuurlijk geweldig als iemand die ook grootse, emotionele speeches mag geven (of daar nu een ‘plot-foutje’ in zit of niet), terwijl de werkelijk prachtige Lupita Nyong’o en Winston Duke elkaar schijnbaar al veel langer kennen dan van hun dubbele samenspel in Jordan Peele’s Us (ze zaten samen op Yale).
Regisseur Ryan Coogler maakte ook de eerste Black Panther-film, maar brak ooit door met Fruitvale Station (schande Filmofiel, dat je die nog altijd niet gezien hebt!), wat hij opvolgde met Creed. En nu lijkt de rol van de regisseur in zulke grote blockbusters net wat kleiner dan in kleinere, vaak persoonlijkere films (herinner hoe Chloé Zhao het winnen van Beste Regie voor Nomadland opvolgde met de Marvel-misser Eternals), maar mijn (enige?) kritiek op deze film valt dus wel onder zijn verantwoordelijkheid.
Final credits
Daarnaast verwacht ik overigens wederom Oscarnominaties voor Production en Costume Design, maar ik denk niet dat dit tweede deel net zulke hoge ogen gaat gooien als het origineel (die drie van de zeven nominaties verzilverde!!). Waarbij ik continu in m’n achterhoofd heb: “Filmofiel, wees mogelijk iets minder kritisch, deze films worden voor een zo breed mogelijk publiek gemaakt!”
Okay, laat ik met één observatie afsluiten (mede beïnvloed doordat ik laatst Tim Franssen iets vergelijkbaars hoorde vertellen in Theo Maassens Ervaring voor Beginners-podcast op Spotify), die mogelijk nog wat verduidelijkt. Het valt mij de laatste jaren/Marvel-films op, dat ik steeds vaker mee kan gaan in de motivatie van de bad guy. Zo begreep ik Thanos’ uitleg voor z’n Snap wel (waarmee hij de helft van al het leven in het universum beëindigde). Ergens toont dat dus een grijsheid waar ik soms iets te ‘ver’ in mee kan gaan. Maar in Wakanda Forever zit eigenlijk niet echt een bad guy wiens motivatie zoiets interessants doet. Eigenlijk zit er helemaal niet echt een bad guy in de film, wat op zichzelf een geweldig uitgangspunt in zo’n film zou zijn. En direct begin ik me nu af te vragen: “Ik heb toch niets iets té belangrijks gemist hè..?”
Okay, ik ga ‘m nog wel een keer kijken :).