Devotion (2022)
Check de poster en je zult waarschijnlijk direct begrijpen dat mijn grootste ‘kritiek’ op dit schijnbaar waargebeurde verhaal – over de eerste Afro-Amerikaanse marinepiloot in de geschiedenis – die wat rare/opvallende mix van stijlen is. Net als deze poster er veel te ‘fleurig’ uit ziet, past de soundtrack ook niet helemaal. En natuurlijk is dat deels mijn ‘gewenning’ aan conventies, maar omdat ik zo’n gewenning niet zomaar uit kan zetten, beïnvloedde dat mijn beleving dus wel degelijk.
En daardoor kwam het mooie drama achter het verhaal bij mij dus ook niet echt bevredigend over. Ondanks een wederom goede rol van Jonathan – The Last Black Man in San Francisco, Lovecraft Country (tv), Da 5 Bloods, The Harder They Fall – Majors…
Het verhaal
U.S. Navy fighter pilot Jesse Brown (Majors) is de eerste zwarte piloot in zijn unit. Misschien wel de eerste zwarte piloot ooit?? De film opent met een korte geschiedenis van 1943 tot de periode waarin het verhaal zich afspeelt: aan het begin van de Koreaanse Oorlog (begin jaren ’50). Veel van de beste piloten zijn tijdens dit oorlogsinterbellum aan het trainen als marinepiloten, en daaronder valt Brown dus sowieso al op. De film focust zich echter vooral op de vrij onverwachte vriendschap die ontstaat met ‘nieuwkomer’ Tom Hudner (Glen – Everybody Wants Some!!, Hidden Figures, Top Gun: Maverick – Powell). Hudner is ook de eerste die hoort dat Brown zich voor belangrijke vluchten ‘oppept’ door zichzelf voor de spiegel de heftigste dingen te verwensen…
Dat de film ook de racistische dynamiek van het Amerikaanse leger aanraakt, dat is dan wel al duidelijk. Nu ik zojuist echter “Da 5 Bloods” typte, merkte ik ook direct hoe die Spike Lee-film een stuk scherper/kritischer is op dit vlak. Dus écht focussen op dit interessante drama, dat doet de film niet echt.
Het gaat namelijk meer over de vriendschap en het onderlinge vertrouwen dat langzaam ontstaat tussen Brown en Hudner. Nu weet ik dus niet zeker of de gemiddelde Amerikaanse kijker (a.k.a. de doelgroep) het waargebeurde verhaal kent – en dus weet waar het heen gaat – maar ik wist niets van Brown, dus mogelijk miste ik daardoor vrij noodzakelijke achtergrondinformatie. Wat voor mij dus restte, was een vrij ‘voorspelbaar’ plot, waarin het richting het einde natuurlijk wel behoorlijk indrukwekkend wordt. Zeker vanwege een paar onverwacht vette actiescènes, waardoor ik wel begrijp dat ie in Nederland groots op het witte doek vertoond wordt (terwijl ie in andere landen direct naar Netflix is gegaan).
Voorbij stereotyperingen
De conventies waaraan ik mogelijk ietwat ’te gewend’ ben, zijn veelal ontstaan doordat ik voornamelijk films zag die door witte mannen zijn geschreven, en die dus veelal de hulp van witte mensen in raciale kwesties verwoorden. Een beetje zoals elk verhaal over native volkeren ook vaak een white savior complex verbeelden. Dáár gaat Devotion wel behoorlijk aan voorbij. Zeker die ‘zelfkastijding’ van Brown toont een interessante laag waar mogelijk de échte intenties van de film zitten. Net als in de wat naïeve manier waarop Hudner met de raciale kwesties omgaat.
Maar helaas: ik ben ‘daar’ niet gekomen, vooral dus doordat de vorm me wat teveel afleidde, denk ik. Of mogelijk dat het drama toch wat conventioneler gezet had moeten worden, zodat ik wél mee had kunnen gaan. Maar ja, dat is dus weer gedacht vanuit mijn perspectief, en waarom zouden de makers primair rekening houden met mij?
Cast & crew
Denk dat de film vooral bedoeld is voor mensen die het verhaal van Jesse Brown al kennen. Ik voelde namelijk echt wel dat er ‘iets’ stond te gebeuren, en waar zoiets normaliter wel eens “Wil ik wel verder kijken?“-gevoelens oproept (vooral/juist als ik wel (té) emotioneel betrokken raak bij het verhaal), kon ik me daar hier vrij snel overheen zetten. Ondanks dus een paar gruwelijk goed geacteerde scènes van Majors. Die scène waarin hij de vierde muur breekt (in een spiegel) en jou als kijker dus echt aankijkt: dat veroorzaakte wel wat kippenvel hier. Nu ben ik al fan van hem sinds The Last Black Man in San Francisco (een prachtige arthousefilm), en hij wordt wel echt door iedereen ingehuurd de laatste tijd. Binnenkort is hij zelfs te zien als Kang The Conqueror in Marvels Ant-Man and the Wasp: Quantumania. Dus ja: hij hoeft zich niet zoveel zorgen om z’n carrière meer te maken, als dat Jesse Brown dat wel moest doen. Maar Brown was schijnbaar zó gebrand om te vliegen, dat niets hem kon tegenhouden (en ik typte dus “schijnbaar”, omdat ik dat ook niet echt zo voelde). Iets wat overigens wordt geaccepteerd door z’n vrouw Daisy, gespeeld door de mij onbekende Christina Jackson. Bekender is Powell, die het afgelopen jaar in zoveel ‘vliegfilms’ te zien was (naast deze en Top Gun: Maverick ook (als stem) in Linklaters Apollo 10 1/2: A Space Age Adventure), dat hij speciaal daarvoor een prijs won.
Ik had nog nooit iets van regisseur J.D. Dillard gezien, wat gezien z’n filmografie ook niet zo heel raar is. Wat wel opvalt, is dat dit pas z’n derde lange speelfilm is, maar dat hij daarin wel de genres drama, actie, horror, misdaad en biografie heeft aangeraakt. Als in: naast een horrorfilm (Sweetheart) maakt hij ook een ‘magisch misdaaddrama’ (Sleight) en nu dus een dramatische actiebiografie. Mogelijk dat ie AD(H)D heeft en gek wordt als ie zich teveel moet focussen op één genre, maar ik denk dus dat dat bij Devotion wel ‘beter’ was geweest (ook al zijn er tal van recensenten wél lovend over deze film hoor).
Final credits
Ja, buiten een paar zeer vette actiescènes en die heftige in-de-spiegel-scène van Majors begint het verhaal alweer aardig uit m’n direct-beschikbare geheugen weg te sijpelen. En dat is geen goed teken. Iets dat wordt versterkt door het gevoel, dat ik dat ook helemaal niet zo erg vind, want ik hoef ‘m ook helemaal niet te onthouden voor bijvoorbeeld een top zoveel-lijstje van het jaar (daar komt ie namelijk niet in!).
In de handen van iemand als Steven Spielberg was dit misschien een té conventioneel drama geworden. Maar zeker gezien de duidelijke thema’s had ik dát drama dan waarschijnlijk wél gevoeld, waarna ik het levensverhaal van deze eerste zwarte Amerikaanse gevechtspiloot nooit meer vergeten was. Maar ja, dat zijn nogal wat had’s en was’ bij elkaar…