Till (2022)
Allereerst: Till is een behoorlijke must-see voor iedereen die nog nooit van de naam “Emmett Till” heeft gehoord. Ik kende z’n naam al een stuk langer, maar wist niet veel over de verschrikkingen die hem zijn overkomen. Wat ik wel wist, is dat z’n naam veelvuldig werd gebezigd als het over raciale schofterigheid ging, als in: dat zijn dood een heftig negatieve mijlpaal in de ‘recente’ Amerikaanse geschiedenis was, dat bleek wel rondom berichtgevingen over Breonna Taylor, Travyon Martin, George Floyd en de algehele Black Lives Matter-beweging (mocht jouw hoofd nu “All Lives Matter” of iets dergelijks ‘schreeuwen’, lees dan alsjeblieft enkel door als je open staat om wél iets te leren over sympathie voor niet-geprivilegieerden (zoals jij zeer waarschijnlijk bent)). Inderdaad: deze film maakt waarschijnlijk iedereen met een sterk rechtvaardigheidsgevoel mega-pissig. En daarom zou een film als Till ook best ‘verplicht voer’ moeten zijn voor velen…
Het verhaal
Al vertelt Till uiteindelijk vooral het verhaal van Mamie Till-Mobley (Danielle – The Harder They Fall, Watchmen (tv) – Deadwyler), Emmetts moeder die het lynchen van haar zoon gebruikte om de VS met ’s lands volledige gezicht in ’s lands eigen racistische diarree te drukken. Al duurde het dus nog tot 29 maart 2022 (gisteren exact één jaar geleden!!) dat Biden de ‘Emmett Till Antilynching Act‘ tekende, waarmee lynching eindelijk als federaal haatmisdrijf strafbaar werd. Natuurlijk schandalig dat het zo lang duurde, en net zo erg dat het zonder Mamie misschien nog wel véél langer geduurd zou hebben…
“Maar okay, welk verhaal vertelt Till dan concreet?“, hoor ik je nu denken. We ontmoeten de 14-jarige Emmett (Jalyn – Space Jam: A New Legacy, Shaft – Hall) als vrolijk jochie dat in Chicago woont met z’n moeder Mamie. Hun familie woont nog in Mississippi, maar die staat is het gezin al jaren geleden ‘ontvlucht’. Emmett gaat echter jaarlijks nog op bezoek bij z’n familie, waarbij z’n moeder hem echt wel op z’n hart drukt om niet al te veel op te vallen. De witte zuiderlingen zijn namelijk nogal ‘onderontwikkeld’, en die trekken het niet als niet-witte Amerikanen denken gelijkwaardig te zijn.
Maar ja, Emmett is een vrolijke jongen, dus als hij in een lokaal winkeltje enkel een praatje tracht te maken met de witte baliemedewerkster, blijkt zij daar niet zo van gediend. Iets waarin Emmett terecht en totaal geen kwaad in ziet, maar oom Moses (John Douglas – Michael Clayton, The Bourne Legacy – Thompson) vreest direct gevolgen. Dat die echter zo ongelooflijk grof/lomp zouden zijn, dat kon ik me als (veilig opgevoede) Nederlander enkel voorstellen omdat ik Emmetts naam al kende, en daar zal ik verder ook geen details over prijsgeven. Ik wil de impact van die gevolgen namelijk niet voor jou ‘verminderen’ door ze hier al te vertellen. Maar wat hier dus op volgt, is een strijd van Mamie om de wereld te laten zien hoe schofterig racistisch (vooral het zuiden van) de Verenigde Staten toentertijd nog was…
Hopen op gerechtigheid
En net zoals Mamie dus vooral op zoek ging naar gerechtigheid voor de moord op haar zoon, kreeg ik halverwege de film het aparte gevoel dat deze van mij heel lang mocht gaan duren (iets dat ik de laatste tijd niet zo vaak heb; door ‘serie-conditionering’ of zo?). Ik wilde namelijk heel graag haar ‘wraak’ zien, en ook wel uitgerekt worden voor meer impact. Ergens schrok ik ook wel van hoe heftig de reactie in mijn hoofd was, in wat ik wilde dat de daders aangedaan moest worden. Wat me uiteindelijk vooral nóg kwader maakte; iets wat je mogelijk ook wel voelt in deze recensie (ik zag de film namelijk al op 5 februari tijdens het PAC-festival, en kom nu weer helemaal ’terug’ in dat gevoel), is wat er uiteindelijk met die daders gebeurde…
Al ben ik op de film zelf niet geheel kritiekloos hoor. Nu komt dat mogelijk ook, doordat ik dus waarschijnlijk niet 100% tot de doelgroep behoor. Ik denk dat die vooral ‘moet’ bestaan uit die jochies die voor ons in de zaal zaten, en die hun aandacht nergens al te lang bij leken te kunnen houden. De film start namelijk met het duidelijk neerzetten van Emmett als mega-vrolijke jongen. Iets waardoor ik me direct al extra zorgen ging maken (omdat ik wist waar het heen zou gaan), maar die vrolijkheid leek vooral ook bedoeld om het contrast met die bekrompen zuiderlingen extra duidelijk te zetten. Iets waarvan ik dus wel kort dacht: “Ooooh ja, dit is mogelijk iets té duidelijk gezet zo“. Maar net zoals bij m’n vorige recensie – die over L’immensità – toont dit mogelijk vooral/alleen maar mijn geprivilegieerde positie in de wereld als 99,7% hagelwitte man (‘DNA-testelijk’ ondervonden), opgegroeid in een zeer veilige omgeving. En wederom: mocht nu het woord “oikofobie” of “zelfhaat” in je opkomen, als be-/veroordeling van mij als persoon: zie het einde van m’n intro-alinea hierboven…
Cast & crew
Omdat Till een nogal uitgebreid verhaal vertelt, bestaat de cast ook uit ontzettend veel (vooral zwarte) acteurs. Ik herkende de geweldige spelende Deadwyler wel lichtelijk uit het heerlijke The Harder They Fall, maar van de overige acteurs herkende ik vooral wat gezichten uit bijrollen. Daarbij is m’n ‘kritiek’ op de film – dat Emmett dus iets te ‘vrolijk’ wordt neergezet om het contrast wat aan te dikken – overigens geen kritiek op Hall zelf hoor. Ik wil eigenlijk sowieso niet echt kritiek op deze film hebben. En gezien de vele award-nominaties die vooral Deadwyler kreeg (al werd deze film bij de Oscars overigens volledig over ’t hoofd gezien; bij de BAFTA’s niet), blijk ik dus zeker niet de enige die onder de indruk was van haar rol. Al denk ik dat het ‘kwaadmakende’ ook zeker wel ’n factor is geweest in het extra positief beoordelen van alles (want wie kan de performances van de acteurs nou los zien van de thematiek van deze film?).
Regisseur Chinonye Chukwu komt oorspronkelijk uit Nigeria, maar ze lijkt de laatste jaren toch vooral films in Amerika te maken. Ze maakt ogenschijnlijk vooral geëngageerde films, en dat is ook wel nodig om een verhaal als dat over Emmett Till te vertellen. Overigens opvallend dat het dus een niet-Amerikaanse is die dit Amerikaanse verhaal zo krachtig weet te vertellen. Of is dat juist geen toeval, dat een ‘buitenstaander’ misschien toch iets feller/kritischer kan kijken? Ook al volgt ze wel gewoon de regels van de formule van de ‘kwaadmakende film’ hoor. Maar dat vind ik bij dit onderwerp dus zeker niet erg…
Final credits
Hopelijk ben ik hierboven niet te fel geweest voor exact de mensen die deze film juist móeten zien, maar aan de andere kant: ik word natuurlijk ook wel eens moe van het nuanceren en continu rekening moeten houden met tere (vooral witte) zieltjes. Maar ja, wat is nu de beste manier om de juiste mensen zo’n film te laten zien? Je ne sais pas…
Maar eigenlijk is Till ook gewoon een must-see voor iedereen die empathie voelt voor minderheden, want dit is wel een verhaal dat ook gewoon iedereen móet kennen, als je het mij vraagt. Ik ben in elk geval ‘blij’ dat ik zijn verhaal nu een stuk beter ken, dan voordat ik de film zag…